Morphems in The Arab Language and Its Effects on the Meaningual Commentary

Yıl 2020, , 183 - 195, 15.06.2020

Büşra Gürpınar , Muhammet Asutay

https://doi.org/10.46595/jad.721824

Cited By: 1

Öz

Throughout the history, through direct or indirect interactions and through Every word we read or hear in a text has a dictionary meaning as well as a meaning (morph). This formal structure gives as clues to define the meaning of the word in the sentence. The meaning brought by this formal structure is called morphological meaning. The basic element of this type of meaning are morphemes. Morphemes are the smallest meaningful units of a language that cannot be divided into smaller pieces. While some of these units also make sense when used alone, the other part can gain meaning only by adjoining other meaningful units. This is why we call the first one as “independent morphemes” and the second as “dependent morphemes”. These morphemes are divided into several groups among themselves due to reasons such as the meaning of the sentence, their grammatical functions.
Arabic is a very difficult language due to its morphological structure. Because, on the one hand, it is a twisted tongue, and on the other hand, it has a colorful structure that can take addition from the beginning, middle and end. For this reason, it also contains structures that we sometimes find difficult to include in the definitions of morphology. In this sense, books on the Arabic language morphology are deep enough to be written. The basic structures of Arabic Language morphology will be discussed in order to provide a basic outline of the work to be done in this article. This article has been produced from the master thesis titled "Morphological Meaning in Arabic Language" under preparation.

Anahtar Kelimeler

Morphem, Morphology, Meaning, Dependent, Independent

Arap Dilinde Morfemler ve Cümlenin Anlamsal Yorumuna Etkileri

Öz

Bir metinde okuduğumuz ya da duyduğumuz her kelimenin bir sözlük anlamı olduğu gibi bir de biçiminden (morf) kazanmış olduğu anlamı vardır. Bu biçimsel yapı bize kelimenin cümle içerisindeki anlamını tanımlamamız bakımından ipuçları vermektedir. Cümleye bu biçimsel yapının kazandırdığı anlama ise morfolojik anlam denir. Bu anlam türünün temel ögesi ise morfemlerdir. Morfemler bir dilin daha küçük parçalara ayrılamayan en küçük anlamlı birimleridir. Bu birimlerin bir kısmı tek başına kullanıldığında da bir anlam ifade ederken, diğer kısmı yalnızca anlamlı başka birimlere bitişerek anlam kazanabilir. Bunlardan birincisine “bağımsız morfemler” derken ikincisine “bağımlı morfemler” dememizin sebebi budur. Bu morfemler kendi aralarında cümlenin anlamına etkileri, gramatik fonksiyonları gibi sebeplerden dolayı çeşitli gruplara ayrılır.
Arapça morfolojik yapısı itibariyle hayli zor bir dildir. Zira bir yandan bükümlü bir dilken diğer yandan baştan, ortadan ve sondan ek alabilen bir yapıya sahiptir. Bu yüzden bazen alışageldiğimiz morfoloji tanımlarının içine dahil etmekte zorlandığımız yapıları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu anlamda Arap dili morfolojisi üzerine kitaplar yazılabilecek derinlikte bir deryadır. Bu makalede yapılacak çalışmalara temel bir taslak sunmak amacıyla Arap Dili morfolojisinin temel yapıları ele alınacaktır. Bu makale hazırlanmakta olan “Arap Dilinde Morfolojik Anlam” isimli yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Morfem, Morfoloji, Anlam, Bağımlı, Bağımsız

Kaynakça

• Adalı, Oya. Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler. İstanbul: Papatya Yayıncılık, 2.Basım, 2004.
• Antâkî, Muhammed. Dirâsât fî Fıkhi’l-Lüga. Beyrut: Daru’ş-Şarki’l-Arabî, 4. Basım, ts.
• Asutay, Muhammed Mücahit. Arap Anlambilimi ve Arap Anlambiliminin el-Hasâis’teki Temelleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Başkan, Özcan. Lengüistik Metodu. İstanbul: Multilingual, 2.Basım, 2003.
• Bilgin, Muhittin. Anlamdan Anlatıma Türkçemiz. Ankara: Anı Yayınları, 3. Basım, 2013.
• Ebû Muğlî, Semih. “Dirâsâtü’s-Sarfi’l-Arabiyyi fî Dav’ı İlmi’l-Lüğati’l-Hadîs”. Belkâu’l-Ulûmu’l-İnsâniyyetu ve’l-İctimâiyyetu Dergisi, 7/1, (2000), 1-40.
• Hengirmen, Mehmet. Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınları, 3. Basım, 2009.
• https://digitalcommons.aaru.edu.jo/cgi/viewcontent.cgi?article=1264&context=albalqa
• Kerimoğlu, Caner. Genel Dilbilime Giriş (Kuram ve Uygulamalarla Dilbilim, Göstergebilim ve Türkoloji). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi, 4. Basım, 2017.
• Rahmani, İshak -Kerîmî, Raziye. “el-Morfem Beyne’l-Arabiyye ve’l-Fârisiyye”. Ulumu’l-Luga el-Arabiyye ve Âdâbihâ Dergisi. 2/8, (2018), 157-178. https://www.alarabiahconference.org/uploads/conference_research-619467816-1409223880-683.pdf
• Sami, Şemseddin. Kâmûs-ı Türkî I-II. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1978.
• Şehhâta, Muhammed Abdulvehhâb. “Envâu’l-Morfem fi’l-Arabiyye”. Ulûmu’l-Luğa 1/2 (1998), 189-277.
• Tuleymât, Ğazî Muhtâr. Fî ‘İlmi’l-Luğa. Dımaşk: Dâru Talas, 2.Basım, 2000.
• Yule, George. The Study of Language. Cambridge: Cambridge UniversityPress, 4. Basım, 2010.
• Yumanto, Muhammed İndra. Kadıyyetü Morfem et-Tesniye fi’l-Lugati’l-Arabiyye, Endonezya: Islam Negerı Sunan Ampel Surapaya Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Yusuf, Halid Osman-Ömer, Zekeriya. “Morfîmâti’l-Lüğati’l-Arabiyye”. Dirâsâtü’l-Lügaviyyeti ve’l-Edebiyyeti (Özel Sayı) (2012), 31-50. https://journals.iium.edu.my/arabiclang/index.php/JLLS/article/view/60/60