Kendini Gerçekleştirme Bağlamında Kur’an’da Umut

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 111 - 128, 15.04.2021

Cennet Feyza Cömert

https://doi.org/10.46595/jad.874108

Cited By: 1

Öz

Birey, özünde var olan potansiyel ve yeteneklerini keşfederek kendisini tanır ve olgunlaşmaya başlayarak kendini gerçekleştirme yoluna girer. İnsanın kendini gerçekleştirmesi, bireyin hem kendini bulma sürecinde gerçek kimliğine ulaşması ve içindeki aradığı bütünlüğe ulaşması için atılmış önemli bir adım; hem de bu süreçte kendine doğru mesafe kat ettiren gelişimsel bir yürüyüştür. Umut ise bireyin yaşamı ile ilgili olumlu beklentileri ve geleceğe yönelik arzuları olup bireyin kendisine yabancılaşmasını engeller ve kendini gerçekleştirmesine yardımcı olur. Bu çalışmanın konusu; insanın kendini gerçekleştirmesinde önemli bir etken ve değer olan umut kavramının Kur’ani boyutlarını bilimsel açıdan tahlil etmektir. Çalışmanın temel amacı ise insanın kendini gerçekleştirmesinde önemli etkisi olan umut kavramının Kur’an bağlamında bireyin: a) harekete geçmesinde, b) hedefine ulaşmasında ve c) kendini gerçekleştirmesindeki etkisini incelemektir. Bu çalışmada mikro yöntem bağlamında tarihsel dokümantasyon tekniği kullanılmıştır. Sonuç olarak, umut kavramının Kur’an’da hem doğrudan hem de dolaylı olarak geçtiği görülmektedir. Ayrıca insanın umutsuzluğa düşmemesi için harekete geçmesine, hedeflerine ulaşmasına ve kendini gerçekleştirebilmesine yardımcı olan birçok ayetin olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kendini Gerçekleştirme, Umut, Kur'an, Harekete Geçme, Hedefe Ulaşma

Hope in the Qur'an in the Context of Self-Actualization

Öz

The individual recognizes himself / herself by discovering its inherent potential and abilities, and ıt starts to mature and enters the path of self-actualization. It is an important step taken for self-actualization, for the individual to reach his true identity in the process of finding himself and reach the integrity he is looking for; It is also a developmental walk that gets you a distance in this process. Hope, on the other hand, has positive expectations about the life of the individual and desires for the future, prevents the individual from alienating himself and helps him to realize himself. The subject of this study; It is to scientifically analyze the Quranic dimensions of the concept of hope, which is an important factor in human self-actualization. The main purpose of the study is that the concept of hope, which has an important effect on human self-actualization, in the context of the Quran; to examine the effect of a) on taking action, b) on achieving its goal, and c) on self-actualization. In this study, historical documentation technique was used in the context of micro method. As a result, it is seen that the concept of hope is used both directly and indirectly in the Quran. In addition, it is seen that there are many verses that help people to take action so that they do not fall into despair, reach their goals, and be able to realize themselves.

Anahtar Kelimeler

Self-actualization, Hope, Quran, Take Action, Achieving The Target

Kaynakça

• Allen, R. E. The Concise Oxford dictionary of current English. 568. New York: Oxford University Press, 1990.
• Altıntaş, Hayrani. Tasavvuf Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1986.
• Aracı, Ulaş. Sufi Hikayelerinin Kullanıldığı Bilişsel-Davranışçı Yaklaşımla Bütünleştirilmiş Biblioterapinin İşlevsel Olmayan Düşünceler ve Kendini Gerçekleştirme Üzerindeki Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Aydın, Mustafa. Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatiboğlu, 8. Baskı., 2007.
• Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din. İstanbul: İnsan, 2018.
• Bodur, Hüsnü. E. - Çapcıoğlu İhsan. "Sosyolojik Teori ve Din". Din Sosyolojisi. ed. Niyazi Akyüz - İhsan Çapcıoğlu. 111-148. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Tokur, Behlül. “Gaye Anlam Bağlamında Kendini Gerçekleştirmek”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 40 (2013), 149-162.
• Cüceloğlu, Doğan. Savaşçı. İstanbul: Sistem Yayınları, 1999.
• Çağrıcı, Mustafa - Hökelekli, Hayati. “İrade”. TDV İslam Ansiklopedisi. 22/380-384. İstanbul: TDV İslam Araştırmaları Merkezi, 2000.
• Çelik, Adem. Dini Değerler Bağlamında Kişilik Gelişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
• Çelik, Nizamettin. “Hz. Peygamber’in (sav) Diplomatik İlişkilerinin Mahiyeti ve Temel Hedefi”. Hadith Dergisi 2 (2019), 72-109.
• Dağcı, Abdullah. Huzurevindeki Yaşlıların Manevi Gereksinimlerinin İncelenmesi: Bir Model Önerisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Dağcı, Abdullah. Pozitif Psikoloji Bağlamında Umudun Dindarlıkla İlişkisi. Konya: Necmeddin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Derebaşı, Işık. Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Ege Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Geliştirilmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1996.
• Erden, Münire - Akman, Yasemin. Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretme. Ankara: Arkadaş Y., 2017.
• Feyizli, Hasan Tahsin. Feyzü’l Furkan. İstanbul: Server Yayıları, 2019.
• Fordham, Freida. Jung Psikolojisinin Ana Hatları. çev. Aslan Yalçıner. İstanbul: Say Yay., 4. Baskı., 2001.
• Frankl, E. Viktor. İnsanın Anlam Arayışı. çev. Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınevi, 1997.
• Fromm, Erich. Umut Devrimi. çev. Şemsa Yeğin. İstanbul: Payel Yayınevi, 1995.
• Göcen, Gülüşan. “Dini İnanç ve İbadetin Kendini Gerçekleştirme İle İlişkisi”. Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi. ed. Hayati Hökelekli. 559-608. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
• Göcen, Gülüşan - Konar, Ayşegül. “Din Psikolojisi Açısından İnsan Olma Sürecinde Kendini Gerçekleştirme ve Din”. Toplum Bilimleri Dergisi 8/15 (2014), 365-383.
• Göka, Erol. Yalnızlık ve Umut. İstanbul: Kapı Yayınları,2020.
• Güngör, Özcan. “Sosyolojik Bir Teori Olarak Sembolik Etkileşimciliğin Ontolojik Temeli ve Din Olgusu”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13/1 (2013), 57, 91.
• Güngör, Özcan. Türkiye’de Dini Gruplar. Ankara: Son Çağ Yayınları, 2020.
• Özgüngör, Sevgi. "Motivasyon". Psikolojiye Giriş. ed. Şerife Işık. 181-212. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
• İbn Hişam, Ebu Muhammed Abdülmelik. es-Siretü'n-Nebeviyye, thk. Mustafa es-Sakka 2 Cilt. Kahire, y.y., 1955.
• İmamoğlu, Abdulvahit - Yavuz, Adem. “Üniversite Gençliğinde Dini İnanç ve Umutsuzluk İlişkisi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/23 (2011), 205-244.
• İsfahani, Ragıb el-. Müfredatu elfazi’l-Kur’an. thk. Saffan Adnan Davudi. Dımaşk: Daru’l Kalem, 1997.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. “Kur’an’da Ümit-İman İlişkisi”. Tasavvuf: İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi 8/18 (2007), 155-176.
• Kırca, Celal. Kur’an ve Fen Bilimleri. İstanbul: Marifet Yayınları, 4. Baskı., 1997.
• Köknel, Özcan. Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 2005.
• Kuşeyri, Abdülkerim. Risale. thk. Ahmed İnaye-Muhammed el-İskendirani. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-Arabi, 2005.
• Kutluer, İlhan. “İnsan”. TDV İslam Ansiklopedisi. 22/320-323. İstanbul: TDV İslam Araştırmaları Merkezi, 2000.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2005.
• Maslow, Abraham H. “A Theory Of Human Motivation”. Psychological Review 50/4 (1943), 370-396.
• Maslow, Abraham H. İnsan Olmanın Psikolojisi. çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kuraldışı Yayınları, 2001.
• Maslow, Abraham H. Motivation And Personality. Harper & Row Publishers, 1970.
• Mengüşoğlu, Takiyettin. İnsan Felsefesi. İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2. Baskı., 2015.
• Namlı, Tuncer. Kur’an Aydınlığı Kronolojik Kur’an Meali. Ankara: Fecr Yayınları, 2020.
• Navaro, Daniş. Kariyer ve Varoluş: Bir Benlik Eylemi. Ankara: Elma, 4. Baskı., 2014.
• Onat, Hasan. “Din İnsanı Özgürleştirir”. hasanonat.net, ts. http://www.hasanonat.net/index.php/69-din-insan-oezguerlestirir. 2020
• Öztürk, Resul. “Kelami Açıdan Ümitsizlik (Yeis) ve İman-Amel İle ilişkisi”. Ekev Akademi Dergisi 34 (2008), 43-56.
• Sandage, Steven J. - Morgan, Jonathan. “Hope And Positive Religious Coping As Predictors Of Social Justice Commitment”. Mental Health, Religion And Culture VI/17 (2014), 557-567.
• Sayar, Kemal. Sufi Psikolojisi. İstanbul: İnsan Yay., 2000.
• Seber, Gülten. Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Güvenirliği ve Geçerliği Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Doçentlik Tezi, 1991.
• Sert, H. Emin. Kur’an’da İnsan Tipleri ve Davranışları. İstanbul: Bilge Yay., 2004.
• Shirvani, Seyed M. H. "Raising Hope İn Quran And Psychology". HTS Teologiese Studies/Theological Studies 74/1 (2018), 1-6.
• Stevens, Anthony. Jung. çev. Çayır A. Ankara: Kaknüs Yay., 2001.
• Sumerlin, Jhon R. "Self-Actualization and Hope". Journal of Social Behavior and Personality 12/4 (1997), 1101-1110.
• Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir. Milletler ve Hükümdarlar Tarihi. çev. Zakir Kadiri Ugan-Ahmed Temir, 5 Cilt. İstanbul: y.y., 1992.
• Yazır, M. Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1979.