ULUSLARARASI HEMŞİRELİK AND’ININ MESLEKİ DEĞERLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 13, 83 - 98, 31.12.2018

Rukiye Pınar Bölüktaş Zülfünaz Özer Dilek Yıldırım

Öz

Hemşirelik, geçmişten günümüze kadar kültürel, sosyal ve teknolojik
değişimler ile kendini sürekli yenilemeyi başaran; birey, aile ve toplumun sağlık
ve esenliği ile ilgilenen uygulamalı bir sağlık disiplinidir. Hemşireliğin temel
işlevleri; birey, aile ve toplumun sağlığını ve esenliğini korumak, sürdürmek ve
geliştirmektir. Profesyonel değerler hemşirelik uygulamalarının kaynağıdır.
Hemşirelik mesleğindeki beş temel değer insan onuru ve saygı, eşitlik, adalet,
alturizm ve doğruluktur. Hemşirelik mesleğinde, 20. yüz yıla kadar etik ilke ve
kurallar hemşirelik andı ile belirlenmiş olup, hemşirelik andı mesleğin ilk etik
kodları olarak kabul edilmiştir. İlk hemşirelik yemini (Nightingale Andı) 1893
yılında Lystra Gretter’in başkanlığını yaptığı hemşirelik komitesi tarafından
oluşturulmuş; 1965 yılında Uluslararası Hemşirelik Konseyi tarafından modifiye
edilmiştir. Hemşirelik öğrencileri mezun olmadan önce mesleğe ve hasta
bakımına taahhütlerini ifade etmek üzere hemşirelik yemini etmektedirler. Bu
makalede, Uluslararası Hemşirelik Andı mesleki değerler çerçevesinde
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, mesleki değerler, hemşirelik andı

Kaynakça

• Akça Ay, F., Kuram nedir? hemşirelik ile ilgili kuramlar ve hemşire teorisyenler. İçinde Akça Ay, F. Temel Hemşirelik Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık, 5-30.
• Acaroğlu, R., (2014), “Revize edilen hemşirelerin mesleki değerleri ölçeği Türkçe Formunun Güvenirlik ve Geçerliği.” Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(2), 8–16.
• Acaroğlu, R., Şendir, M. (2012), “Bireyselleştirilmiş bakımı değerlendirme skalaları.” Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(1), 10-16.
• Altun, İ., (2014), Etik ve değerler. İçinde Aştı T.A., Karadağ A. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. İstanbul: Akademi Basın Ve Yayıncılık, 231-389.
• Avşar, B.Z., (2012), “ Biat’tan yemin’e, kamusal sorumluluk üstlenenlerin ve temsilcilerinin and içmesi.” Gazi Türkiyat, (10), 15-61.
• Birol, L.,(2004), “Hemşirelik süreci hemşirelik bakımında sistematik yaklaşım, Genişletilmiş 6. baskı, Etki matbaacılık, İzmir, 54-91
• Can, Ş., Acaroğlu, R., (2015),” Hemşirelerin mesleki değerlerinin bireyselleştirilmiş bakım algıları ile ilişkisi.” Florence.Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23 (1), 32- 40.
• Daifullah, AA., (2012), “Eponyms in medical literature linked to nurses.” Our Dermatol Online, 3(4), 371-372.
• Deliktaş, A., Körükcü, Ö., Kabukcuoğlu, K., (2016), “ Hemşirelik eğitiminde uygulanabilir bir yöntem: Değer açıklaştırma.” Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 25-31.
• Demirel, A., Akın, B., (2014), “Sağlıkla ilişkili olarak sosyal adalet, eşitlik ve hemşirelik.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 238-245.
• Finkelman, A, Kenner, C., (2010), Professional nursing concepts: competencies for quality leadership. From Past to Future: Nursing History. Canada: Jones and Barlett Publishers,7-18 https://books.google.com.tr/books?id=XX0KtOYGwB4C&pg=PA52&lpg= PA52&dq=Finkelman+A,+Kenner+C.+Professional+Nursing+Concepts:+C ompetencies+for+Quality+Leadership.+From+Past+to+Future:+Nursing+Hi story.&source=bl&ots=9gpiGW51JN&sig=rO6PqqgQ3zbK_riknUnubhuaQKY&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiDhLyC6cjbAhUMKMAKHYLbDTEQ6 AEIKzAA#v=onepage&q&f=false.
• Göriş, S., Kılıç, Z., Ceyhan, Ö., Şentürk, A., (2014), “Hemşirelerin profesyonel değerleri ve etkileyen faktörler.” Journal of Psychiatric Nursing, 5(3), 137–142.
• http://www.icn.ch/ Erişim Tarihi 26.06.2018.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.5b1bfc28240836.81290704/ Erişim Tarihi 08.06.2018.
• Honest/Ethics in Professions, https://news.gallup.com/poll/1654/honestyethics- professions.aspx; Erişim Tarihi 26.06.2018
• Karadağlı, F., (2016a), “Hemşirelik öğrencilerinin profesyonel değer algıları ve etkileyen faktörler.” Mersin Universitesi Sağlık Bilim Dergisi, 9(2), 81- 91.
• Karadağlı, F., (2016b), “Profesyonel hemşirelikte etik.” Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 197-200.
• Kaya, H., Işık, B., Şenyuva, E., Kaya, N., (2012), “Hemşirelik öğrencilerinin bireysel ve profesyonel değerleri.” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15 (1), 18-26.
• Kaya, H., Yalçın Atar, N., Eskimez, Z., (2014), Hemşirelik model ve kuramları. İçinde Aştı, T.A., Karadağ, A., (Ed.). Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi Ve Sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 79- 101.
• Kundakçı, G.A., Gümüş, A., Yılmaz, M., (2018), “Hemşirelik bölümü son sınıf öğrencilerinin değer tercihleri ile mesleki değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 12, 82-98.
• Meleis, IA., (2012), “Theoretical nursing: development and progress.” 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, p.59.
• Özsoy S., Dönmez R., (2017), “Hemşirelik mesleginin ilk etik kodları: geçmişten günümüze hemşirelik andı.” Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 33 (1), 91-102.
• Pang, D., Senaratana, W., Kunaviktikul, W., Klunklin, A., McElmurry, B., (2009), “Nursing values in China: The expectations of registered nurses.” Nurs Health Sci., 11, 312-7.
• Shahriari, M., Mohammadi, E., Abbaszadeh, A., Bahrami, M., (2013), “Nursing ethical values and definitions: A literature review.” Iranian journal of nursing and midwifery research, 18(1), 1-8.
• Shaw, H. K., Degazon, C. (2008), “Integrating the core professional values of nursing: A profession, not just a career.” Journal of Cultural Diversity, 15(1), 44-50.
• Sümen, A., (2017), “Florence Nightingale yemini ile uluslararası hemşirelik andı’nın karşılaştırılması ve etik ilkeler açısından değerlendirilmesi.” Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 25(2), 43-8.
• Turan, N., Öztürk, A., Kaya, H., Aştı, T.A., (2011), “Toplumsal cinsiyet ve hemşirelik.” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 167-173.
• Türk Hemşireler Derneği, (2009), “Hemşireler için etik ilke ve sorumluluklar.” Türk Hemşireler Derneği, Ankara. http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/Upload/hemsire%20brosur.pdf./ Erişim Tarihi 07.06.2018.
• Vickie, A. M., (2009), “A closing word: National nurses week and the nightingale pledge.” Dimension of Critical Care Nursing, 28(3), 145-146.