Lise Döneminde Şiddet Algısı ve Nedenleri Üzerine Bir Saha Çalışması: Elazığ Örneği

Yıl 2020, , 71 - 98, 15.12.2020

Handan Karakaya , Yeşim Kubar

https://doi.org/10.46595/jad.758293

Öz

Şiddet; temelin de hükmetme ya da yaptırma unsuru olan bir olgu olarak tanımlanmaktadır. Çok farklı şekillerde tanımlanabilen şiddet olgusunun her geçen gün içeriğine yeni anlamlar eklenmektedir. Şiddet olgusu türleri açısından değerlendirildiğinde, fiziksel şiddet en kapsamlı ve yaygın görülen şiddet biçimi olarak öne çıkmaktadır. Öğrenciler arasında şiddetin yaygınlığı ya da sorunların çözümünde şiddetin bir yöntem olarak tercih edilmesi, toplumsal bütünü etkileyen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle gençler arasında şiddetin yaygınlığı ve boyutu; öğrenciler, aileler ve eğitimciler boyutuyla ele alınıp değerlendirilmesi gereken önemli bir konu olmaktadır.
Bu çalışma Elazığ ili merkez ilçesinde bulunan devlet ve özel lise statüsünde yer alan toplam 42 adet ortaöğretim kurumunun öğrencileri üzerinde Milli Eğitim Bakanlığından izin alınarak gönüllülük esasına dayalı anket uygulaması gerçekleştirilerek tamamlanmıştır. Çalışmanın amacı, lise dönemindeki öğrencilerin şiddet kavramından ne algıladıklarını hangi şiddet türlerine maruz kaldıkları ya da uyguladıklarını tespit etmektir. Anket sonuçları SPSS 22 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada frekans analizi, t testi ve ANOVA analizi uygulanmış, elde edilen bulgular arasında, lise öğrencilerinin şiddet algılarının fiziksel şiddet ağırlıklı olduğu, kişisel özelliklerin şiddet kavramından etkilendiği ve etkilediği sonuçlarına ulaşılmış eğitimciler, aileler ve öğrenciler için diğer çalışmaların sonuçları dikkate alınarak önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmanın şiddetin öğrenciler arasında algılanma biçimini ortaya koyması bağlamında önemli olduğunu düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, Okul, Şiddet, Şiddet biçimleri

A Fıeld Study on The Perceptıon of Vıolence in Hıgh School And its Causes: The Elazığ Example

Öz

Violence is defined as a fact that is the element of dominating or making. New meanings are added to the content of violence that can be defined in many different ways every day. When evaluated in terms of the phenomenon of violence, physical violence is the most common and widespread form of violence. The prevalence of violence among students or the choice of violence as a method for solving problems emerges as a situation that affects the social whole. For this reason, violence is an important issue that should be considered and evaluated by students, families and educators. This study was carried out in 42 secondary schools in Elazığ city center. While the schools were selected, there was no distinction between public and private schools. The study was completed with a volunteer-based questionnaire application by obtaining permission from the Ministry of National Education. The aim of the study is to determine what the students perceive from the concept of violence and what types of violence they are exposed to or apply. The results of the survey were analyzed using SPSS 22 software. In the study, frequency analysis, t test and ANOVA analysis were applied, finding revealed that high school student’s perceptions of violence were predominantly based on physical violence and personal traits were influenced by violence, and suggestions were made by considering the result of other studies for educators, families and students. We believe that this study is important in terms of revealing the perception of violence among students.

Anahtar Kelimeler

Student, Violence, School, Forms of violence

Kaynakça

• Akduman- Gültekin. Gülümser-Baran Gülen. “Suça Karışan Çocuklarda Akran İstismarının İşlediği Suçun Özellikleri, Göç Ve Okul Durumu Değişkenleri Açısından İncelenmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 3/14 (2010), 33-41.
• Aktaş, Aktaş Mavili. “Aile İçi Şiddet”. Doğu Batı Dergisi 43 (2007), 151-158.
• Aldemir, Arzu. Çocuk Suçluluğu Profili 2007-2008 Yılları Üsküdar Bölgesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Archer, Dane. Gartner, Rosemary. “Barış Dönemi Kayıpları: Savaşa Katılmayanların Şiddet İçeren Davranışlarında Savaşın Etkisi.” Çev. Aysun Babacan. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 237-251.
• Arendt, Hannah. Şiddet Üzerine. Çev. Bülent Peker. İstanbul: İletişim Yayınları, 2018.
• Balkıs, Murat vd. “Şiddete Yönelik Tutumların Özyeterlik, Medya, Şiddete Yönelik İnanç, Arkadaş Grubu ve Okula Bağlılık Duygusu İle İlişkisi”. Ege Eğitim Dergisi 2 (2005), 681-97.
• Bandura, Albert. “Social Cognitive Theory: An Agentic Perpective”. Annual Review Of Psychology 52 (2001), 1-26.
• Bayrakçı, Mustafa. “Sosyal Öğrenme Kuramı Ve Eğitimde Uygulanması”, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 14 (2007), 198-210.
• Bilgin, Asude. Okullarda Şiddeti Önlemede Bir Yöntem Çatışma Çözme. Bursa: Ezgi Kitabevi, 2008.
• Dahlberg-Krug, Linda-Etienne. “Violence A Global Public Health Problem”. Ciênc. Saúde Coletiva (2006), 277-292.
• Debarbıeux, Eric. Okullarda Şiddet. Çev: İsmail Yerguz. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• Demir-Kumcağız, Yasin-Hatice. “Öğrencilerin Anne Baba Tutumlarını Algılama Biçimleri Ve Şiddete Eğilimleri”. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkishorturkic, 10/2 (2015), 221-234.
• Deveci, Handan vd. “İlköğretim Öğrencilerinin Şiddet Algıları.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 24/7 (2008), 351-368.
• Doğan, Aysun. “Ekolojik Sistemler Kuramı Çerçevesinde Akran Zorbalığının İncelenmesi”. Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 17/3 (2010), 149-162.
• Dönmezer, Sulhi. “Çağdaş Toplumda Şiddet Ve Mafya Suçları”. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 215-220.
• Engels, Fredrick. “Tarihte Şiddetin Rolü.” Çev. Olcay Kunal. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 169-184.
• Erten-Ardalı, Yavuz-Cahit. “Saldırganlık, Şiddet Ve Terörün Psikososyal Yapıları”. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 143-163.
• Fromm, Eric. İnsandaki Yıkıcılığın Kökenleri. Çev. Şükrü Alp Agut. İstanbul: Payel Yayınları, 1993.
• Global Status, Report On Vıolencepreventıon. https://www.who.İnt/violence_injury_prevention/violence/status_report/2014.
• Gökkaya-Ayan, Veda Bilican-Sezer. “Sosyal Öğrenme Kuramı ve Aile İçi Şiddet”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/2 (2017), 389-394.
• Gümüş, Adnan. “Şiddet Türleri”. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu. Ankara: Eğitim Sen Yayınları, 2017.
• Lorenz, Konrad. “Ecce Homo (İşte İnsan)”. Çev: Mustafa Tüzel. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 5-77.
• Memiş, Emel. “Şiddet ve Ekonomi, Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri”. ed. Betül Yarar. Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri. 175-190, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2015.
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED), Öğrencilerin Şiddet Algısı. Ankara, 2008.
• Mitscherlich, Alexander. “Zulüm Üstüne Savlar.” Çev. Necmettin Sevil. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 221-236.
• Nair, Güney. “Şiddetten Uzak Durma Konusunda Gençlerin Kendine Güven Duygusunun Çeşitli Değişkenler Arasında Değerlendirilmesi (Sivas Merkez İlçe Örneği)”. Gençlik Araştırmaları Dergisi 9/4 (2016), 31-63.
• Oskay, Ünsal. “Efendi/Köle İlişkisi Açısından Şiddet Ve Görünümleri Üzerine.” Cogito Dergisi 6/7 (1996), 185-196.
• Özgür, Gönül vd. “Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2/2 (2011), 53-60.
• Özkazanç, Alev. “Psikanaliz, Feminizm Ve Şiddet Sorunu”, der. Betül Yara, Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri. Der. Betül Yara. 53-84. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2015.
• Öztürk, Sezer Sevgi. “Şiddetin Psikolojik Kökenleri”. Erişim 22 Şubat 2019. http://www.kucukagacpsikolojisi.com.
• Uygur, Nermi. “Spinoza’yla Amor İntellectualis.” Cogito Dergisi 6/7 (1996), 133-142
• Ünal, Gülseren. “Aile İçi Şiddet.” Aile ve Toplum Dergisi 9 (2005), 21-8.
• Ünsal, Artun. “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi”. Cogito Dergisi 6/7 (1996), 29-36.
• Yılmaz, Ferah Güçlü. “Ergen Suçları Ergen Suçlulara Yönelik Okul İçindeki Düzenlemeler Ve Türk Ceza Kanunu Karşılaştırması”. Ankara Barosu Dergisi 3 (2015), 335-354.