Masses in The Qur'an the Context of Quantity Theory

Yıl 2022, , 148 - 163, 15.06.2022

Sena Koyuncu

https://doi.org/10.46595/jad.1095322

Öz

Human is a social being. Throughout the history of humanity, crowds have formed due to the fact that individuals live together and are intertwined with each other. These crowds become a mass with a collective attitude over time. The masses, which become crowded and always prioritize the multitude, are structures formed by consciously coming together, but they also contain some basic features. With some masses containing religious individuals, it becomes possible to talk about the relationship of these masses with religion. For this reason, in our study, first of all, this structure that prioritizes the multiplicity and what the features of this structure are; will be discussed in the context of the desire for a plurality (growth), equality in the masses, having a certain goal, being loyal to a leader (leader), being us and being easily persuaded. In this study, the examples of masses that have these characteristics in the Qur'an were examined and evaluated, and accordingly, the situation of plurality in the masses was discussed in the context of quantity (multiplicity) and mass relation in the Qur'an. In the study, the historical documentation technique of the qualitative method was used in the context of the understanding approach methodology.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Qur’an, Masses, Quantity theory

Çokluk Kuramı Bağlamında Kur’an’da Kitleler

Öz

İnsan toplumsal bir varlıktır. İnsanlık tarihi boyunca bireylerin birbirleriyle iç içe ve bir arada yaşaması hasebiyle kalabalıklar meydana gelmektedir. Bu kalabalıklar zaman içerisinde kolektif bir tutumla kitle halini alırlar. Kalabalıklaşan ve daima çokluğu önceleyen kitleler bilinçli bir şekilde bir araya gelerek oluşan yapılar olmakla beraber bir takım temel özellikleri de bünyesinde barındırmaktadırlar. Bazı kitlelerin inançlı bireyleri de bünyesinde barındırmasıyla beraber bu kitlelerin din ile ilişkisinden bahsetmemiz mümkün hale gelmektedir. Bu nedenle çalışmamızda ilk olarak çokluğu önceleyen bu yapıyı ve bu yapıya dair özelliklerin neler olduğu; çokluk (büyüme) arzusu, kitlelerde eşitlik, belli bir hedefin olması, bir lidere (öndere) bağlı olma, biz olma durumu ve kolay ikna edilebilir olma özellikleri bağlamında ele alınacaktır. Aynı zamanda Kur’an’da bu özelliklere sahip olan kitle örnekleri irdelenerek değerlendirilmiş buna bağlı olarak kitlelerde mevcut olan çokluk durumu Kur’an’da nicelik (çokluk) ve kitle ilişkisi bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada anlayıcı yaklaşım metodolojisi bağlamında nitel yöntemin tarihi dokümantasyon tekniği kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Çokluk Kuramı, Kitleler, Kur'an

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (1998, Ocak). Kültür Endüstrisi ve Kitle Toplumunun Paradoksları. Kültür Endüstrisi ve Kitle Toplumunun Paradoksları. Sakarya: T.C Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akman, M., & Özer, H. (2017). “BİZ"DEN" ÖTE KİTLELER Kitle Olgusunun İletişim, Sosyoloji ve Psikoloji Açısından Analizi. The Journal of Social Sciences, 352-360.
• Aktürkoğlu, M. E. (2021). Gustave Le Bon’un Kitleler Psikolojisi ve Devrim Psikolojisi Eserlerinden Hareketle Fikri Yapısının İncelenmesi. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 339-354.
• Arıkan, H. (2020). Kitle Kültürü ve Metalaşan Sanat. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 149-157.
• Ateş, M. H. (2018). Kur'an'da Toplumsal Anomiye Götüren Sebepler. Journal of Analytic Divinity, 2(1), 116-161.
• Aydın, H. (2000). Kur'an'da İnsan Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Bon, G. L. (1997). Kitleler Psikolojisi. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Büyükyılmaz, H. (2008). Kur'an'a Göre Azlık ve Çokluk. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Canetti, E. (2006). Kitle ve İktardar. Ayrıntı Yayınları.
• Çoruh, H. (2007). Kur’an’da Çoğunluğun Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ertuğrul, R. (2018). Kur'an'da Helak Olan Kavimlerde Suç-Ceza Uyumu. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 145-173.
• Es-Sabûnî, M. A. (1981). Safvetü't- Tefasîr (Cilt 2). Beyrut: Daru'l Kur'ani'l Ker'im.
• Et- Taberî, E. C. (2001). Câmi'ul-beyân 'an te'vîli âyi'l-Kur'ân (Cilt 4). Kahire: Dâru Hicr.
• Gasset, J. O. (2010). Kitlelerin Ayaklanması. (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gedikli, F. (2011). Sosyo Psikolojik Boyutları Açısından Kur'an Kıssaları. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Görmez, M., Özafşar, M., Ünal, İ., Ünal, Y., & Erul, B. (2014). Hadislerle İslam (Cilt 4). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Gözden, M. E. (2021). Lider, Özellikleri ve Modelleri: Kur'an Perspektifinden Bir Bakış. Usul İslam Araştırmaları Dergisi, 183-224.
• Güzün, N. (2017). On Yedinci Yüzyıl ve Sonrasında Çokluk Kuramı. Mardin: T.C Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hoffer, E. (1980). Kesin İnançlılar. İstanbul: Tur Yayınları.
• Karaduman, K. (2020). Toplumsal Hareketler ve İdeoloji: Kitleleri İknada İdeolojinin Gücü. Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karahan, A. (2001). Kitle Davranışı Kuramları. Teori ve Politika Dergisi, 21.
• Karaman, H., & Çağrıcı, M. (2007). Kur'an Yolu Türkçe Meal ve tefsir (Cilt 3). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Karaman, H., & Çağrıcı, M. (2007). Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir (Cilt 5). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Karaman, H., & Çağrıcı, M. (2007). Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir (Cilt 5). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Kaya, R. (2003). Kur'an-ı Kerim'de İnsan- Şeytan İlişkisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1-30.
• Kiraz, S. (2015). Kitle, Kültür, Bunalım ve Yabancılaşma. Mavi Atlas, 126-147.
• Kutup, S. (2003). Fî zilâli'l-Kur'ân (Cilt 1). Kahire: Dâru'ş-Şurûk.
• Oliver, P. E. (1989). Bringing the Crowd Back In: The Nonorganizational Elements of Social Movements. Research in Social Movements, Conflicts and Change, 11, 1-30.
• Özkök, E. (1985). İletişim Kuramları Açısından Kitlelerin Çözülüşü. Tan Yayınları.
• Öztürk, H. (2017). Kur’an Kıssaları Bağlamında Kitle Toplumu. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 36-51.
• Parlak, Y. (2016). Kitle Psikolojisi ve Psikolojik Harekat. Türk Polis Araştırmaları Dergisi/Polis Bilimleri Dergisi, 133-150.
• Rüzgar, N. (2020). İslam Geleneğine Göre Yöneticilerin ve Liderlerin Taşıması Gereken Özellikler. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 3(1), 72-96.
• Semerkandî, E. L. (1971). Tefsiru's Semerkandî (Cilt 2). Beyrut: Dar Al- Kotob Al İlmiyah.
• Şahinalp, V. (2010). İnsan Değerlendirmede Beşerî ve Kur’anî Ölçütler. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(24).
• Şanver, M. (2001). Dini Tebliğ ve Eğitim Açısından Kur'an'da İnsan Psikolojisi ve Özellikleri. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 137-164.
• Ulutaş, Ş. (2006). Kur'an-ı Kerim'de anlatılan helak olmuş kavimlerin ortak özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, A. (2019). Mekkeli Müşriklerin Hz. Muhammed'e Karşı Aşırı Muhalefetlerinin Öteki Yüzü. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(10), 59-89.
• Yılmaz, H. M. (2020). Kitle Psikolojisi, İdeoloji ve Etki Paradigması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, M. (2020). Kitle Psikolojisi, İdeoloji ve Etki Paradigması. Ankara: T.C Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yücetürk, O. S. (1992). Belkıs. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 420-421. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yyayınları.