"HATIRLAMA" VE KUR’AN’İ BAĞLAMDA “ZİKİR” İLİŞKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 48 - 62, 15.12.2018

Mahmut Kökver

https://doi.org/10.46595/jad.490992

Cited By: 1

Öz

“İnsan” kelimesini
incelediğimizde bu kelimenin köken itibariyle iki farklı kullanımı olduğunu
görmekteyiz. Bunlar; “ünsiyet” ve “nisyan” kavramlarıdır. “Ünsiyet” insanların birbirleriyle
uyum içerisinde yaşaması durumudur ki bu insanların toplum halinde yaşaması
gerçekliğini ortaya koyar, “nisyan” ise unutmak manasına gelmekte olup, insanın
unutkan bir varlık olduğuna işaret eder. Bir şeyin unutulması onun önceden
biliniyor olduğunun göstergesidir. Dolayısıyla insanların unutmuş oldukları
hakikatleri tekrardan hatırlamaları için Allah insanlığa peygamberler göndermiş
ve vahiy ile onları desteklemiştir. Bundan dolayıdır ki Kur’an’ı Kerim’de yer
alan zikir ile ilgili ayetlerin genelinde hatırlatma bağlamı yani peygamberler,
peygamberlere gönderilen ilahi mesajlar, vahiy, Tevrat, Kur’an vb. yer
almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Hatırlama, Kur’an’ı Kerim, Zikir

RECALL AND INVOCATION IN THE CONTEXT OF THE QURAN

Öz

When we examine the word human origin, we see that this
word has two different uses. These; The concepts of “ünsiyet” and “nisyan”. Eder
Unity wealth means that people live in harmony with each other, which reveals the
reality of people living in society, in process of oblivion people means to forget
andindicates that man is a forgetfulbeing. Forgetting something is an
indication that it is already known. There fore, Allah sent prophets to man kind
and supported them with revelation sothat people could remember the truths they
had forgotten. There fore, theQuran in the Holy Quran in the context of
theversesa bout the remembrance of theprophets, prophets sent to the divine messages,
revelation, Torah, Qur'an and so on is located at.

Anahtar Kelimeler

Human, Recall, Quran, Invocation

Kaynakça

• BAĞÇECİ, M.(2005). “İnsanın Mahiyeti ve Ruhu”, Bilimname Dergisi (Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Sayı: VIII.
• EL-CEVHERİ.(1984). “es Sıhah Tacu’l-Luga ve Sıhahu’l-Arabiyye”, Beyrut: Daru’l-İlm li’l-Melayin.
• EL-İSFEHANİ, Ebu’l Kasım el Hüseyin b. Muhammed Ragıb.(1961). “el Müfredat fi Garibi’l Kur’an”, Mısır.
• ÖZTÜRK, Y.N.(2001). “Kur’an’da İnsan Kavramı”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Sayı: 3.
• BİLGİZ, M.(2012). “Kuran’da İnsan ve Toplum”, Ankara: Diyanet İlmi Dergi Kur’an’ın Nüzûlünün 1400. Yılı Anısına Kur’an Özel Sayısı, s. 687-706.
• ZENCİRKIRAN, M.(2015). “Sosyoloji”, Bursa: Dora Yayıncılık.
• YILDIRIM, E.(2007). “Bilginin Sosyolojisi” Ankara: Baran Matbaacılık.
• ARSLAN, A.(2016). “Felsefeye Giriş”, 23. Baskı, Ankara: Adres Yayınları.TÜRK DİL KURUMU: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=16467. (Erişim Tarihi: 15.09.2018).
• ENÇ, M.(1974). “Ruhbilim Terimler Sözlüğü” Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• AKARSU, B.(1975). “Felsefe Terimler Sözlüğü” İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• GUTHRİE, W.(1999). “İlkçağ Felsefe Tarihi”, (Çev.) Ahmet Cevizci, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• PLATON.(1982). “Menon”, (Diyaloglar 1), (Çev.) Macit Gökberk vd. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• KAYA, M.(2013). “Platon’un Ruh Kuramı”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 15, Sayı: 1.
• GÖKBERK, M. (1998), “Felsefe Tarihi”, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• GAZÂLİ, EBU HAMİD MUHAMMED.(1986). “Mîzânü’l-amel” Beyrut.
• GAZÂLİ, EBU HAMİD MUHAMMED.(2000). “er-Risâletü'l-ledünniye”, (Mecmûatü Resâil içinde), Beyrut.
• HALİL B. AHMED.(2004). “Kitabu’l Ayn” Beyrut: Mektebetu’l Hilal.
• EL-İSFEHANİ.(1911). “el-Vucuh ve’n-Nezair li Elfazi’lKitabi’llahi’l-Azîz” Kahire: Vezaretu’l-Evkaf.
• CEBECİOĞLU, E.(2014). “Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü” Ankara: Otto Yayınevi.
• ÖZTÜRK, Y.N.(1992). “Din ve Fıtrat” İstanbul: Yeni Boyut Yayınları.
• BİLGİZ, M.(2006). “Kur’an’da Zikir Kavramının Anlam Alanı” Erzurum: Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 25
• SEALİBİ, ABDÜLAZİZ.(2014). “el- Cevahiru’l Hisan fi Tefsiri’l-Kur’an”, Beyrut.
• DEMİRLİ, E.(2017). “Unutan ve Hatırlayan Olarak İnsan” http://www.lacivertdergi.com/gundem/makaleler/2017/05/15/unutan-ve-hatirlayan-olarak-insan
• OKUYAN, M.(2013). https://www.youtube.com/watch?v=f2qBTriO49kDEMİRCİ, M.(2014). “Tefsir Usûlü” İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• ŞİMŞEK, M.S.(1993). “Kur’an Kıssalarına Giriş”, İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları.TÜRK DİL KURUMU: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HATIR (Erişim Tarihi: 15.09.2018).
• GÜNGÖR, Ö.(2018). “Din Sosyolojisi Ders Notları”, Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, (Yayınlanmamış Ders Notları).