Orta Anadolu Köy Evlerinde İç Mekân Tongurlar Köyü Örneği

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 58 - 65, 29.08.2019

Özge Baş , Ümit Arpacıoğlu

Öz

Yüzyıllar boyunca Anadolu’da varlığını sürdüren Türklerin, başta göçebe daha sonra kalıcı

yerleşime geçmeleri ve bu süreç içinde gelişen barınma yöntemleri ile konaklama türlerine bağlı

olarak gelişen sivil mimari eserleri kapsayan süreçte birçok farklı barınma türleri olduğu

görülmektedir. Bu süreç, göçebe çadırlarından başlayarak günümüzde Türk evi

olarakadlandırdığımız mimari örneklerin bulunduğu dönemi kapsamaktadır. Çadırdan kalıcı

evlere geçişle başlayan bu süreç zamanla evlerdeki hacimlerden iç mekân donatılarının

değişimine kadar etkisini göstermiştir. Bu tipolojiyi oluşturan sofa ve odalarınnitelik

kazanmasında etkisi olan iç mekân donatıları kapılar, pencereler, dolap ve yüklükler, ocaklar,

tavanlar, sedir ve döşemelerdir.Çadırdan kalıcı evlere geçişle başlayan bu süreçte zamanla

evlerdeki hacimlerden iç mekân donatılarının değişimine kadar birçok değişiklik olmuştur.

Günümüzde hala fonksiyon ihtiyaçlarının değişmesi sebebiyle başta kırsaldakiler olmak üzere,

klasik mimarideki yapılar korunamamakta, ya yıkıp yerine yenisi yapılmakta ya da terkedilip

kendi kaderine bırakılmaktadır. Ancak bizim coğrafyamız gereği klasik mimarimizde yer alan

birçok farklı türde olan ve bugün hala varlığını sürdüren birçok yapıyı korumamız ve günümüze

adapte etmemiz gereklidir. Orta Anadolu kırsalında yer alan Türk evlerinin günümüze uygun

olarak yeniden iç mekân hacimlerinin düzenlenmesi ve günümüze kazandırılabilmesini konu

alan bu çalışmada Bilecik,Gölpazarı-Tongurlar Köyündeki evler plan tipi, iç mekân hacimleri

ve iç mekân öğeleri açısından incelenmiştir. Ve bu evlerdeki tüm iç mekân ve iç mekân öğeleri için günümüze nasıl adapte edilebileceği, fonksiyonel olarak günümüz fonksiyonlarını

karşılamıyorsa nasıl yeniden işlev kazandırılacağı kapsamında öneri ve öngörüler sunulmuştur.

Çalışmanın amacı kırsaldaki evleri günümüze adapte ederek veya ihtiyaç sebebiyle yeni

yapılacak olan yapıların bu eski eserlerle uyum sağlamasını ve sonuç olarak hem doğal çevre

dokusunun bozulmaması hem de mimari kimliğimizin önemine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Orta Anadolu, Köy Evleri

Kaynakça

• Arseven, C.E. ,2000 .“Şahnişin” mad., Sanat Ansiklopedisi, C.4, İstanbul, 1994, s.1860; N. Göynüç, “Osmanlı Belgelerinde Konut Terminolojisi”, Habitat-II, İstanbul
• Başkan, S. ,1990. “Geleneksel Anadolu Türk Evleri”, Türk Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul
• Bozkurt , S.G. , 2013 . 19 . yy da Osmanlı Konut Mimarisinde İç Mekan Kurgusunun Safranbolu Evleri Örneğinde İrdelenmesi
• Eldem, S. H., 1968. Türk Evi Plan Tipleri. İTÜ Mim. Fak., Baskı Atölyesi, İstanbul
• Eldem, S. H., 1987. Osmanlı Dönemi Türk Evi III. Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı, İstanbul
• Kahraman, B., 1997. Geleneksel Türk Odasında Ahşap İç Mimari Elemanları. Yüksek Lisans Tezi, M.S.G.S.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Kuban, D., 1995. Türk Hayat’lı Evi. Eren Yayıncılık, İstanbul
• Küçükerman, Ö., 1995. Anadolu Mirasında Türk Evleri, T.C. Kültür Bakanlığı yayını, Ankara
• Küçükerman, Ö., 2007. Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi. Euromat Entegre Matbaacılık İstanbul
• Geleneksel Türk Evi (Tarihsiz), Geleneksel Türk Evinin Tarihi Gelişimi, Tanıma ve Yayılma AlanlarıRetrieved from http://www.turkosfer.com/geleneksel-turk-evi/