Ashâb-i Kehf as a Cultural Resistance Example in The Qur’an

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 319 - 332, 15.06.2020

Merve Betül Çiftçi

https://doi.org/10.46595/jad.733865

Cited By: 1

Öz

Throughout the history individuals as well as communities resisted against some discourses and commandments. This resisting movement can also show itself as activities depending on violence while sometimes occur without violence. Cultural resistance is a kind of resistance not encompassing violence activities. The source of the powerty is culture in this kind of resistance. Cultures encounters different ones in their initial times. Sometimes they embrace others' values with a comment in a unique way and from time to time they feel concerned and try to fight against it. Because any cultures want to neither crushed under the pressure of other nor loose its own values. At this point, cultural resistance comes forth more evidently. In this study, religious traces of cultural resistance are tried to understood in the context of one of the most ancient resistance stories, which is "The Companions of Cave". As a result, what the Companions of Cave wanted to do is to produce a new language, to replace a discourse that aims to reach peace by deleting the existing discourse.

Anahtar Kelimeler

The Companions of Cave, Resistance, Cultural Resistance, Qur'an, Religion, Hegemony

Bir Kültürel Direniş Örneği Olarak Kur’an’da Ashab-ı Kehf

Öz

Geçmişten beri gerek toplumlar gerekse de bireyler birtakım söylemlere ve buyruklara karşı çıkmışlardır. Bu karşı çıkma kimi zaman şiddete dayalı faaliyetler şeklinde olmuş, kimi zaman da şiddetsiz bir direniş olarak kendini göstermiştir. Kültürel direniş de bir şiddetsiz direniş biçimidir. Bu direniş şeklinde gücün kaynağı kültürdür. Kültürler oluşum sürecinde farklı kültürlerle karşılaşırlar. Kimi zaman bu kültürlere ait değerleri kendi potalarında eritip bünyelerine katarlar. Kimi zaman da kendilerini tehlikede hisseder ve o kültüre karşı bir mücadeleye girişirler. Çünkü hiçbir kültür başka bir kültürün baskısı altında ezilmek, yok olmak, kendi değerlerini kaybetmek istemez. İşte bu noktada kültürel direniş kendini göstermektedir. Bu çalışmada kültürel direniş kavramının Kur'ânî iz düşümleri, direnişin en eski örneklerinden olan Ashâb-ı Kehf kıssası üzerinden okunmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak Ashâb-ı Kehf'in yapmak istediği şey yeni bir dil üretmek, var olan söylemi silerek huzura ermeyi amaçlayan bir söylemi ikâme etmekti.

Anahtar Kelimeler

Ashâb-ı Kehf, Direniş, Kültürel Direniş, Kur'an, Hegemonya, Din

Kaynakça

• Akdoğan, Ali. "Kültür ve Din". Din Sosyolojisi El Kitabı. ed. Niyazi Akyüz ve İhsan Çapcıoğlu. 393-407. Ankara: Grafiker Yayınları, 4. Basım,2016.
• Akyüz, Niyazi. "Dinin Mesajının Sosyo-Kültürel Muhtevası ve İslam". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45(1998), 295-308.
• Assman, Jan & Czaplicka, John. "Collective Memory and Cultural Identity". New German Critique 65/Spring-Summer (1995), 125-133.
• Barbalet, John. "Power and Resistance". The British Journal of Sociology 36/4 (1985), 531-548.
• Çekiç, Abdulkadir. Ayaz Gıylecev'in Eserlerinde Kültürün Direnişi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi,2016.
• Çelik, Hüseyin. "Ashab-ı Kehf Kıssası ve İçerdiği Mesajlar". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6/1 (2017), 189-217.
• "Direniş", https://sozluk.gov.tr/ , Erişim: 5 Mart 2020.
• Dudouet, Véronique. "Nonviolent Resistance and Conflict Transformation in Power Asymmetries". The Berghof Handbook II (2011), 238-261.
• Duncombe, Stephen. Cultural Resistance Reader. UK: Verso,2002.
• Eren, Selim. "İnanç ve Sosyo-Kültürel Çevre Etkileşimi". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/1 (2007),129-152.
• Esed, Muhammed. Kûr'ân Mesajı Meal- Tefsir. İstanbul:İşaret Yayınları,1999.
• es-Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü't Tefâsîr. Beyrut: Darû'l Kur'ân el-Kerîm,1981.
• Foucault, Michel. The History of Sexuality. çev. Robert Hurley. New York: Pantheon Books,1978.
• Güngör, Özcan. Türkiye'de Dini Gruplar. Ankara: Son Çağ Yayınları, 2019.
• Gümrükçüoğlu, Esra. "Mahatma Gandhi ve Sessiz Direnişi". Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 5/16 (2018), 378-393.
• Hall, Stuart – Jefferson, Tony. Resistance through Rituals: Youth Subcultures in Post-War Britain. Taylor & Francis, 2003.
• Hollander, Jocelyn A.- Einwohner, Rachel L. " Conceptualizing Resistance". Sociological Forum 19/4 (2004), 533-554.
• İzzetbegoviç, Aliya. Özgürlüğe Kaçışım Zindandan Notlar. çev. Hasan Tuncay Başoğlu. Ankara: Klasik,2011.
• Kandemir, Mehmet Yaşar – Zavalsız, Halit – Şimşek, Ümit. Ayet ve Hadislerle Açıklamalı Kur'ân -ı Kerim Meali. İstanbul: İFAV,2016.
• Kirman, Mehmet Ali. Din Sosyolojisi Terimler Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları,2011.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. ed. Gordon Marshall vd. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları , 1999.
• Okumuş, Ejder. "Toplum Bağlamında Din-Kültür Etkileşimi". Turkish Studies 11/7 (2016) , 269-292.
• Said, Edward. Kültür ve Direniş. çev. Osman Akınhay. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2009.
• Stephan, Maria J.- Chenoweth, Erica. "Why Civil Resistance Works The Strategic Logic of Nonviolent Conflict". International Security 33/1 (2008), 7-44.
• Subaşı, Necdet. Din Sosyolojisine Giriş. İstanbul: Dem,2014.
• Şeriati, Ali. Bilinç ve Eşekleştirme. çev. Murat Demirkol. Ankara: Fecr,2016.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur'ân Dili. İstanbul: Zehraveyn,2015.