The Relationship Between Business Ethics and Religiosity (A Qualitative Study on Tradesmen)

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 317 - 338, 15.12.2023

Raziye Türkan

https://doi.org/10.46595/jad.1353786

Öz

This study was conducted to understand the relationship between business ethics and religiosity among tradesmen. The study used qualitative research method, Interviews were conducted with 24 tradesmen from various occupational groups working in Ankara Yenimahalle district. The interviews with the participants consisted of three main themes. These themes are; basic values in working life, perception of religion, work ethics and religious life. The data obtained from the interviews with the participants were analyzed using thematic analysis and content analysis methods. In the findings examining the core values that the participants attach importance to in their working lives, it was observed that the principle of honesty was more focused on. This value constitutes the basic principles of both business ethics and ahi organization. In addition, the value of honesty is also related to other values adopted in working life. In the findings examining the participants' perceptions of religion, it was found that when religion is mentioned, concepts related to belief are emphasized. While trying to understand phenomena such as religion, religiosity and perception of religion, they are handled with different dimensions. In this respect, based on the statements of the participants, it can be said that the participants have a perception of religion mostly in the dimension of belief. Within the framework of the theme of work ethics and religious life, the relationship between the participants' work life and their religious life was analyzed. In this context, the relationship between the participants' working life and their religious life was found to be significant. As a matter of fact, the participants' perceptions of religion affect their behaviors in their working lives to a certain extent. Although the relationship between the two is strong, it can be said that in some cases religious beliefs and acceptances are ineffective.

Anahtar Kelimeler

Morality, work ethics, working life, values, religion, religiosity.

İş Ahlakı ve Dindarlık İlişkisi (Esnaflar Üzerine Nitel Bir Çalışma)

Öz

Bu araştırma, esnaflar üzerinde iş ahlakı ve dindarlık arasındaki ilişkiyi anlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılan çalışmada, Ankara Yenimahalle ilçesinde çalışan ve çeşitli meslek gruplarından oluşan 24 esnafla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Esnaflarla yapılan görüşmeler üç ana temadan oluşmuştur. Bu temalar; çalışma hayatında temel değerler, din algısı, iş ahlakı ve dini hayat şeklindedir. Katılımcılarla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler tematik analiz ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Katılımcıların çalışma hayatlarında önem verdikleri temel değerlerin incelendiği bulgularda daha çok dürüstlük ilkesinde yoğunlaşıldığı görülmüştür. Bu değer ise gerek iş ahlakı ilkelerinin gerekse ahi teşkilatının temel ilkelerini oluşturmaktadır. Ayrıca dürüstlük değeri çalışma hayatında benimsenen diğer değerlerle de ilişkilidir. Katılımcıların din algılarının incelendiği bulgularda, din denilince inanç ile ilgili kavramlar üzerinde durulduğu tespit edilmiştir. Din, dindarlık, din algısı gibi olgular anlaşılmaya çalışılırken farklı boyutlarla ele alınmaktadır. Bu bakımdan katılımcıların ifadelerinden hareketle, katılımcıların daha çok inanç boyutunda bir din algısına sahip olduklarından söz edilebilir. İş ahlakı ve dini hayat teması çerçevesinde ise, katılımcıların çalışma hayatları ve dini hayatları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu bağlamda katılımcıların çalışma hayatları ve dini hayatları arasındaki ilişki anlamlı düzeyde çıkmıştır. Nitekim katılımcıların din algıları çalışma hayatlarındaki davranışlarını belirli ölçülerde etkilemektedir. Her ne kadar ikisi arasındaki ilişki kuvvetli sonuçlar çıkarsa da bazı durumlarda dini inanç ve kabullerin etkisiz kaldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, İş ahlakı, çalışma hayatı, Değerler, Din, Dindarlık

Kaynakça

• Apaydın, Fahri vd. “Ahilik Kültürü ve Modern Yönetim İlkeleri Doğrultusunda Esnaf ve Sanatkârlar Etik İlkelerinin Belirlenmesi”. Akademik Etik: Teori ve Uygulama 1/1 (2021), 33-62.
• Arslan, Hasan. “Dinî Tutumların Oluşum, Gelişim ve Değişimi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/1 (2009), 77-96.
• Arslan, Mahmut. Türkiye’de İslam ve İş Ahlakı: Teorik ve Pratik Yönleriyle Ahlak, ed. Recep Kaymakcan ve Mevlüt Uyanık, Dem Yayınları, İstanbul, 2007, 409-445.
• Aygün, Zahide K.vd. “Work Values of Turkish and American University Students”. Journal of Business Ethics 80/2, (Jun. 2008), 205-223.
• Çapçıoğlu, İhsan. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Yakın Sosyal Çevre ile İlişkilerinde Etkili Bir Faktör Olarak Dindarlık”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/3 (2008),..
• Çarkoğlu, Ali vd. Türkiye’de Dindarlık: Uluslararası Bir Karşılaştırma. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Araştırma Raporu, 2009.
• Doğan, Mebrure. Dindarlık Sabır ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkiler. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Doğanay, Süleyman. “Zorluklarla Başa Çıkma Bağlamında Bir Model Önerisi: Sabra Yolculuğun Beş Hali”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (Haziran 2019), 286-307 .
• Ekinci, Yusuf. Ahilik. Ankara: TTK Basımevi, 1989.
• Erbaş, Ali. İktisadi ve İdari Yönleriyle Ahilik. Ankara: Nobel Akademik Yayınları, 2020.
• Glock, Charles Y. “Dindarlığın Boyutları Üzerine”, Din Sosyolojisi. ed. M. E. Köktaş – Y. Aktay. Ankara: Vadi Yayınları, 2.basım, 1988.
• Göcen, Gülüşan. Şükür ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005.
• Köse, Ali- Ayten, Ali. Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2018.
• Köseoğlu, Erdoğan. “Öğretmen Adaylarının Ahlak Kavramına İlişkin Metafor Kullanımları". Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 4/3 (Ağustos 2015), 219-225.
• McHugh, Francis P. İş Ahlakı. İstanbul: TÜSİAD Yayınları, 1991.
• Nuttal, Jon. Ahlak Üzerine Tartışmalar Etiğe Giriş, çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.
• Özgener, Şevki. İş Ahlakının Temelleri Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
• Pargement, Kenneth. The Psyhology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice. Newyork: Guilford Press, 1997. akt. Behlül Tokur, Klasik ve Güncel Konularıyla Din Psikolojisi. Ankara: Sonçağ Yayınları, 2020.
• Peker, Hüseyin. "Kur’an’a Göre Dindarlığın Boyutları". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 12 / 2 (Haziran 2012).
• Seyyar, Ali. Ahlaki Terimler Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015.
• Şimşek, Hasan- Yıldırım, Ali. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021), 39
• TDK. Erişim 20 Mart 2023. https://sozluk.gov.tr
• Temiz, Yunus Emre. “İlk Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerde Dua ve Başa Çıkma Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 6/1 (2019), 177-206.
• Tierney, Elizabeth. İş Ahlakı, çev. Günhan Günay. İstanbul: Rota Yayınları, 1997.
• Tokur, Behlül. “Ahlaki Çözülme, İdeal İnsan ve Hayatın Anlamı Bağlamında Atebetü’l-Hakâyık” Bilimname Dergisi. 40 (2019).
• Tokur, Behlül. Klasik ve Güncel Konularıyla Din Psikolojisi. Ankara: Sonçağ Yayınları, 2020.
• Tokur, Behlül. Stres ve Din. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2017.
• Torlak, Ömer vd. Pazarlama Ahlakı. İstanbul: Beta Yayınları, 2017.
• Torlak, Ömer vd., “ İş Ahlakı: Tanımı, Temelleri, Kapsamı ve Sınırları”, Temelleri ve Uygulamalarıyla İş Ahlakı, ed. Nihat Erdoğmuş vd. İstanbul: İGİAD Yayınları, 2018, 24-43.
• Uysal, Enver. “Değerler Üzerine Bazı Düşünceler ve Bir Erdem Tasnifi Denemesi: İnsani Erdemler-İslami Erdemler”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/1 (Ocak 2003),51-69.
• Uysal, Veysel. Din Psikolojisi Açısından Dini Tutum, Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları,1996.
• Yalnız, Abdullah. "Değerler Eğitimi Kavramı Olarak Dürüstlük ve Dürüstlük Ölçeği (DÖ) Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17 / 34 (Aralık 2018), 649-666. https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.468989