Değerler Eğitimi Programının 54-66 Aylık Çocukların Değer Düzeylerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 10, 172 - 188, 31.12.2023

Eser Ünalan Şenler , Meral Cantürk , Hümeyra Bektaş

https://doi.org/10.46423/izujed.1292635

Öz

Yapılan çalışmayla araştırmacılarca geliştirilen Değerler Eğitimi Programı’nın 54-66 ay arasındaki çocukların değer düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın yöntemi öntest – sontest deney ve kontrol gruplu deneme modelidir. Veri toplama araçları Neslitürk ve Çeliköz (2015) tarafından geliştirilen Okul Öncesi Değerler Ölçeği Öğrenci ve Öğretmen Formundan oluşmaktadır.
Araştırma, 2022-2023 eğitim öğretim yılında İstanbul-Küçükçekmece ilçesinde MEB’e bağlı üç resmi anaokulunda eğitim gören otuz deney, otuz kontrol grubunda toplam altmış öğrenci ile yürütülmüştür.
Öntest uygulamalarının ardından deney grubuna MEB Okul Öncesi Eğitim Programı ile araştırmacıların geliştirdiği Değerler Eğitimi Programı, kontrol grubunda ise yalnızca MEB Okul Öncesi Eğitim Programı kullanılmıştır.
Araştırmanın analizi yapılırken SSPS.25 programı kullanılmıştır. Veri analizlerinde, deney ile kontrol grubundaki öğrencilerin Okul Öncesi Değerler Ölçeği Öğrenci Formu ve Öğretmen Formu öntest puanları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Bu eşdeğerlik, Değerler Eğitimi Programı'nın öğrencilerin değer düzeylerinde anlamlı farklılık oluşturduğu sonucuna ilişkin verileri güçlendirmektedir.
Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin sontest puanları arasında, Okul Öncesi Değerler Ölçeği Öğrenci Formu ve Öğretmen Formu sonuçlarına göre öğrencilerin değer düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür.
Çalışmanın sonuçlarına genel bir perspektiften bakıldığında, Değerler Eğitimi Programı’nın, 54-66 ay arasındaki çocukların değer düzeylerinin gelişmesinde sadece MEB Okul Öncesi Eğitim Programı’nın yürütüldüğü müfredat içeriğine kıyasla daha anlamlı etki sağladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

: Değerler eğitimi, erken çocukluk eğitimi, okul öncesi eğitim, değer düzeyi

The Effect of Values Education Programme on 54-66 Months Old Children’s Value Levels

Öz

The aim of this research is to examine the effect of Values Education Programme developed by the researchers on 54-66 months old children’s value levels. In this research ‘’Experimental Model with Pre-test - Post-test, Study and Control Group’’ was used. Preschool Value Scale Student Form and Teacher Form developed by Neslitürk and Çeliköz (2015) were used as data collection tool.
The research was carried out with 30 study group students and 30 control group students, 60 students in total at three different official preschools affiliated to the Ministry of National Education in Küçükçekmece district of İstanbul Province in the 2022/2023 Academic Year.
After the implementation of pre-tests, while the study group was applied with MEB Preschool Education Programme and Values Education Programme developed by the researchers, the control group was only applied with Ministry of National Education Preschool Education Programme.
In data analysis of the research, SPSS.25 package programme was used. According to data analysis, it was shown that there was no significant differences between students in study and control groups’ Preschool Value Scale Student Form and Preschool Value Scale Teacher Form’s pre-test grades. This equivalence empowers the resulted data that Values Education Programme has formed a significant difference in the value levels of students.
When study and control group students’ post-test grades were compared, it was found that there is a statistically significant difference in the value levels of students according to the results of Preschool Value Scale Student Form and Teacher Form.
Considering the results of this research in general perspective, it can be said that Values Education Programme has had more significant effect on the development of 54-66 months old students’ value level when compared with the curriculum content which has only been run with Preschool Education Programme of Ministry of National Education.

Anahtar Kelimeler

Values education, early childhood education, preschool education, value level.

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akto, A., & Akto, S. (2017). Okul öncesi değerler eğitiminde kullanılan yöntem ve teknikler (Nitel bir araştırma). Journal of Oriental Scientific Research/E-Sarkiyat İlmi Arastırmalar Dergisi, 9(2), 1074-1095.
• Aral, N. & Kadan. G. (2018). 2013 okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2). 113-131.
• Artut P. & Tarım, K. (2004). Okul öncesi kubaşık öğrenme uygulamaları: toplama işlemine yönelik bir uygulama örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 1-10
• Asar, G. (2019). Okul öncesi değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal uyum ve değer düzeyleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Atabey, D. (2014). Okul öncesi sosyal değerler kazanımı ölçeğinin ve sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, M. Z. & Gürler, A. Ş. (2014). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakan, T. (2018). Değerler eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların değer kazanımı üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Binici, H. (2022). Değer eğitiminin değer kazandırmaya etkileri. Yüksek Lisans Projesi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. (2nd edn). Lawrence Erlbaum Associates: Hillsdale, NJ.
• Dereli İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi: Sosyal beceri, psiko-sosyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268.
• Dilmaç, B. ve Ulusoy, K. (2015). Değerler eğitimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilmaç, B., Kulaksızoğlu, A. & Ekşi, H. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 1221-1261.
• Dinç, B. (2011). Okulöncesi dönemde değerler eğitiminin yeri ve önemi. A. Arıkan (Editör). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi (73-92). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79–96.
• Ekşi, H. & Katılmış, A. (2020). Karakter eğitimi el kitabı. Ankara: Nobel Yayınları.
• Eraslan, L. (2013). Değerlerin eğitiminde sivil toplum katılımı ve sivil toplum kuruluşlarının rolü. Antalya: Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
• Ergenekon, Ö. & Aküzüm, C. (2021). Okul öncesi eğitimde değerler eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (19), 98-117.
• Erikli, S. (2016). Development and ımplementation of a values education program for pre-school children. Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gökçek, B. S. (2007). 5–6 yaş çocukları için hazırlanan karaklter eğitimi programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Günal, D. (2023). Okul öncesi eğitim döneminde sosyal bilgiler öğretimiyle ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gür, Ç., Koçak N., Şirin N., Şafak M. & Demircan A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 78-91.
• Halat, A. (2017). 5-6 Yaş grubu çocuklara paylaşma. İş birliği ve sorumluluk değerlerinin kazandırılmasında etkileşimli kitap okuma tekniğinin etkililiğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hooli, A. & Shammari, A. (2007). Teaching and learning moral values through kindergarden curriculum. College Pf Basic Education. Paaet Kuwait. Gulf University For Science And Technology Kuwait, 3(129). 382-401. Hökelekli, H. (2013). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. (2. Baskı). İstanbul: Timaş Yayın Grubu.
• Katrancı, M. (2016). Okul öncesi eğitim ve önemi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Keskin, Y. (2016). Değerlere genel bir bakış: tanımı, özellikleri, işlevi ve sınıflandırılması. Mustafa Köylü (Ed.) Değerler eğitimi (ss.19-52). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kızıler, H. & Canikli, İ. (2015). Değerler eğitimi. Karabük: Deneme Yayıncılık.
• Kuşdil, M. E., & Kağıtcıbaşı, C. (2000). Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Kuzu, A. (2013). Araştırmaların planlaması, bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Lee, G. L. & Manning, M. L. (2013). Introduction: character education around the world: encouraging positive character traits, Childhood Education, 89(5), 283- 285.
• MEB, (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4.-5. sınıf öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB, (2010). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı İlk Ders Genelgesi. Sayı: 2010/53.
• MEB, (2013). Okul öncesi eğitimi programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden alındı.
• MEB, (2014). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı 19. Millî Eğitim Şurası. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/10095332_19_sura.pdf adresinden alındı.
• Neslitürk, S. (2013). Anne değerler eğitimi programının çocukların sosyal beceri gelişimine etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Neslitürk, S. & Çeliköz, N. (2015). Okul öncesi değerler ölçeği aile ve öğretmen formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (1), 19-42.
• Neslitürk, S., Özkal, N. & Dal, S. (2015). 5-6 yaş çocuklarının değer kazanım süreçlerine anne değerler eğitimi programının etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 883-899.
• Ogelman, H. & Sarıkaya, H. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 81-100.
• Sapsağlam, Ö. (2015). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan sosyal değerler eğitimi programının sosyal beceri kazanımına etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tarkoçin, S., Berktaş, D. & Balat, G. U. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi etkinliklerde çocuklarla olan iletişimlerinde kullandıkları değerlerin İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 37-49.
• TDK, (2023). 14.09. 2023 tarihinde https://sozluk.gov.tr adresinden alındı.
• Tuğrul, B. (2013). Değerlere değer vermek, akıl, yürek, vicdan. Antalya: Antalya Valiliği, İl Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
• Yavuz, D. (2016). Eğitimin değerlerle yeniden tanımlanması. Kafdağı, 1(1), 29-39.
• Yeşil, R. & Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65–85.