Okullarda Dedikodu ve Söylenti Durumunun İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 4, 174 - 190, 31.12.2020

Muhammet İbrahim Akyürek

https://doi.org/10.46423/izujed.732139

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin cinsiyet, yaş, medeni durum, öğrenim durumu, mesleki kıdem ve okul kademesi değişkenlerine göre okullardaki dedikodu ve söylenti durumunu belirlemektir. Bu araştırma, kesitsel tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde bulunan 20 resmi ilk ve ortaokulda görev yapan toplam 400 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada; DiFonzo ve Bordia (2000) tarafından geliştirilen “Söylenti yönetimi ölçeği”, Eşkin (2010) tarafından geliştirilen “Hemşirelikte dedikodu ve söylentiye ilişkin ölçek” ile Leblebici, Yıldız ve Karasoy (2009)’ un “Örgütsel yaşamda dedikodunun araçsallığı ve algılanışı” adlı çalışmalarında geliştirdikleri ölçekler baz alınarak Özşarlak (2016) tarafından geliştirilen "Dedikodu ve söylenti ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin, dedikodu ve söylenti durumuna ilişkin görüşlerinin katılıyorum düzeyinde olduğu görülmüştür. Bu durum, okullarda dedikodu ve söylenti mekanizmasının aktif ve yaygın bir biçimde işlediğini belirtebilir. Ayrıca öğretmenler tarafından okul içi dedikodu ve söylenti konularının varlığı, okul dışı dedikodu ve söylenti konularından daha fazla olarak görülmüştür. Tüm okul paydaşlarının sağlıklı etkileşim ve iletişimlerinin sosyal etkinliklerle sağlanması yoluyla okullarda dedikodu ve söylenti mekanizmasının olumlu etkilerinden faydalanabilecek okul atmosferleri oluşturulabilir.

Anahtar Kelimeler

Dedikodu, söylenti, öğretmen, okul

Kaynakça

• Akande, A., & Odewale, F. (1994). One more time: How to stop company rumours. Leadership and Organization Development Journal, 15(4), 27-30. Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• De Gouveia, C. M., Van Vuuren, L. J., & Crafford, A. (2005). Towards a typology of gosspip in the workplace. SA Journal of Human Resources Management 3(2), 56-68.
• DiFonzo, N., & Bordia, P. (1997). Rumor and prediction: Making sense (but losing dollars) in the stock market. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 71(3), 329-353.
• DiFonzo, N., & Bordia, P. (2002). Corporate rumor activity, belief and accuracy. Public Relations Review, 1-18, 500.
• DiFonzo, N., Bordia, P., & Rosnow, R. L. (1994). Reining in rumors. Organizational Dynamics, 23(1), 47-62.
• Dodig-Crnkovic, G., & Anokhina, M. (2008). Workplace gossip and rumor: The information ethics perspective. In Proceedings of the Tenth International Conference ETHICOMP.
• Erol, Y., & Akyüz, M. (2015). Dünyanın en eski medyası: Dedikodunun örgüt düzeyindeki işlevleri ve algılanışı: Sağlık örgütlerinde bir alan araştırması. Journal of World of Turks, 7(2), 149-166.
• Eşkin, F. ( 2010). Dedikodu ve söylenti: Ölçek geliştirme çalışması ve hemşirelikte bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Houmanfar, R., & Johnson, R. (2004). Organizational implications of gossip and rumor. Jounral of Organizational Behavior Management, 23(2-3), 117-138.
• Kapferer, J. N. (1992). Oynak bir fenomen. Dedikodu ve söylenti: Dünyanın en eski medyası. Çev. Işın Gürbüz, İstanbul: İletişim.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel.
• Knapp, R. H. (1944). A psychology of rumor. Public Opinion Quarterly, 8(1), 22-37.
• Kurland, N. B., & Pelled, L. H. (2000). Passing the word: Toward a model of gossip and power in the workplace. Academy of Management Review, 25(2), s.428-438.
• Kılıçlıoğlu, D. C. (2008). Gizli sarsıntı; dedikodu. Yenibiriş Dünyası.com Dergisi, 16(2),5-11.
• Leblebici, N. D., Yıldız, H. H., & Karasoy, A. (2009). Örgütsel yaşamda dedikodunun araçsallığı ve algılanışı. S.Ü. İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 561-574.
• MEB (2018). 2017-2018 öğretim yılı eğitim istatistikleri. http://ankara.meb.gov.tr/www/egitim-istatistikleri/icerik/24 sayfasından erişilmiştir.
• Michelson, G., & Mouly, V. S. (2002). ‘You didn't hear it from us but…’: Towards an understanding of rumour and gossip in organisations. Australian Journal of Management, 27(Special Issue), 57-65.
• Michelson, G., & Mouly, V. S. (2004). Do loose lips sink ships? The meaning, antecedents and consequences of rumour and gossip in organisations. Corporate Communications: An International Journal, 9(3), 189-201.
• Michelson, G., Van Iterson, A., & Waddington, K. (2010). Gossip in organizations: Contexts, consequences and controversies. Groups & Organization Management 35(4), 371-390.
• Mishra, J. (1990). Managing the grapevine. Public Personnel Management, 19(2), 213-228.
• Noon, M., & Delbridge, R. (1993). News from behind my hand: Gossip in organizations. Organization Studies, 14(1), 23-36.
• Özşarlak, P. (2016). Örgütlerde dedikodu ve söylentilerin ortaya çıkış nedenleri, içerikleri ve etkilerine ilişkin çalışan algılarının değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2014). Essentials of organizational behavior (Twelfth Edition). New Jersey: Pearson.
• Rosnow, R. L. (2001). Rumor and gossip in interpersonal interaction and beyond: A social exchange perspective. In R. M. Kowalski (Ed.), Behaving Badly: Aversive Behaviors in Interpersonal Relationships (pp. 203–232). Washington, DC: American Psychological Association.
• Solmaz, B. (2004). Söylenti ve dedikodu kavramı. Kurumsal söylenti ve dedikodu, Türkiye’deki işletmeler üzerine bir uygulama. Konya: Tablet.