Üniversitelerdeki Arapça Dil Öğretiminin Öğrenciler Arasında İslami Değerlerin Güçlendirilmesinde Etkisi

Yıl 2020, , 196 - 214, 15.12.2020

Aydin Kudat , Khaled Dughim

https://doi.org/10.46595/jad.823206

Öz

Bu makalede üniversitelerde özellikle ilahiyat fakültelerinde Arapça dil öğretiminin öğrenciler arasında İslami değerleri tanıtmadaki rolü üzerinde duruldu. Çalışmanın problemi şu şekilde ifade edilebilir: Üniversitelerde Arapça dersleri öğrencilerin İslami değerlerini artırıyor mu? Dilbilgisi ve biçim bilgisi dersleri İslami değerleri nasıl geliştirir ve bunları öğrenciler arasında nasıl harekete geçirir? Belağat ve edebiyat konuları, öğrenciler arasında İslami değerlerin harekete geçirilmesine ve teşvik edilmesine katkıda bulunuyor mu? Bu çalışmada ulaşılmak istenen hedef ise Arap ve Arap olmayan Müslüman gençler için Arapça öğrenmenin önemini ortaya çıkarmak ve üniversitelerin özellikle ilahiyat fakültelerinde Arapça dil kurslarının önemini göstermektir. Öncelikle Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şerifler olmak üzere dini metinlerin doğru anlaşılmasında ve İslami değerlerin pekiştirilmesi ve tanıtılmasında Arap dili konularının (nahiv, sarf, belağat, edebiyat, kıraat ) önemini ortaya koymaktır. Çalışmanın önemini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür: Gençlerin İslami karakter ve değer oluşturma sürecinde üniversite aşamasının hayatlarındaki önemi ve diğer taraftan Arapça derslerinin üniversite düzeyindeki önemi ve kelime dağarcığının üniversitelerin özellikle ilahiyat faküllerinde okuyan öğrencilerin düşünce, tutum ve değerlerine etkisi göz önünde bulundurulduğunda, bu konuların etkisine ışık tutmak gerekmektedir. Gerek Türk öğrenciler ve gerekse eğitim öğretim için Türkiye’ye gelen yabancı öğrenciler arasında ortak değerleri teşvik etme ve temel kavramlar bağlamında kelime dağarcığını zenginleştirip pekiştirmektir. Çalışmada takip edilen metot ise bir miktar araştırma içerikli olmakla beraber genel olarak tanımlayıcı analitik yaklaşım şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

Arapça, Dil, Değerler, Metot, Öğrenciler

The Role of Arabic Language Teaching in Universities in Strengthening Islamic Values Among Students

Öz

This article will focus on the role of Arabic language teaching in promoting Islamic values among students at universities, especially in theology faculties. Research problem: Do Arabic classes in universities increase the Islamic values of students? How do grammar and morphology classes enhance Islamic values and mobilize them among students? Do eloquence and literature topics contribute to the mobilization and promotion of Islamic values among students? Research objectives: To reveal the importance of learning Arabic for Arab and non-Arab Muslim youth and to show the importance of Arabic language courses at universities, especially at theology faculties. To reveal the importance of Arabic language subjects (Grammar and rhetoric literature, recitation) in the correct understanding of religious texts, primarily the Quran and hadiths, and in the reinforcement / enhancing and promotion of Islamic values. Research importance: Considering the importance of the university stage in the lives young people’s lifes in the process of creating Islamic character and value, and on the other hand, the importance of Arabic lessons at the universitiesy level and the effect of vocabulary on the thoughts, attitudes and values of students studying at the faculties of theology, it is necessary to shed light on the impact of these issues. Enriching and consolidating the vocabulary in the context of basic concepts and promoting common values among Turkish students and other foreigners studying at universities. It is to promote common values among both Turkish students and other foreigners coming to Turkey to study at universities and to enrich and to consolidate the vocabulary in the context of basic concepts. Research methodology: Although it contains research and statistics, it is generally in the form of descriptive analytical approach.

Keywords: Foreign Language Teaching, Arabic, Values, Method, Students.

Anahtar Kelimeler

Foreign Language Teaching, Arabic, Values, Method, Students

دور مقررات اللغة العربية في الجامعات في تعزيز القيم الإسلامية لدى المتعلمين

Öz

مشكلة البحث، هل تعزز مقررات اللغة العربية في الجامعات القيم الإسلامية عند الدارسين؟ كيف تعزز مقررات النحو والصرف القيم الإسلامية وتفعّلها لدى المتعلمين؟ هل تساهم مواد البلاغة والأدب في تفعيل و تعزيز القيم الإسلامية لدى المتعلمين؟ وبإمكاننا ان نفيد أهداف البحث بما يلي: الكشف عن أهمية دراسة اللغة العربية عند الشباب المسلم العربي وغير العربي و بيان أهمية مقررات اللغة العربية في الجامعات، توضيح أهمية مواد اللغة العربية ( النحو والصرف والبلاغة والأدب والقصة والرواية ) في ترسيخ القيم الإسلامية وتعزيزها عند الدارسين من خلال اعتماد اللغة العربية بشكل أساسي على القرآن الكريم والحديث الشريف وشعر الحكمة . وأهمية البحث فكما يلي، نظراً لأهمية المرحلة الجامعية في حياة الشباب وهم في طور التكوين و بناء الشخصية الإسلامية وبناء القيم، وبالنظر من ناحية أخرى إلى أهمية مقررات مواد اللغة العربية في المرحلة الجامعية وتأثير مفرداتها على تفكير الطلاب واتجاهاتهم وقيمهم في الجامعات لابد من تسليط الضوء على أثر هذه المواد ومفرداتها في تعزيز القيم وترسيخها لدى الدارسين في الجامعات من الطلاب الأتراك وغيرهم. ومنهج البحث هو المنهج الوصفي التحليلي و المنهج الاستقرائي في بعض الأحيان

Anahtar Kelimeler

مقررات, اللغة العربية, القيم, المتعلمين, تعزيز

Kaynakça

• Aykaç, Nurullah. ‘’Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminin Genel Tarihçesi ve Bu Alanda Kullanılan Yöntemler’’. Turkish Studies 10/3 (Kış 2015), 161-174.
• Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed bin İsmâîl. el-Câmi‘u’s-Sahîh. thk. Muhibbüddîn el-Hatîb vd. Kâhire: el-Matbaatüs’s-selefiyye ve mektebetühâ, 1979.
• Candemir, Doğan. Yabancı Dil Olarak Arapça Öğretim Metot ve Teknikleri. Ankara: Akdem Yayınları, 1989.
• Cuhaydir, el-Mehdî Ahmed. el-Kiyemü’l-hulkiyye beyne’l-fikri’l-islamî ve’l-fikri’l-Yunânî. Libya: Cemʿiyyetü’d-daʿvâ el-islâmiyye, 2010.
• Cundî, Enver. el-Kiyemü’l-esasiyye li’l-fikri’l-islamî ve’s-sakafeti’l-arabiyye. Beyrut: Matbaatü’r-risale, ts.
• Çetinel, Hasan. “Kavram Olgusu, Dinî Kavramların Öğretimi, Önemi ve Sınırlılıkları Üzerine”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47, 2019), 89-114.
• Hatibel-Bağdâdî. el-Camiʿ li-ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmiʿ. Thk. Mahmud Tahhân. Riyad: Mektebetü’l-maʿârif, 2. Basım.
• Hûlî, M. Ali. Arapça Öğretim Metotları. Çev. C. Akçay. Ankara: Kişisel Yayınlar, 2000.
• İbn Ebî Şeybe. el-Kitabü’l-musannef fi’l-ahadiîsi ve’l-asar. Thk. Kemal Yusuf el-Hut. Riyad: Mektebetü’r-rüşd, 2. Basım, 1409.
• İbn Hanbel, Ahmed. Müsned. Thk. Şuayb el-Arnavûd vd. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001.
• Kudat, Aydın. “The Importance of Arabic at The Understanding of Religious Sciences”, Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 16/42 (Haziran 2016), 147-164.
• Kudat, Aydın. “Yabacı Dil Öğretiminde Bütüncül Yöntem (Gramatik dil öğretim Yöntemi)”. Fuad Sezgin Anısına Geçmişten Geleceğe Medeniyetimizde Bilgi Bütünlüğü Sempozyum Kitabı. İstanbul: İZÜ Yayınları, 2018.
• Kudat, Aydın-Baradei, Amer. “Gerçek ve Beklenti Arasında Ana Dili Arapça Olmayanlara Arapça Öğretimi (Türkiye Örneği”. İlahiyat Dergisi 2 (Haziran 2019), 5-14.
• Müslim b. Haccâc. el-Câmiu’s-sahîh. thk. M.F. Abdülbaki. Beyrut: Daru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, 1956.
• Rabiʿî, Mahmud Davud Süleyman. Tarâiku’t-tedrîsi’l-muʿâsıra. Ürdün: ʿÂlemü’l-kütübi’l-hadîs, 2006.
• Rafiʿî, Mustafa Sadık. Vahyü’l-kalem. Beyrut: Muessesetü’l-hindâvî, 2014.
• Saadet-İbrahim, Cevdet Ahmed-Abdullah Muhammed. el-Menhecü’l-medresiyyü’l-muʿâsır. Amman: Daru’l-fikr, 5. Basım, 2018.
• Sabbâğ, Ramazan. el-Ahkamü’t-takvîmiyye fi’l-cemâli ve’l-ahlâk. Beyrut: Maru’l-mektebeti’l-cedîde, 2. Basım, 1988.
• Salîbîyâ, Cemil. el-Muʿcemü’l-felsefî. Beyrut: Daru’l-kütübi’l-lübnânî, 1979.
• Soyupek, Hasan. “İlahiyat Fakülteleri Hazırlık Sınıflarında Yürütülen Arapça Öğretimine İlişkin Öğrenci Başarılarının Tespit Edilmesi: Isparta İlahiyat Fakültesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi\ 32 (Mart, 2003).
• Şakir, Mahmud. Ebâtilu ve esmâr. Kahire: Mektebetü’l-hancî, 3. Basım, 2005.
• Şevkî, Mahmud Ahmed. Tatvîrü’l-menahici’d-dirâsiyye, Riyad: Daru ʿâlemi’l-kütüb, 1995.
• Talâfiha, Hamid Abdullah. el-Menâhic tahtîtuhâ tatvîruhâ ve tenfîzuhâ. Amman: Mektebekü’r-ridvân li’n-neşri ve’t-tevzîʿ, 2013.
• Vekîl, Hilmî Ahmed. Tatvîru’l-menâhic. Kahire: Mektebetü’l-enculu el-mısriyye, 1988.
• Yümni, Sezen. Sosyoloji Açısından Din -Dinin Sosyal Meseleler Üzerindeki Tesirleri-. İstanbul: İFAV Yayınları, 1998.
• Zahrân, Hamid. İlmü’n-nefsi’l-ictimâʿî. Kahire: Daru ʿâlemi’l-kütüb, 1977.