The Effects of Enterprise Size and Education Status of The Owners on The Structural Characteristics of Barns in Cattle Farms in The Northeastern Anatolia Region; The Case of Seli̇m County of Kars Province

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 184 - 200, 31.12.2024

Recep Aydın , Mete Yanar , Oğuzhan Tarhan

https://doi.org/10.46876/ja.1542936

Öz

In this study, the structural characteristics of the barns in the cattle farms in Selim county in Kars province, as well as the relationships between these characteristics and the size of the enterprises and the level of education of the owners were investigated. The material of the research consisted of the survey data conducted face-to-face with 350 cattle breeding enterprises. Frequency tables of the characteristics studied were constructed and the relationships between the structural characteristics of the barns and the size of the farms and the level of education of the operators were analyzed using the Chi-Square test. It was found that the respondents mostly preferred tie-stalls closed barns (64%) and tie-free stall closed barns (34%), and the tie-free stall closed barns increased as the level of education increased. It was also determined that almost all of the barns (98.3%) in the enterprises were detached, and concrete (96.9%) was used for the barn floor, stone (78.6%) for the barn walls and sheet metal (72.3%) for the roof. The main structures that must be present in the barns; manger (98.3%), window (100%), urine channel (98.3%) and chimney (96.9%) were found to be present at a high rate. On the other hand, it was found that feeder path (8.9%), automatic drinker (14.0%) and ventilation holes (18.6%) were present in very few enterprises. It was also determined that concrete (66.3%) and then wood (33.1%) were mostly used as building materials in the manger. Natural lighting was used for daytime lighting of the barn (98.6%) in all enterprises. It was found that 50% of the barns had 4-5 windows and 25.7% had more than 6 windows. It was also found that calves, heifers, and dry cows were generally housed together (77.1%), the animals received mainly water from the village fountain (58.6%) and bedding was not used on farms (88.0%). It was determined that the manure in the barn was generally swept by hand broom sweeping (98.0%) and automatic manure scraper was used in very few enterprises (1.4%). Most of the enterprises used manure as fuel (74.6%) and fertilizer (72.9%). As a result, when the barn characteristics of the enterprises in Selim county of Kars province are examined, training courses and incentives are recommended to improve the negative features and eliminate the deficiencies.

Anahtar Kelimeler

Housing, Education level, Enterprise size, Kars province, Cattle breeding enterprises

Kuzeydoğu Anadolu Bölgesindeki Sığırcılık İşletmelerinde İşletme Büyüklüğü ile İşletme Sahiplerinin Öğrenim Durumunun Barınakların Yapısal Özellikleri Üzerine Etkileri: Kars İli Selim İlçesi Örneği

Öz

Bu çalışmada, Kars ili Selim ilçesindeki sığırcılık işletmelerinde bulunan barınakların yapısal özelliklerinin yanı sıra işletme büyüklükleri ve işletme sahiplerinin öğrenim durumları ile bu özellikler arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırmanın materyalini 350 sığırcılık işletmesi ile yüz yüze yapılan anket verileri oluşturmuştur. İncelenen özelliklere ait frekans tabloları oluşturularak barınakların yapısal özellikleri ile işletme büyüklükleri ve işletmecilerin öğrenim durumu arasındaki ilişkiler Ki-Kare testi ile analiz edilmiştir. Katılımcıların bağlı duraklı ahırları %64 oranında, bağlı duraksız kapalı ahırları ise %34 oranında tercih ettikleri, eğitim düzeyi arttıkça bağlı duraksız ahır tipi tercihinin arttığı saptanmıştır. İlçedeki ahırların tamamına yakınının (%98.3) müstakil konumda olduğu, ahırlarda yapı malzemesi olarak ahır tabanında beton (%96.9), ahır duvarlarında taş (%78.6) ve çatısında saç (% 72.3) kullanıldığı belirlenmiştir. Ahırlarda bulunması gereken esas yapılar; yemlik (%98.3), pencere (%100), idrar kanalı (%98.3) ve baca (%96.9) genellikle yüksek oranda bulunmaktadır. Diğer yandan, yemlik yolu (%8.9), otomatik suluk (%14.0) ve havalandırma deliklerinin (%18.6) çok az sayıda işletmede bulunduğu tespit edilmiştir. Yemlikte yapı malzemesi olarak en çok beton (%66.3), sonra ahşap (%33.1) kullanıldığı da belirlenmiştir. Gündüz ahırın aydınlatılması işleminin tüm işletmelerde doğal aydınlatma (%98.6) ile yapıldığı tespit edilmiştir. İşletmelerdeki ahırların %50’sinde 4-5 pencere bulunurken, %25.7 sinde ise 6’dan fazla pencere bulunduğu saptanmıştır. Dana, düve ve kurudaki ineklerin genellikle birlikte barındırıldığı (%77.1), hayvanlara çoğunlukla köy çeşmesinden (%58.6) su verildiği, işletmelerde altlık kullanılmadığı (%88.0) tespit edilmiştir. İşletmelerin çoğunluğu gübreyi yakacak (%74.6) ve gübre olarak kullandıkları (%72.9) saptanmıştır. Sonuç olarak Kars ili Selim ilçesindeki işletmelerin barınak özelliklerinin durumu incelendiğinde olumsuz bulunan özelliklerin geliştirilmesi ve eksikliklerin giderilmesi için eğitim kursları ve teşviklerin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Barınak, Eğitim seviyesi, İşletme büyüklüğü, Kars ili, Sığırcılık işletmesi

Kaynakça

• Anonim, 2024a. Türkiye İstatistik Kurumu, Hayvancılık istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr. Erişim Tar.:15.05.2024
• Anonim, 2024b. Vikipedi, özgür ansiklopedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kars. Erişim tar.: 10.05.2024.
• Arıkan, R., 2007. Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. Asil Yayın Dağıtım Ltd., Ankara.
• Aydın, R., Bayram, B., Ergün, O. F., Özdemir, V. F., Diler, A., Yanar, M., Koçyiğit, R. (2023). Sığırcılık İşletmelerinde İşletme Büyüklüğü ve Yetiştiricilerin Eğitim Durumlarının Çiftlik Uygulamaları Üzerine Etkileri: Erzurum İli Aşkale İlçesi Örneği. Palandöken Journal of Animal Sciences Technology and Economics, 2(1), 29-37.
• Aydın, R., Diler, A., Özdemir, V.F., Yanar, M., Koçyiğit, R., Yılmaz, A., 2022. Barn and environmental characteristics of cattle enterprises in central county of Ağrı province. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25(6), 1510-1522.
• Aydın, R., Güler, O., Yanar, M., Diler, A., Koçyiğit, R., Avcı, M., 2016. Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 19(1), 98-111.
• Bakan, Ö., 2014. Ağrı İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 92 s.
• Bakır, G., Kibar, M., 2020. Muş ili süt sığırcılığı işletmelerinin barınak özelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(4), 1085-1095.
• Bayraktar, H., Uğurlu, N., Yılmaz, A. M., 2010. Bitlis ili Ahlat ve Adilcevaz ilçeleri süt sığırı işletmelerinde barınakların değerlendirmesi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 24(2), 17-22.
• Boyar, S., Yumak, H., 2000. Isparta ve Burdur illeri süt sığırcılığı işletmelerinde kaba ve karma yem mekanizasyon düzeyi, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 10(1), 11-18.
• Boz, İ., 2013. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. KSÜ Doğa Bil. Derg., 16(1), 24-32.
• Cartes, D., Strappini, A., Sepúlveda-Varas, P. (2021). Provision of shelter during the prepartum period: Effects on behavior, blood analytes, and health status in dairy cows in winter. Journal of Dairy Science, 104(3), 3508-3521.
• Costa, J., Hötzel, M., Longo, C., Balcão, L., 2013. A survey of management practices that influence production and welfare of dairy cattle on family farms in Southern Brazil. Journal Of Dairy Science, 96(1), 307-317.
• Çapadağ, M., 2017. Erzurum ili Yakutiye İlçesi Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Daş, A., İnci H., Karakaya E., Şengül A.Y., 2014. Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3), 421-429.
• Demir, P., Aral, S., 2009. Kars ilinde faaliyet gösteren süt sığırcılık işletmelerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80(3), 17-22.
• Demir, P., Aral, Y., Sarıözkan, S., 2014a. Kars ili süt sığırcılık işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı ve üretim maliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-6.
• Demir, P., Adıgüzel, S. I., Sarı, M., Ayvazoğlu, C., 2014b. Kars merkez ilçedeki süt sığırcılık işletmelerinin genel yapısı ve ekonomik boyutu. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 28(1), 9-13.
• Demirhan, S.A., Yenilmez, M., 2019. Current situation, problems and solution of dairy cattle enterprises in Uşak province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(12): 2198-2203.
• Diler, A., Yanar, M., Özdemir, V. F., Aydın, R., Koçyiğit, R., & Yılmaz, A. (2022). A Study on cattle feeding practices and habits of cattle enterprises in central county of Ağrı province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 10(6), 1083-1088.
• Doğanay, S., Yanar, M., 2023. Şanlıurfa ili Eyyubiye ilçesi sığırcılık işletmelerinde bulunan barınakların yapısal özellikleri ve yetiştiricilerin öğrenim durumlarıyla ilişkileri. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(2), 65-74.
• Ermetin, O., Erkan Can, M., 2022. Yozgat ili süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal ve teknik yönden değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 11(2), 421-436.
• Ertop, H., 2021. Ardahan İli Merkez İlçesi Besi Sığırı Barınaklarının Refah Düzeyi ve Gübre Depo Yapılarının Mevcut Durumu. Biyosistem Mühendisliği I, Bölüm 6, pp. 83–100). Akademisyen Kitabevi.
• Güler, O., Aydın, R., Diler, A., Yanar, M., Koçyiğit, R., Maraşlı, A. (2017). A Research on housing characteristics of cattle enterprises; The Case of Erzurum, Narman. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 27(3), 396-405.
• Kaygısız, A., Özkan, İ., 2021. Samsun Tekkeköy ilçesindeki süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri ve hijyen koşulları. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(2), 225-233.
• Kaygısız, A., Tümer, R., 2009. Kahramanmaraş İli Süt Sığırı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri; 2. Barınak Özellikleri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 12(1):40-47.
• Kaygısız, A., Yılmaz, İ., Yurdagül, H., 2024. Sığır çiftliklerinde yetiştirici uygulamaları ve hayvan refahı üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (2), 366-379. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1429529
• Kılıç, İ., Öziçsel, B., Yaylı, B., 2020. Kütahya’da faaliyet gösteren süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özellikleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(2), 275-286.
• Klein-Jöbstl D., Arnholdt, T., Sturmlechner, F., Iwersen, M., Drillich, M., 2015. Results of an online questionnaire to survey calf management practices on dairy cattle breeding farms in Austria and to estimate differences in disease incidences depending on farm structure and management practices. Acta Veterinaria Scandinavica, 57(1), 1-10
• Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Özdemir, V. F., Ergün, O. F., Bayram, B., Diler, A., Şat, O., 2023. Erzurum İli Aşkale İlçesindeki Süt Sığırı İşletmelerinde Mevcut Barınak Yapısal Özellikleri ile İşletme Büyüklükleri Arasındaki İlişkiler. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 12(1), 38-49.
• Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Özdemir, V. F., Ergün, O. F., Bayram, B., Diler, A., Şat, O. (2024). Doğu Anadolu Bölgesindeki Sığırcılık İşletmelerinde Hayvan Sağlığı ve Refahı Uygulamaları: Erzurum İli Aşkale İlçesi Örneği. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 12(7), 1120-1128.
• Meyer, D. M., Garnett, I., Guthrie, J. C., 1997. A survey of dairy manure management practices in California. Journal of Dairy Science, 80(8), 1841-1845.
• Moges, N., 2015. Survey on dairy farm management and infertility problems in small, medium and large scale dairy farms in and around Gondar, North West Ethiopia. International Journal of Animal and Veterinary Advances, 7(4), 62-66.
• Mundan, D., Atalar, B., Meral, B.A., Yakışan, M.M., 2018. Modern süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 13(2): 201-210.
• Oğuz, M. N., Oğuz, F. K., Sipahi, C., 2013. Burdur'da süt üretiminde maliyet durum tespiti ve eğitim faaliyeti 2. kısım: barınak ve yem kullanımına ilişkin özellikler. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 84(1), 1-8.
• Özdemir, V. F., Yanar, M., Bayram, B., Koçyiğit, R., Ergün, O. F., Aydın, R., Diler, A., Şat, O. (2023). Erzurum İli Aşkale İlçesi Sığırcılık İşletmelerinde Buzağı Yetiştirme Uygulamaları. Akademik Ziraat Dergisi, 12(2), 279-288.
• Özder, A.Ö.M., Özder, M., 2008. Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2), 197-203.
• Özsağlıcak, S., Yanar, M., 2022. Erzincan ili Merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinde barınakların yapısal özellikleri ve işletmecilerin öğrenim durumlarıyla ilişkileri. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 32(1), 62-75.
• Öztürk, İ., Ünal, H.B., 2011. Evaluation of manure management in dairy cattle farms: The case of İzmir-Tire (Turkey) region. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(5), 741-747
• Özyürek, S., Koçyiğit, R., Tüzemen, N., 2014. Erzincan ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı ilçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3), 19-26.
• Phillips, J., 1994. Farmer Education and Farmer Efficiency: A Meta-Analysis. Economic Development and Cultural Change, 43, 149 - 165. https://doi.org/10.1086/452139.
• Sheppard, S. C., Bittman, S., Swift, M. L., Beaulieu, M., Sheppard, M. I., 2011. Ecoregion and farm size differences in dairy feed and manure nitrogen management: A survey. Canadian Journal of Animal Science, 91(3), 459-473.
• Soyer, G., 2014. Aydın İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Gübre Yönetim Uygulamaları ve Bitkisel Üretimde Gübre Kullanım Olanaklarının Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• SPSS, 2013. SPSS Statistics for Windows, Version 22.0. IBM Corp., Armonk, NY, USA.
• Tilki, M., Sarı, M., Aydın, E., Işık, S., Aksoy, A. R., 2013. Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. Mevcut durum. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg, 19(1), 109-116.
• Uzal, S., Uğurlu, N., 2006. Konya İli Besi Sığırı İşletmelerinin Yapısal Analizi Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Konya. Erişim Tarihi:08.01.2008, http://www.ziraat.selcuk.edu.tr/dergi/dergi/40/ISI.pdf
• Vasseur, E., Borderas, F., Cue, R. I., Lefebvre, D., Pellerin, D., Rushen, J., Wade, K. M., De Passille, A. M., 2010. A survey of dairy calf management practices in Canada that affect animal welfare. Journal of Dairy Science, 93(3), 1307-1315.
• Yanar, M., Koçyiğit, R., Özdemir, V. F., Aydın, R., Diler, A., Tosun, M., 2022a. Breeding practices regarding the barn characteristics in the cattle enterprises in İspir district of Erzurum province of Turkey. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3), 445-456.
• Yanar, M., Diler, A., AYDIN, R., Koçyiğit, R., Özdemir, V. F., Tosun, M. (2022b). A Study on Structural Characteristics of the Cattle Barns in İspir County of Erzurum Province. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25 (Ek Sayı 2), 566-575.
• Yaylak, E., Konca, Y., Koyubenbe, N., 2015. İzmir ili Ödemiş ilçesinde damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi işletmelerde sığırların barındırılması. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 3(5), 316-324.
• Yılmaz, H. İ., Yardımcı, N., 2014. Isparta bölgesinde süt sığırcılığı yapılan işletmelerdeki barınakların hayvan refahı açısından değerlendirilmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 18(4), 27-34.