“Rehberlik ve Araştırma Merkezi” Kavramına İlişkin Öğretmenlerin ve İdarecilerin Algıları: Metafor Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 19 - 41, 30.06.2020

Haşim Burak Kekeç Esra Töre

https://doi.org/10.46423/izujed.717864

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, öğretmen ve yöneticilerin Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne dair algılarını, metaforlar aracılığı ile belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubu 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılı ikinci yarıyılında, İstanbul Bağcılar ilçesinde ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinden 9 devlet okulunda görev yapan 90 öğretmen ve 30 yöneticiden oluşmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma modeli olarak olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak ise yarı yapılandırılmış bir metafor formu kullanılmış, veriler içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda 120 öğretmen ve idareci ‘Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ algısına ait toplam 111 metafor üretmiştir. Öğretmenlerin tarafından üretilen ilk beş metaforu sırasıyla; “Yönlendiren/Yol Gösteren”, “Koruyucu”, “İşi Doğru Yapma”, “Birleştirici/Bütünleştirici” ve “Kontrol” metaforlarıdır. Yöneticiler tarafından üretilen ilk beş metafor sırasıyla; “Yönlendiren/Yol Gösteren”, “İşi Doğru Yapma”, “Koruyucu”, “Birleştirici/Bütünleştirici” ve “Kontrol” metaforlarıdır. Öğretmen ve yöneticilerin ürettikleri olumlu metaforların sayısının çoğunlukta olduğu görülmektedir. Öğretmen ve yöneticilerin Rehberlik ve Araştırma Merkezine yönelik çok sayıda farklı algılarının olması ise öğretmen ve yöneticilerin Rehberlik ve Araştırma Merkezine yönelik farklı bakış açılarının olduğunu düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Yönetici, Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Kaynakça

• Akkuş, O. (2010). Rehberlik araştırma merkezlerinde görevli rehber öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitimin Sosyal ve Tarihi Temelleri Bilim Dalı, Ankara.
• Aksan, D. (1998). Dilbilim Seçkisi: Günümüz Dilbilimiyle İlgili Yazılardan Çeviriler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksoy, V. ve Diken, İbrahim H.,(2009). "Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Ankara, s. 29-37.
• Aktüel Psikoloji, “Rehberlik Hizmetlerinin Değerlendirilmesi Çalıştayı”. http://www.aktuelpsikoloji.com/rehberlik-hizmetlerinin-degerlendirilmesi-calistayi-raporu-19601h.htm [10.01.2020].
• Aydın, B. (Editör). (2007). Rehberlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bakırcıoğlu, R. (1994). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Turhan Yayıncılık.
• Başar, M. H. (2016). İş ahlakı ve kurumsal sosyal sorumluluğun kültürlerarası boyutu: Polonyalı ve Türk yöneticiler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bozgeyikli, H. (2005). Mesleki grup rehberliğinin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinlik düzeylerine etkisi (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve Öğretmen Metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
• Eren, E. (2016). Yönetim ve organizasyon (çağdaş ve küresel yaklaşımlar) (12.Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Gürbüz, S. ve Şahin F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Gürbüz, S. (2012). Rehberlik ve Araştırma Merkezleri’nde çalışan rehber öğretmenlerin özel eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma ’ya yönelik öz yeterlilik algıları (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Kaya, S. (2005), Erginlikte kendine güven ve aile ile ilişkilendirilmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kimbrough, R. B. & Burkett, C.W. (1990). The principalship: Concepts and practices, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 30471, 7 Temmuz 2018.
• Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, 30236, 10 Kasım 2017.
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) (2010). “Özel Eğitim Okullarında Özel Eğitim Hizmetleri Uygulamalarının Değerlendirilmesi”. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/Ozel_eg_ok_ozel_eg_hizm_uygu_d g.pdf [21.11.2019].
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor(G. Bulut, Çev.). İstanbul: MESS Yayınları.
• Özgüven, İ. Ethem (1999) Çağdaş Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Sistem Ofset, Ankara.
• Semerci, Ç. (2007). Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına Farklı Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 125-140.
• Taylan, H. H. (2003). Köy ailesinde aile içi ilişkiler: "Selçikli köyü örneği" (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Turan, S. ve Bektaş, F. (2014). Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama, Liderlik. (Ed. S. Turan). Ankara: Pegem Akademi.
• Türk Pdr Derneği, “Türkiye’de Pdr’nin Tarihçesi”, http://www.pdr.org.tr/Pages/42/223/T%C3%BCrkiye%27de-PDR%27nin-Tarih%C3%A7esi [20.05.2019].
• Ültanır, E.,(2005). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleği ve Psikolojik Danışman Eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1): 102-111.
• Ünal, A., Yıldırım, A. ve Çelik, M. (2010). İlköğretim Okulu Müdür ve Öğretmenlerinin Velilere İlişkin Algılarının Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 23: 261-272.
• Yeşilyaprak, B. (2000). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, (20. baskı). Ankara: Nobel Yayın.
• Yıldız, K. (1996). Bolu ilköğretim okullarında yönetici- öğretmen iletişimi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yıldız, K. ve Ertürk, R. (2019). Yönetici ve lider kavramlarına ilişkin öğretmen görüşleri: Bir metafor çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (4): 1190-1216.
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, Kluwer Academic Publishers 22(2). https://www.researchgate.net/publication/226989897_Thinking_Constructively_with_Metaphors [20.05.2019].
• Yüksel, K. (2010). Rehber öğretmen adaylarının özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlilik algıları (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yüksek Öğretim Kanunu, T.C. Resmi Gazete,17506, 04/11/1981.
• Weade, R., & Ernst, G. (1990). Pictures of life in classrooms, and the search for metaphors to frame them. Theory into Practice, 29(2): 133–140.