Üçüncü Gözün Hatırlamadaki Yeri Açısından Ruh-Beden İlişkisi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 16, 84 - 110, 16.06.2020

Nazife Varli

Öz

İnsan, varlık dünyasında en gelişmiş beyne sahip olan canlıdır. Düşünmek, konuşmak ve hatırlamak gibi onu diğer canlıların beyninden ayıran özellikleri ile günümüz bilgi çağında bile insan beyni, henüz tam olarak anlaşılamayan karmaşık bir yapıya sahiptir. Aynı zamanda insan, güçlü bir hafıza ve gelişmiş öğrenme yeteneği bakımından diğer canlılardan çok daha ileridedir. Hafızayı, geçmiş deneyimleriyle edindiği bilgiyi, şimdiki zamanda kullanabilmek için hatırlama eyleminin yardımıyla bir araç olarak kullanır. Hafızanın iki temel fonksiyonlarından biri hatırlama, diğeri de unutmadır. Hatırlama, geçmişte yaşanmış olayların, öğrenilmiş bilginin bugüne taşınması eylemidir. Gözlem, görüşme ve belge analizine dayalı nitel bir çalışma olan bu araştırmada şu sorulara cevap aranacaktır: İnsan geçmişi hatırlarken kendisini neden dışarıdan bakan başka bir göz üzerinden görür? Bu hatırlama biçiminde “epifiz bezi”nin, yani “üçüncü göz”ün bir fonksiyonu var mıdır? Bu “üçüncü göz” insanın kendisi, yazıcı melekler Kirâmen Kâtibîn ya da Allah’ın bizâtihî kendisi; veya bunların üçü aynı anda olabilir mi? Dolayısıyla insan, büyük ve tek bir sistemin bağlantılı bir parçası mıdır?

Anahtar Kelimeler

Hafıza, Hatırlama, Epifiz Bezi, Üçüncü Göz, Metafizik, Din Psikolojisi, Nöroteoloji

Kaynakça

• Akçay, M. (2005). Gazzâli’de Ruh Tasavvuru. Dinî Araştırmalar. Ankara: 7(21). ss. 87-115.
• Assagioli, R. (1973). The Act of Will. Esalen. CA: Esalen Books. p. 115.
• Atkinson, R. C. & Shiffrin, R. M. (1968). Chapter: Human memory: A proposed system and its control processes. In Spence, K. W., & Spence, J. T. The Psychology of Learning and Motivation (Volume 2). New York: Academic Press. pp. 89-195.
• Baker, D. (2018). The Third Eye: Wisdom Traditions. The Claregate Trust. pp. 5, 42.
• Besant, A. (1935). Theosophical Society, The Encyclopedia of Religion and Ethics. New York. C. XII, s. 300-304.
• Blavatsky, H.P. ( late 1800's). The Secret Doctrine. Vol. 3. Alınan yer http://www.translife.co.za/Theosophy/SecretDoctrine,The_HPBlavatsky.pdf
• Bruce, W. F. (1999). Profiles in Cardiology: Ludwig Aschoff. Clin. Cardiol. (22). pp. 545-546.
• Camus, A. (2002). Yabancı. (Çev. Vedat Günyol). İstanbul: Can Yayınları.
• Eşel, E. (2009). Dinî ve Mistik Deneyimlerin Muhtemel Bilimsel ve Nörobiyolojik Düzenekleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. (19). ss. 193-205.
• Fellman, B. (1985). A Clockwork Gland. Science. pp. 76-83.
• Frede, M. (1992). On Aristotle’s Conception of the Soul. Nussbaum & Rorty. pp. 93-107.
• Fukada, Y. & Okano, T. (2002). Circadian Clock System in the Pineal Gland. Mol. Neurobiol. (25). p. 19.
• Gazzâlî. (1986). er-Risaletü’l- ledüniyye. Mecmuaturesaili’l-imam el-Gazzâlî. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye. p. 226
• Holliday, P. (2014). Mystical Esoteric. Alınan yer https://www.miracleinternetchurch.com/
• Hope, M. (1997). Dinlerde, Bilimde ve Metafizikte Zaman Enerjisi. Ruh ve Madde Yayınları. İstanbul. s. 142.
• Jung C. G. (2009). İnsan ve Sembolleri. (Çev. Ali Nahit Babaoğlu). Okuyan Us. İstanbul. ss. 22-23.
• Kappers, J. A. (1981). A Survey of Advances in Pineal Research. FL: CRC Press: vol. 1. pp. 1-25.
• Kaya, M. (2001). İşrâkıyye: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. C. XXIII. ss. 436-437.
• Kihlstrom, J. F., & Harackiewicz, J. M. (1982). The Earliest Recollection: A New Survey. Journal of Personality. (50). pp. 134-148.
• Lawson, R. (1960). Learning and behavior. New York: Macmillan. p. 400.
• Liberman, J. (1990). Light: Medicine of the Future. Bear & Company. p.64
• Lissoni, P., Cangemi, P., Pirato, D., Roselli, M. G., Rovelli, F., Brivio, F., Malugani, F., Maestroni, G. J., Conti, A., Laudon, M., Malysheva, O., & Giani, L. (2001). A review on cancer-psychospiritual status interactions. Neuro Endocrinol Lett. 22(3). 175-80.
• López-Muñoz, F. & Alamo, C. (2011). Cartesian Theories on the Passions, the Pineal Gland and the Pathogenesis of Affective Disorders: An Early Forerunner. Psychol Med. 41(3). 449-51.
• Luke, D. (2012). Psychoactive Substances and Paranormal Phenomena: A Comprehensive Review. International Journal of Transpersonal Studies. 31(1). 97-156.
• McClay, R. (1976). The Pineal Gland, LSD and Serotonin. California: Orange Coast College. p. 3.
• Miller, G. A. (1962). Psychology: The Science of Mental Life. New York: Harper& Row. p. 349.
• Munn, N. L. (1961). Psychology. Boston: Houghton Mifflin. p. 718.
• Newberg, A., Pourdehnad, M., Alavi, A. & D’Aquili, E. G. (2003). Cerebral Blood Flow During Meditative Prayer: Preliminary Findings and Methodological Issues. Perceptual and Motor Skills. (97). pp. 625-630.
• Nicholson, R. A. (1911). A Translation of the Kasbf al-Mahjub The Oldest Persian Treatise on Sufisim. London. p. 312.
• Nigro, G. & Neisser, U. (1983). Point of View in Personal Memories. Cognitive Psychology. (15). 467-482.
• Özden, H. Ö. (1996). İbn Sina Descartes, Metafizik Bir Karşılaştırma. Dergâh Yayınlar. İstanbul. ss. 109-112.
• Öztürk, Y. N. (1993 ). Kur'an ve Sünnete Göre Tasavvuf. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları. s. 38.
• Priyadarshini, R., Raj, G. M. & Shewade, D. G. (2015). Pathophysiological and Pharmacological Modulation of Melatonergic System. Int J Basic Clin Pharmacol. (4). 632.
• Rampa, T. L. (1986). The Third Eye. Ballantine Books. pp. 122-131
• Reiff, R., & Scheerer, M. (1959). Memory and Hypnotic Age Regression. New York: International Universities Press. p. 24.
• Rice, H. J. & Rubin, D. C. (2011). Remembering From Any Angle: The Flexibility of Visual Perspective During Retrieval. Consciousness and Cognition. (20). 568-577.
• Richard of St. Victor, (1979). The Twelve Patriarchs ; The Mystical Ark ; Book Three of The Trinity. (Trans. Grover A. Zinn). Paulist Press. pp. 29-30.
• Richard, R. (2009). The Naked Now: Learning to See as the Mystics See. The Crossroad Publishing Company. pp. 28-29.
• Robinson, J. A. & Swanson, J. A. (1993). Field and Observer Modes of Remembering. Memory. (1). 169-184.
• Roney-Dougal, S.M. (1989). Recent Findings Relating to the Possible Role of the Pineal Gland in Affecting Psychic Ability. J Soc Psych Res. (55). 313-328.
• Scholem, G. (1995). Major Trends in Jewish Mysticism. New York. pp. 100-153.
• Staude, J. R. (1977). Consciousness and Creativity. The University of California. pp. 99-112.
• Strassman, R. (2001). DMT: The Spirit Molecule: A Doctor's Revolutionary Research into the Biology of Near-Death and Mystical Experiences. Park Street Press.
• Strassman, R. (2014). DMT and the Soul of Prophecy: A New Science of Spiritual Revelation in the Hebrew Bible. Park Street Press. pp. 64-66.
• Sunar, C. (1973). Allah-İnsan İlişkisi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. (21)1. ss. 85-122.
• Wildman, W.J. & McNamara, P. (2008). Challenges Facing the Neurological Study of Religious Behavior, Belief and Experience. Method and Theory in the Study of Religion. (20). 212-242.
• Wurtman, R. J., & Julius A. (1965). The Pineal Gland. Scientific American (213). pp. 50-60.
• Vygotsky L. S. (1987). Thinking and Speech. The Collected Works of Lev Vygotsky. (Vol. 1). New York, NY: Plenum Press.
• Yavaşoğlu, Ö. H. (2012). Tevhid. Kur’anî Hayat Dergisi. http://www.kuranihayat.com/content/pineal-bez-hakan-yavasoglu
• Yazır, E. M. H. (1942). Hak Dini Kur’an Dili. Eser Neşriyat. İstanbul. c. I. p. 210.