Aile ve Din Bağlamında Kur'an'da Mahremiyet Tasavvuru

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 54 - 81, 15.02.2018

Enes Kılıç

https://doi.org/10.46595/jad.375144

Cited By: 2

Öz

Toplumun ilk
sosyolojik birliği konumunda olan aile, tarihin ilk dönemlerinde biyolojik bir
kurumdan öte dini bağlardan oluşan bir yapıdadır. Bu da ailevi ilişkileri daha
sıkılaştırmış ve sağlam bağlar kurulmasını sağlamıştır. Bu bağlar sayesinde de
birbirine sıkı sıkıya kilitlenmiş toplumlar ortaya çıkmıştır. Aile toplumun
temelini oluşturan yapısından dolayı da toplum bilimi olan sosyolojinin ana
konuları arasında yerini almış ve sosyolojik araştırmalara kaynaklık etmiştir.
Her toplumun karakterini, yapısını oluşturan temel özellikler vardır. Bu
özellikleri ise bireylerin biyolojik, psikolojik, toplumsal, kültürel,
ekonomik, dini anlamda eğitildikleri aile meydana getirir. Toplumların
farklılık göstermelerinin temel sebebi de burada başlar. Çünkü toplumu bireyler
meydana getirir bireylerin ise eğitilip, olgunlaştığı yer aile kurumudur. Aile
kurumu farklılık gösterdiği zaman toplumların da yapılarının ve özelliklerinin
farklılık göstermesi kaçınılmazdır. Nitekim biz Müslümanlar aileyi Allah’ın
bize verdiği bir nimet ve bereket olarak tanımlarız. Bu nimeti de sevgi, saygı
ve ahlak kurallarına uyarak koruruz. Zaten Kur’an-ı Kerim’de de Allah insanları
bu konuda uyarır. Bu kavramlardan birisi de mahremiyettir. Hem ailenin hem de
bireyin özel alanını korumak adına insanların mahremiyet kurallarına dikkat
etmeleri gerekmektedir. Mahremiyeti korumak içinde İslam’da belli kurallar
vardır. Bu kuralardan bir tanesi başkalarının hanesine girerken izin istenmesi
gerektiğidir. İslam dini, hanelere izin alınarak girilmesi konusunda bu
düzenlemelerin yanı sıra aile içerisinde her bireyin mahrem alanı olduğunu ve
aile fertlerinin birbirlerinin bu özel alanlarına dikkat etmelerini istemiştir. 

Anahtar Kelimeler

islam, mahremiyet, aile, İslam Sosyoloji, Sosyolojik Kur'an Okumaları

Family and Religion Context of Perception of Privacy ın The Qur’an

Öz

The family, which is the
first sociological unit of society, is a structure composed of religious ties
rather than biological ones in the early periods of history. This has
strengthened family ties. Thanks to these links, strong ties that
connectcommunities have been emerged. Because of the structure of the family
society, it is the main subject of sociology, which is the social
consciousness, and it is the source of sociological researches. The character
and structure of each society are the basic features that make up the
structure. These characteristics bring the family to a place where individuals
are educated biologically, psychologically, socially, culturally, economically
and religiously. The main reason for differences in societies also starts here.
Societies are composed of individuals, and they trained and matured in the
family. When the family institution differs, it is inevitable that the
structures and characteristics of the societies also differ. Indeed, we as
Muslims define the family as a blessing and blessing that God has given us. We
protect this blessing by following the rules of love, respect and morality. One
of these concepts that Allah warns people in the Qur'anin this regard is
privacy. In order to protect both the family and the individual's private
space, people need to pay attention to privacy rules. There are certain rules
in Islam to protect privacy. One of these rules is that you mustask for
permission when you enter someone else's home. In addition to these
regulations,Islam religion has demanded that each individual in the family has
a private area that family members should respect to each other's special
areas.

Anahtar Kelimeler

Islam, privacy, family, Sociology of Islam, Studies of Sociological Quran

Kaynakça

• ACAR, A. (1990). Türk aile yapısı ve Kızılcahamam aile yapısı üzerine bir araştırma (basılmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü.
• ACILAR, A., MERSİN, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin Facebook kullanımı ile mahremiyet kaygısı arasındaki ilişki. Elektronik sosyal bilimler dergisi. Ss. 103-114.
• AKGÜN, H. (2010). Modernleşme ve ailenin çözülüşü. https://forum.memurlar.net/konu/916935/ (erişim tarihi 10.11.2017).
• BARBAROSOĞLU, F. (2015). Şov ve mahrem. İstanbul: Profil yayıncılık.
• BERKUP, S. B. (2015). Sosyal ağlarda bireysel mahremiyet paylaşımı: X ve Y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz (Yayımlanmamışdoktora tezi). İzmir: Ege üniversitesi.
• BİTİREN, M.E. (2013). Sosyal medya ve mahremiyet. http://myreminder.blogspot.com.tr/2013/04/sosyal-medya-ve-mahremiyet.html (Erişim Tarihi 06.12.2017).
• BUDAK, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve sanat yayıncılık.
• CHODAK, S. (1973). Societal development. Oxford: Oxford university press.
• ÇELİK, C. (2009). Değişme sürecinde Türk aile yapısı ve din. Uluslarası günümüz Türkiye’sinde İslam sempozyumu. Kayseri: Erciyes üniversitesi ilahiyat fakültesi.
• ÇELİKOĞLU, N. (2007). Türkiye’de üniversite gençliğinde mahremiyetin dönüşümü (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara üniversitesi.
• DEMİR, F. (2013). Modernizm ve mahremiyet bağlamında kadın. http://www.sosyalhizmetuzmani.org/mahremiyet.htm (erişim tarihi 28.11.2017).
• DURKHEIM, E. (1962). Meslek ahlakı. çev. Mehmet Karasan. İstanbul: Milli eğitim basımevi.
• ERDEN, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım yayınları.
• FİDAN, A. (2003). Tarım, sanayi ve bilgi toplumunda üretim ve tüketim ilişkilerinin işletme ve yönetimleri üzerindeki etkileri. https://www.mevzuatdergisi.com/2003/02a/03.htm(erişim tarihi 10.12.2017).
• FREYER, H. (1964). Din sosyolojisi. çev. Turgut Kalpsüz. Ankara: Ankara üniversitesi basımevi.
• GÖKÇE, B. (1990). Aile ve aile tipleri üzerine bir inceleme aile yazıları I. Edt. B. Dikeçgil ve A. Çiğdem. Ankara: Aile araştırma kurumu başkanlığı yayınları.
• GÖRGÜLÜ, Ü. (2015). Mahremiyet ve aile. Diyanet aylık dergisi. Ocak sayısı.ss. 4-9
• GÜNGÖR, E. (1995). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken yayınları.
• HABERMAS, J. (1997). Kamusallığın yapısal dönüşümü. çev. T. Bora, & M. Sancar. İstanbul: İletişim yayınları.
• HEWITT, M. (1970). Social Institutions in Sociology. (Edt: G. Duncan Mitchell) Routledge. London.
• JOSEPH, F. (1990). Sosyoloji nedir?. Konya: Selçuk üniversitesi yayınları.
• KAPLAN, F. (2017). Üniversite öğrencisi sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet algısı (yüksek lisans tezi). Eskişehir: Osman Gazi üniversitesi.
• KARAGÜLLE, A.E. (2015). Günümüzde değişen mahremiyet algısının sosyal ağlar bağlamında incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul ticaret üniversitesi.
• KARAMAN, H. Vd., (2012). Kur’an yolu Türkçe meal ve tefsir. Ankara: D.İ.B yayınları.
• KARAOĞLU, G. (2010). Kamusal ve özel alan ekseninde medya ve mahremiyet (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk üniversitesi.
• KIR, İ. (2010). Eğitimin toplumsal temelleri eğitim bilimine giriş. Edt. Fatih Töremen. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• KUPER, A. (1988). İlkel toplumun icadı. çev. İstanbul.
• MARSHALL, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve sanat yayınevi.
• MEVDUDİ, (2014). Tefhımu’l Kur’an. İstanbul: İnsan yayınları.
• ÖZGÜVEN, İ. (2000). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Psikolojik danışma rehberlik eğitim merkezi yayını.
• ÖZKALP, E. (2007). Sosyolojiye giriş. Bursa: Ekin yayınları.
• ÖZLEM, D. (2004). Etik-ahlak felsefesi. İstanbul: İnkılap yayınları.
• ŞENER, G. (2013). Sosyal ağlarda mahremiyet ve yeni mahremiyet stratejileri. Yenimedya çalışmaları I. ulusal kongresi. Kocaeli: Kocaeli üniversitesi.
• TEZCAN, M. (1997). Eğitim sosyolojisi. Ankara:Zirve ofset.
• TEZCAN, M. (1999). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Şafak matbaacılık.
• TÜRKKAHRAMAN, M. (2009). Teorik ve fonksiyonel açıdan toplumsal kurumlar ve kurumlar arası ilişkiler. Süleyman Demirel üniversitesi iktisadi idari bilimler fakültesi dergisi. S.2 ss. 25-46.
• VATANDAŞ, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve rollerin algılanışı. Kayseri: Sosyoloji konferansları.
• WACH, J. (1995). Din sosyolojisi. çev. Ünver Günay. İstanbul.
• YILMAZ, S. (2011). Her iletişim mahremiyet ihlalidir ve her mahremiyet ihlalinin bir haber değeri vardır. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• YÜKSEL, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo tarihsel gelişimi. Ankara: Ankara üniversitesi siyasal bilgiler dergisi.