Anlaşmalı Öğrenme Tekniği Doğrultusunda 6. Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tercihlerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 10, 150 - 171, 31.12.2023

Rukiye Işık Aydın

https://doi.org/10.46423/izujed.1345983

Öz

Öz
Bu çalışmada, anlaşmalı öğrenme tekniği kullanılarak ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine yönelik tercihlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Nitel yöntemlere dayalı bir eylem araştırması olarak tasarlanan çalışmanın katılımcılarını 12 altıncı sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Çalışma kapsamında öğrencilerin okuma etkinlikleri sırasında kullanılacak metin türleri, okuma teknikleri ve stratejileri hakkındaki görüşleri belirlenmiştir. Ayrıca okuma sürecinde hangi kazanımlara ne oranda yer verdikleri; aktif olarak nasıl etkinlikler talep ettikleri de incelenmiştir. Elde edilen görüşler doğrultusunda yürütülecek okuma etkinlikleri üzerinde anlaşmalar sağlanmış; katılımcılar, kendi görüşlerinden yola çıkılarak anlaşmalı olarak tasarlanmış etkinlikleri de değerlendirmişlerdir. Elde edilen sonuçlara göre öğrenciler metin türlerinden fabl, hikâye ve masala yönelmiş; okuma teknikleri tercihlerinde ilk sıraları sesli, tahmin ederek ve sessiz okuma almıştır. Okuma stratejileri açısından katılımcılar özellikle tahmin etme, okuduklarını arkadaşlarıyla paylaşma ve tartışma konusunda istekli davranmıştır. Okuma kazanımları söz konusu olduğunda katılımcıların hızlı ve akıcı okuma alışkanlığı kazanmak için okuma, sesli okuma yöntemini kullanma, metinle ilgili sorular sorma ve sorulan sorulara cevap verme; okuduklarının konusunu, ana fikrini/ana duygusunu belirleme gibi maddeleri daha çok tercih ettikleri belirlenmiştir. Farklı okuma etkinlikleri içerisinde en büyük ilgi çoktan seçmeli testler çözme, görseller üzerine konuşma/görselleri yorumlama, metinleri görsellerle eşleştirme çalışmaları çekmiştir. Ayrıca katılımcılar, anlaşmalı öğrenme kapsamında kendi tercihlerinden yola çıkılarak tasarlanan etkinlikleri çoğunlukla beğenmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

okuma, anlaşmalı öğrenme, okuma tercihleri

Determining Reading Preferences of 6th Grade Students in the Line of Negotiated Learning Technique

Öz

In this study, it is aimed to determine the preferences of sixth grade students for reading skills by using the negotiated learning technique. The participants of the study, which was designed as an action research based on qualitative methods, consisted of 12 sixth grade students. The students' views on the types of texts, reading techniques and strategies, outcomes and activities to be used during reading activities were determined. Thus, agreements were reached on reading activities. The participants also evaluated the collaboratively designed activities based on their own views. According to the results, the students turned to fables, stories and fairy tales. They adopted aloud, predictive and silent reading techniques. In their reading strategies, they were willing to guess, share what they read with their friends and discuss. Among the gains; In order to gain the habit of fast and fluent reading, items such as reading, using the reading aloud method, asking questions about the text and answering the questions asked, determining the subject, main idea / main emotion of what they read were preferred. Among the activities, solving multiple-choice tests, speaking on visuals/interpreting visuals, matching texts with visuals were preferred. The students were satisfied with the organized activities.

Anahtar Kelimeler

reading, negotiated learning, reading preference

Kaynakça

• Ak Başoğlu, D. A., Dilidüzgün, Ş., Edizer, Z. Ç. & Karagöz, M. (2019). Türkçe Öğretiminde Metin Türüne Uygun Okuma Eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 165-185.
• Akman Dömbekci, H. & Erişen, M. (2022). Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 141-160.
• Aksoy, N. (2003). Eylem Araştırması: Eğitimsel Uygulamaları İyileştirme ve Değiştirmede Kullanılacak Bir Yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36, 474-489.
• Altunkaya, H. & Sülükçü, Y. (2018). 7. sınıf Öğrencilerinin Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Düzeyleri ile Okuduğunu Anlama Becerileri Arasındaki İlişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (4), 2502-2517.
• Amanvermez İncirkuş, F. & Beyreli, L. (2021). Strateji Öğretiminde Kullanılan Farklı Yaklaşımların Öğrencilerin Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Becerilerine Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi , 9 (2) , 430-450.
• Arıcı, A. F. (2012). Okuma Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Arslan, A. & Engin, A. O. (2021). İşbirlikli Öğretim Yönteminin Türkçe Dersinde Akademik Başarı ve Tutum Üzerindeki Etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (46), 831-854.
• Ateş, N. T. (2023). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinin Okuma Kazanımları Açısından Değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 147-163.
• Aydoğmuş, M. (2017). Ortaokulda Uygulanan Yansıtıcı Öğretim Etkinliklerinin Etkililiğinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Baykal, M. S., Çatalkaya, H. Ö., Bozkurt, E. & Baykal, M. (2023). Etkileşimli Okuma Konulu Lisansüstü Tezlerin‎ Bibliyometrik Analizi. The Journal of Academic Social Science, 140, 333-339.
• Benzer, A. & Bozkurt, B. (2021). Okuma Stratejileri Öğretiminin Ortaokul Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Başarılarına Etkisi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6 (1), 1-29.
• Beyhan, A. (2013). Eğitim Örgütlerinde Eylem Araştırması. Journal of Computer and Education Research, 1 (2), 65-89.
• Boomer, G., Lester, N., Onore, C. & Cook, J. (1992). Negotiating The Curriculum: Educating For The 21st Century. Oxfordshire: Routledge Falmer.
• Boud, D. (1992). The Use of Self-Assessment Schedules in Negotiated Learning. Studies in Higher Education, 17 (2), 185-200.
• Bozpolat, E. (2018 ). Çağdaş Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları 3, Gömleksiz, M. N. (Editör), Öğretim İlke ve Yöntemleri (s. 271-346). Ankara: Asos Yayınları .
• Breen, M. P. & Littlejohn, A. (2000). The Significance Of Negotiation. In Breen, M. P. & Littlejohn, A. (Editors) Classroom Decision-Making: Negotiation and Process Syllabuses in Practice (s. 5-39). Cambridge: Cambridge University Press.
• Bulut, A. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Düzeyleri . Turkish Studies, 11 (3), 625-644.
• Çarkıt, C. (2019). Ortaokul Okuma Becerileri Dersine Yönelik Öğretmenlerin Görüş ve Uygulamaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (4), 841-856.
• Çetinkaya Edizer, Z. & Özbilgin, E. (2019). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuma Farkındalıkları. OPUS International Journal of Society Researches, 10 (17) , 154-175.
• Deniz, K., Tarakcı, R. & Karagöl, E. (2019). Okuma Kazanımları Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (3), 688-708.
• Dilidüzgün, Ş. (2010). Türkçe Derslerinde Metin Etkinliklerinin Okuma-Anlama Kazanımlarını Gerçekleştirme Yeterliği-Bir Öykü Örneği. HAYEF Journal of Education, 7 (1), 13-30.
• Durukan, E. (2013). Öğretmen Görüşleri Açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı Kazanımları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (8). 1-13.
• Durukan, E., Güner, R. & Turan, A. (2022). Türkçe Öğretmenlerinin Yöntem Teknikleri Kullanma Durumları ve Yöntem Tekniklere İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 39-59.
• Eldeleklioğlu Onuk, D. & Avcı, B. (2021). Okuma Becerileri Dersi Öğretim Programının İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9 (2), 343-359.
• Episten, A. S. (2003). How Planning and Reflection Develop Young Children's Thinking Skills. Young Children , 58 (5), 28-36.
• Erkal, M. & Çağrıtekin, D. (2020). Okuma Stratejilerinin (Yöntem ve Tekniklerinin) Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerle Uyumu. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2) , 433-450.
• Güngör, A. & Kana, F. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Becerisini Geliştirmesinde Metin Türlerine İlişkin Görüşleri. Kesit Akademi Dergisi, 21, 437-455.
• Karacoğlu, M. Ö. & Karakuş, N. (2022). Okuduğunu Anlama Becerisinin Geliştirilmesinde Metin Kullanımı: Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinler Üzerine Bir İnceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 11, 50-78.
• Karahan, S., Uca, S. & Güdük, T. (2022). Nitel Araştirmalarda Görüşme Türleri Ve Görüşme Tekniklerinin Uygulanma Süreci. Nitel Sosyal Bilimler, 4 (1), 78-101.
• Karatay, H. (2011). Okuma Eğitimi: Kuram ve Uygulama. Ankara: Berikan Yayınevi .
• Kazu, H. & Demiralp, D. (2012). İlköğretim Birinci Kademe Programlarında Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştiren Yöntemlerin Kullanılma Durumu (Elazığ ili Örneği). International Online Journal of Educational Sciences, 4 (1), 131-145.
• Koç, E. S. (2021). Türkçe Dersi Öğretim Programlari ile Okuma Becerileri Öğretim Programının Uluslararası Okuma Yeterlikleri Bağlamında İncelenmesi . Milli Eğitim Dergisi, 50 (230), 169-193.
• Köstekçi, E. (2021). Eğitimde Girişimcilik ve Yansıtıcı Düşünme. İstanbul: Lora Yayıncılık
• Kurudayıoğlu, M. (2011). Zihinsel ve fiziksel Bir Süreç Olarak Okuma, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (1), 15-29.
• Ma, Z. & Gao, P. (2010). Promoting Learner Autonomy through Developing Process Syllabus—Syllabus Negotiation: the Basis of Learner Autonomy. Journal of Language Teaching and Research, 1 (6), 901-908.
• MEB (2018). Okuma Becerileri Dersi Öğretim Programı (Ortaokul veya İmam Hatip Ortaokulu 5 veya 6. Sınıflar). Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• MEB (2019). Türkçe dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) . Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Okur, A. (2013). Yaşam Boyu Okuma İçin Okuma Öğretimi. Okur, A. (Editör), Yaşam Boyu Okuma Eğitimi (s. 1-46). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, S. & Güneş Özden, M. (2019). Ortaokul 6. Sınıf Öğrencilerinin Kullandıkları Okuma Stratejileri . İZÜ Eğitim Dergisi, 1 (1) , 100-135.
• Peppet, S. R. & Moffitt, M. L. (2006). Learning How to Learn to Negotiate. Schneider, In A. K. & Honeyman, C. (Editors) The Negotiator’s Fieldbook (s. 625-626). Washington: ABA.
• Pollard, A., Black-Hawkins, K., Hodges, G., Dudley, P., Higgins, S., James, M., Winterbottom, M. (2014). Reflective Teaching in Schools. London: Bloomsbury .
• Reid, J. A. (1992). Negotiating Education. In Boomer G. O. (Editor), Negotiating the Curriculum: Educating for the 21st Century. (s. 100-117). London: The Falmer Press.
• Sarı, T., Kurtuluş, E. & Yücel-Toy, B. (2017). Okuma Çemberi Yönteminin Ortaokul 7. Sınıf Öğrencilerinin Okuma- Anlama Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yıldız Journal of Educational Research, 2 (2), 1-14.
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Konya: Eğitim Kitapevi.
• Şeref, İ., & Şahin, M. (2022). Okuma Kültürü Edindirme Sürecine Yönelik Bir Eylem Araştırması. Türk Kütüphaneciliği, 36 (2) , 133-148.
• Taş, H. (2018). İlkokul 4. sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ve Tercihleri Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (3), 1947-1975.
• Tezcan, Ö., Ada, S. & Baysal, Z. N. (2016). Eğitim Alanında Eylem Araştırmaları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 133-148.
• Ting, Y. L. (2015). Tapping into Students' Digital Literacy And Designing Negotiated Learning to Promote Learner Autonomy. Internet and Higher Education , 26, 25–32.
• Türkben, T. (2018). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (3), 2152-2166.
• Ülper, H. (2010). Okuma ve Anlamlandırma Becerilerinin Kazandırılması. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı Düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yazçayır, N. (2016). Düşünme temelli Öğrenme Modelleri. Budak, Y. (Editör), Öğretim İlke ve Yöntemleri (s. 191-254). Ankara: Pegem Akademi.
• Yeşilyurt, E. (2021). Yansıtıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Ögelerine Kavramsal Bir Bakış. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 236-256.
• Yılmaz, M. &Top, M. (2015). İşbirlikli Tartışma Sorgulama (İTS) Stratejisinin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Başarılarına Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 78-97.