Etik İlkeler ve Yayın Politikası

1. DERGİ ve GÖNDERİLEN ÇALIŞMALARLA İLGİLİ MADDELER

● FMV Işık University Journal of Art, Design and Architecture/FMV Işık Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Dergisi (Işık JADA) yılda iki kez Bahar ve Güz dönemlerinde yayınlanmaktadır.

● Dergiye gönderilen çalışmalar daha önce başka bir yayın organında yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere başka bir yayın organına eş zamanlı olarak sunulmamış olmalıdır. Çalışmalar, yayımlanmak üzere kabul edildiği takdirde Işık JADA bütün yayın haklarına sahip olur; Işık JADA izni olmadan başka bir yerde yayımlanamaz. Yayımlanan çalışmalardan alıntı yapılması durumunda, kaynak belirtilmesi zorunludur.

● Dergiye gönderilen çalışmalar, bilimsel etik kurallarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Bu konuda Yükseköğretim Kurumları, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne (https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx) uygunluk şartı aranır.

● Dergiye makale gönderme, değerlendirme ve yayımlanma aşamalarının hiçbirinde ücret talep edilmez ve yazarlara telif ücreti ödenmez.

● Yayın Kurulunca ilk değerlendirilmesi yapılan ve Işık JADA yayın ilkelerine uygun olarak düzenlenmemiş olduğu tespit edilen çalışmalar, hakeme gönderilmeden önce, yayın ilkeleri doğrultusunda düzeltilmesi için yazara iade edilir.

● Makalelerin değerlendirilmesinde kör hakemlik süreci işletilmektedir. Yayın Kurulunca ilk değerlendirilmesi yapılan ve Işık JADA yayın ilkelerine uygun olan çalışmalar, bağımsız ve kurum dışı (external/independent) en az iki konu hakemi tarafından değerlendirilir. Bir makalenin yayınlanabilmesi için en az iki olumlu hakem görüşü gereklidir. Hakemler değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldururlar. Hakemler değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtirler. Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları ve burada belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir.

● Hakemlerden gelen değerlendirmeler doğrultusunda çalışmanın yayımlanmasına, yazardan değerlendirme çerçevesince düzeltme istenmesine ya da çalışmanın geri çevrilmesine karar verilir ve yazar en kısa sürede durumdan haberdar edilir. Hakem değerlendirmelerinden birinin kabul diğerinin ret olması durumunda, makale için üçüncü bir hakem atanabilir veya yayın kurulu ile editörlük, yeniden hakem atanmasına gerek görmeksizin, bu konuda nihai kararı verme yetkisini saklı tutar.

● Yayın Kurulu, ilgili sayıda yayımlanacak makale yoğunluğunu dikkate alarak, hakem değerlendirmesi olumlu sonuçlanmış bir makaleyi derginin daha sonraki sayılarında yayımlama hakkına sahiptir.

● Yazarlar, yayımlanması kabul edilen çalışmalarının basılı veya dijital ortamlarda paylaşılması ve çoğaltılması konusundaki tüm haklarını Işık JADA’ya devrettiklerini kabul ederler.

● Işık JADA dergisi, yürütülen tüm süreçlerde ve Yazar, Hakem, Editör, Yayıncı ve Okuyucu sorumlulukları bağlamında yayın etiğine ilişkin uluslararası bir standart olarak kabul gören Committee on Publication Ethics’in (COPE) politikalarını benimsemekte ve yönergelerini takip etmektedir. (https://publicationethics.org/)

● Dergide yayınlanan veya yayınlama amacı ile gönderilen yazılarda sunulan verilerin ve kaynakların doğruluğuna ilişkin tüm sorumluluk çalışmanın yazar ya da yazarlarına aittir. Yazılar araştırma ve yayım etiğine uyumlu hazırlanmalıdır. Etik kurallara aykırı davranışlarda (intihal, uydurma, çarpıtma, aşırma, tekrar yayım, dilimleme, destekleyen kuruluşu belirtmeme, haksız yazarlık, kaynak göstermeme vb.) bulunulmamalıdır.

● Işık JADA dergisi, hatalı¸ aldatıcı veya yanlış yönlendirici bilgilerin varlığı fark edildiğinde herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Bu tip durumlar oluştuğunda, Işık JADA dergisi Yayın Kurulu, makaleyi bilimsel literatürden çekme ve bunu duyurma hakkına sahiptir.

● Işık JADA’ya kabul edilen tüm çalışmalar yardımcı programlar (Turnitin veya iThenticate) aracılığıyla intihal denetiminden geçirilmelidir. İntihal denetimi sonucunda ortaya çıkan eşleşmeler incelenmeli ve bir intihal raporu oluşturulmalıdır. Benzerlik oranı %15'tir ve bu oranın altında olan makaleler yayına kabul edilir.

● Çalışmaları ile ilgili taraf olabilecek tüm kişisel ve finansal ilişkilerin bildirilmesinden yazarlar sorumludur. İş, danışmanlık, hisse sahibi, ücret, uzman ifade ödemesi gibi finansal ilişkiler tespit edilebilir çıkar çatışmalarıdır ve derginin itibarını zayıflatması son derece olasıdır. Yazarlar gönderilen makaleleri ile birlikte hazırlanan kapak sayfasında herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını, finansal destek alıp almadıklarını ve desteğin kaynağını açıkça belirtmelidirler.

● Işık JADA açık erişim politikasını benimseyen bir dergidir ve yayımladığı içeriği doğrudan açık erişime ücretsiz sunmaktadır. Dergi, yayımladığı içerikle bilimin Açık Erişim Politikası (https://www.budapestopenaccessinitiative.org/read/turkish-translation/) ile desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Kullanıcılar, Işık JADA’dan izin almaksızın Işık JADA’nın makalelerini tam metin olarak okuyabilir, dağıtabilir, makalelerin çıktısını alabilir ve kaynak göstererek makalelere bağlantı verebilir.

● Işık JADA’da değerlendirilen çalışmalarda gerçek kişilere ait kişisel veriler Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun kapsamında koruma altındadır. Yazara ait hiçbir bilgi üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.

● Geri Çekme Politikası: Bünyesinde özgün makalelere yer veren Işık JADA dergisinin Yayın Kurulu, yayın politikası gereği henüz değerlendirme aşamasında veya dergide yayımlanmış bir makaleye dair etik olmayan bir durum şüphesinin oluşması veya telif hakkı ihlali halinde, söz konusu çalışma hakkında incelemelerde bulunabilir. Yapılan incelemeler sonucunda bu amaçla değerlendirilen yazıda telif hakları ya da araştırma etiğine uygun olmayan bir durum tespit edildiği takdirde ilgili çalışma yayın sürecinden geri çekilerek çalışmasının yazarına/yazarlarına bilgilendirme yapılır.

● Bu durumu tespit edilen yayınlanmış çalışmayla ilgili olarak Işık JADA Yayın Kurulu’nun yapması gereken işlemler mevcuttur. Bu bağlamda dijital ortamdaki çalışmanın ilk sayfasına "Geri Çekildi" ibaresi konulur. Bilim dünyasını bilgilendirmek amacıyla çalışma ile ilgili olarak geri çekilme nedenleri sebepleri, Işık JADA Yayın Kurulu’nun uygun görmesi halinde ilgili kurum ve kuruluşların konu hakkındaki bildirimleri ile birlikte yayınlanır. Işık JADA’nın dizinlendiği kurum ve kuruluşlara bu geri çekme bildiriminin iletilmesi yine dergi yönetiminin kararına bağlıdır.

● Dergi Yayın Kurulu ile iletişime geçen çalışma sahibinin kendisinden henüz yayımlanmış, hakem sürecinden geçerek kabul edilmiş ya da değerlendirme aşamasındaki çalışmalarıyla ilgili bir geri çekme talebi gelir ise Işık JADA Yayın Kurulu bunu ivedilikle işleme alacaktır. Bu işlemin yapılabilmesi için yazar/yazarların geri çekme isteklerini kaleme aldıkları bir belge hazırlayıp her bir yazarın ıslak imzasıyla Işık JADA dergisi e-posta adresine (isik.jada@isikun.edu.tr) iletmesi gereklidir. Işık JADA Yayın Kurulu başvuruyu inceleyip karar vermeden önce yazarların çalışmalarını başka bir dergiye yayınlanması için göndermeleri etik bir davranış değildir.

● Digital Object Identifier (DOI) numarası, elektronik ortamda yayımlanan çalışmaların, tanımlanmasına, resmi ve özgün kopyasına erişilmesine olanak sağlayan bir erişim adresidir. Yayın sürecinin ardından kabul alan çalışmalara DOI numarası atanacak ve çalışmanın elektronik ortamdaki resmi bilgileri güvence altına alınacaktır.

2. EDİTÖRLERLE İLGİLİ MADDELER

● Editörler makaleleri etnik köken, cinsiyet, cinsel eğilim, dini inanç, vatandaşlık ya da politik felsefelerinden bağımsız olarak değerlendirirler. Yayın Kurulu ile birlikte dergide hangi makalelerin yayınlanacağına karar verirler. Alınacak karar, makalenin doğruluğu, geçerliliği ve önemi ile derginin kapsamının uygun olmalıdır. İftira, telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili mevcut yasal gereklilikler dikkate alınmalıdır.

● Editörler makalelerin hakem değerlendirme sürecinin yönetilmesinden sorumlu olup herhangi bir çıkar çatışması olması durumunda ilgili makaleyi reddetme hakkına sahiptirler.

● Editörler gönderilen yazı ile ilgili tüm bilgilerin yayımlanana kadar gizli tutulmasını garanti altına alırlar. Süreçte, yazarlar, editörler ve hakemler arasında oluşabilecek herhangi bir çıkar veya rekabet çatışmasına olanak verilmemelidir.

● Yazar isimleri hakemlere bildirilmediği gibi, yazar/lar/a yazının hangi hakemlere gönderildiği de hiçbir şekilde bildirilmez. Yayımlanmayan yazılar istenildiğinde hakem raporlarıyla birlikte hakem isimleri belirtilmeden yazar/lar/a geri gönderilir.

3. YAZARLARLA İLGİLİ MADDELER

● Yazarlar unvanlarını, görev yaptıkları kurumları, iletişim adreslerini, telefon numaralarını ve e-posta adreslerini bildirmekle yükümlüdür. Yazarlar ayrıca, https://orcid.org/register adresi üzerinden alacakları bilimsel araştırmacı numarasını (ORCID bilgisini) iletmelidirler.

● Yazarlar, derginin yazım kurallarına uygun davranmakla sorumludurlar.

● Yazarlık, çalışmaya önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Tüm katkıda bulunanlar ortak yazar olarak listelenmelidir. Sorumlu yazar, katkıda bulunan tüm yazarların yazar listesine dâhil edilmesini sağlar.

● Yazarların tümü etik ilkeler ile ilgili eşit sorumluluğa sahiptir.

● Etik Kurul izni gerektiren çalışmalara, iznin nereden hangi kapsam ve tarihte alındığına ilişkin bilgilerin belirtilmesi ve belgelendirilmesi gerekmektedir.

● Yazarlar, makalelerinde kullandıkları tüm alıntılar için referans vermiş olmalıdırlar.

● Yazarlar, aynı çalışmayı başka bir dergide yayınlanmak veya değerlendirilmek üzere göndermemiş olmalıdırlar. Aynı çalışmanın birden fazla yayına aynı anda gönderilmesi etik dışı bir davranış olarak nitelendirilir.

● Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

4. HAKEMLERLE İLGİLİ MADDELER

● Hakem değerlendirme süreci, editörün kararlarını vermede editör ve yayın kuruluna yardımcı olur.

● Araştırmayı incelemek için yeterli nitelikte olmadığını veya belirtilen sürede değerlendirmeyi tamamlayamayacağını bilen bir hakem, editöre bildirmeli ve inceleme sürecine dâhil olmamalıdır.

● Hakemler, değerlendirmede elde ettiği bilgi veya fikirleri gizli tutmalı ve makaledeki materyalleri kendi araştırmalarında kullanmamalıdır. Makaleler etnik köken, cinsiyet, cinsel eğilim, dini inanç, vatandaşlık ya da politik felsefelerinden bağımsız olarak değerlendirilir. Çalışmanın değerlendirmesi nesnel olarak yapılmalı ve bu değerlendirmedeki görüşler destekleyici belgeler ile ifade edilmelidir.

● Hakemler, makaledeki atıfların referanslarda gösterilip gösterilmediğini tespit etmelidirler. Daha önce yayınlanmış makaleler ile arasında önemli bir benzerlik veya örtüşme olduğunu bildirmekle yükümlüdürler.

● Herhangi bir çıkar çatışması olması durumunda hakem değerlendirme sürecinin reddedilmesinden hakemler sorumludur. Hakemler, çıkar çatışması ile ilgili olarak herhangi bir şüpheye düşmeleri durumunda değerlendirme süreci ile ilgili olarak editöre danışmalıdırlar.