A Study on Invasive Plant Species in Rize Urban Open Green Areas

Yıl 2022, , 156 - 162, 30.06.2022

Ömer Lütfü Çorbacı , Erdi Ekren , Murat Atasoy

https://doi.org/10.35229/jaes.1085042

Cited By: 1

Öz

Plants, as the most important element of urban open and green areas, can have negative effects on the environment with some of their features, as well as many important benefits they offer to the urban ecosystem. Invasive plant taxa, which cause ecological problems and economic damage by negatively affecting the distribution and diversity of local species in the ecosystem they invade, are the most important examples that can be given in this regard. Invasive plant species are more competitive than other species due to their high tolerance for ecological factors, rapid growth, short life cycles and high reproductive capacity. These plants become dominant in the region in a short time and their populations reach epidemic levels. Therefore, it is necessary to detect and control invasive plants. Especially when choosing plants to be used in urban areas, in addition to their aesthetic and functional properties, whether they are invasive or not is an important criterion to be considered. There is not an adequate database of invasive plant species and diversity in Turkey. Within the scope of the study, it was aimed to determine the invasive plant taxa of Rize, one of the provinces with rich vegetation of the Black Sea Region, which is the most infested region of Turkey by exotic plants. A total of 85 different plant taxa with invasive properties were identified in Rize urban open green areas. These taxa were evaluated in terms of family, naturalness-exoticness status and location properties. In addition, various suggestions have been developed regarding the use of these plants in landscape architecture applications.

Anahtar Kelimeler

Invasive plants, urban open green areas, Rize

Rize Kentsel Açık Yeşil Alanlarındaki İstilacı Bitki Türleri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Kentsel açık ve yeşil alanların en önemli unsuru olarak bitkiler kent ekosistemine sundukları birçok önemli faydanın yanı sıra sahip oldukları bazı özellikler ile çevrelerine olumsuz etkilerde de bulunabilirler. İstila ettikleri ekosistemde yerel türlerin dağılımını ve çeşitliliğini olumsuz yönde etkileyerek ekolojik problemlere ve ekonomik zararlara neden olan istilacı bitki taksonları bu konuda verilebilecek en önemli örneklerdendir. İstilacı bitki türleri; ekolojik faktör için toleranslarının yüksek olması, hızlı büyüme göstermeleri, yaşam döngülerinin kısa olması ve üreme kapasitelerinin oldukça yüksek olması gibi nedenlerle diğer türlere göre daha rekabetçidirler. Bu bitkiler kısa sürede bölgede hâkim konuma geçer ve popülasyonları salgın oluşturacak seviyelere ulaşır. Bu nedenle, istilacı bitkilerin tespit edilmesi ve kontrol altına alınması gerekmektedir. Özellikle kentsel alanlarda kullanılacak bitkiler seçilirken estetik ve fonksiyonel özelliklerinin yanı sıra istilacı olup olmadıkları da dikkat edilmesi gereken önemli bir kriterdir. Türkiye’de istilacı bitki tür ve çeşitliliğine yönelik yeterli bir veri tabanı bulunmamaktadır. Çalışma kapsamında, Türkiye’nin egzotik bitkiler tarafından en çok istila edilen bölgesi olan Karadeniz Bölgesi’nin zengin bitki örtüsüne sahip illerinden Rize’nin istilacı bitki taksonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Rize kentsel açık yeşil alanlarında istilacı özelliğe sahip toplam 85 farklı bitki taksonu tespit edilmiştir. Bu taksonlar; familyaları, doğallık-egzotiklik durumları ve bulundukları bölge özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca, bu bitkilerin peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanımları ile ilgili çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstilacı bitkiler, kentsel açık yeşil alanlar, Rize

Kaynakça

• Agbor, C.F. & Makinde, E.O. (2018). Land surface temperature mapping using geoinformation techniques. Geoinformatics FCE CTU, 17(1), 17-32.
• Agrawal, A.A. & Kotanen, P.M. (2003). Herbivores and the success of exotic plants: a phylogenetically controlled experiment. Ecology Letters, 6, 712-715.
• Alp, Ş. (2017). Van’ın, Vanlı olmayan süs bitkileri. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası 6. Peyzaj Mimarlığı Kongresi, 08-11 Aralık 2016, Ankara, Türkiye, 529-537.
• Atasoy, M. & Çorbacı, Ö.L. (2018). The invasive alien plants of Turkey a checklist and environmental hazards. J. Appl. Environ. Biol. Sci, 8(5), 1-8.
• Bayramoğlu, E. (2016). Sürdürülebilir peyzaj düzenleme yaklaşımı: KTÜ Kanuni Kampüsü’nün xeriscape açısından değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 119-127.
• Bhatt, J.R., Singh, J.S., Singh, S.P., Tripathi, R.S. & Kohli, R.K. (2011). Invasive alien plants an ecological appraisal for the ındian subcontinent, CABI, UK, 314p.
• Blundell, M. (1992). Collins photo guide to the wild flowers of East Africa, Harper Collins Publishers, London, UK, 464 p.
• Bokaie, M., Zarkesh, M.K., Arasteh, P.D. & Hosseini, A. (2016). Assessment of urban heat island based on the relationship between land surface temperature and land use/land cover in Tehran. Sustainable Cities and Society, 23, 94-104.
• Çorbacı, Ö.L., Abay, G., Oğuztürk, T. & Üçok, M. (2019). Rize ili park ve bahçelerindeki bitki türlerinin envanteri. Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje.
• Dawson, W., Mndolwa, A.S., Burslem, D.F.R.P. & Hulme, P.E. (2008). Assessing the risks of plant invasions arising from collections in tropical botanical gardens. Biodiversity and Conservation, 17(8), 1979-1995.
• Dharani, N. & Yenesew, A. (2010). Medicinal plants of East Africa – an illustrated guide. Najma Dharani in association with Drongo Editing and Publishing, 272 p.
• Douglas, I. (1987). The Urban Environment. Victoria: Edward Arnold, USA.
• Edmonds, J.M. (2012). Solanaceae, In: Beentjie, H.J. (Ed), Flora of tropical East Africa, UK, 1-240p, Royal Botanical Gardens, Kew, UK.
• Gider, P.Z. (2013). İstilacı bitki türlerinin ve istila yeteneklerinin tek yıllık otlaklarda ve yol kenarlarında (Aydın, Denizli, Muğla, İzmir) belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Aydın, Türkiye, 101s.
• Grimshaw, J. (2002). The gardener’s atlas. USA. 224p.
• Gülçin, D. & Yılmaz, K.T. (2021). Kentsel ölçekte dönüşüm ve yenileme planlarının peyzaj mimarlığı ilkeleri kapsamında değerlendirilmesi, İçinde: Şolt, H.B. (Ed), Mimarlık planlama ve tasarım alanında araştırma ve değerlendirmeler 2, 25-44s, Gece Yayınevi, Ankara.
• Gülçin, D. (2019). The influence of urban growth on surrounding Mediterranean landscapes with particular reference to degradation of olive orchards. Fresenius Environmental Bulletin, 28(5), 3854-3864.
• Kohli, R.K., Jose, S., Singh, H.P. & Batish, D.R. (2008). Invasive plants and forest ecosystems, CRC Press, Florida, USA, 456p.
• Mehrhoff, L.J. (1998). The biology of plant invasiveness. Conservation Notes of the New England Wild Flower Society, 2(3), 8-10.
• Mosango, M., Maganyi, O. & Namaganda, M. (2001). A floristic study of weed species of Kampala (Uganda). Systematics and Geography of Plants, 71, 223-236.
• Niemiera, A.X. & Von Holle, B. (2009). Invasive plant species and the ornamental horticulture industry, In: Inderjit (Ed) Management of invasive weeds, 167-187p., Springer, Dordrecht, Holland.
• Obiri, J.F. (2011). Invasive plant species and their disaster-effects in dry tropical forests and rangelands of Kenya and Tanzania. Journal of Disaster Risk Studies, 3, 417–428.
• Önen, H. (2015). Türkiye istilacı bitkiler kataloğu, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 533s.
• Özaslan, C., Farooq, S. & Önen, H. (2016). Do railways contribute to plant invasion in Turkey?. Poljoprivreda i Sumarstvo, 62(3), 285.
• Pezikoğlu, F. (2016). Yeşil ekonomi göstergeleri ve yeşil etiketler, XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs 2016, Isparta, Türkiye, 1389-1398.
• Pimentel, D. (2002). Biological invasions: Economic and environmental costs of alien plant, animal, and microbe species, CRC Press, Florida, USA, 369p.
• Pimentel, D., Lach, L., Zuniga, R. & Morrison, D. (2000). Environmental and economic costs of nonindigenous species in the United States. Bioscience, 50: 53-65.
• Radosevich, S.R., Holt, J.S. & Ghersa, C.M. (2007). Ecology of weeds and invasive plants: relationship to agriculture and natural resource management, John Wiley & Sons, New Jersey, USA, 472p.
• Sarı, D. (2019). Kentsel peyzajda kullanılan bazı istilacı süs bitkileri; Türkiye’den örnekler, İçinde: Dalkılıç, M.(Ed), Scientific Developments, 173-192s, Gece Akademi, Ankara, Türkiye.
• Sarı, D., Kurt, U., Resne, Y. & Çorbacı, Ö.L. (2020). Kent parklarında kullanılan ağaç türlerinin sağladığı ekosistem hizmetleri: Rize Mesut Yılmaz (Sahil) parkı örneği. Anadolu Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi, 5(4), 541-550.
• Seyhan, S. & Bayramoğlu, E. (2021). Reflections of climate change and its effects on urban planning in urban open green spaces, İçinde: Ranguelov, B., Efe, R., Mihaela S.D. & Atasoy, E. (Ed), Recent Academic Studies in Sciences, 65-74p, St. Kliment Ohridski University Press, Sofia, Bulgaria.
• Tarakçı Eren, E. & Düzenli, T. (2017). Determination of the visual preference levels and perceptual differences in the appearance of certain taxa in different seasons. Fresenius Environmental Bulletin, 26(12B), 8304-8315.
• Tarakçı Eren, E. (2019). Analysis of plant species used in urban open spaces: The Trabzon case. Applied Ecology and Environmental Research, 17(4), 9795-9811.
• Tarakçı Eren, E., Düzenli, T. & Alpak, E.M. (2018). Sınır elemanı olarak kullanılan bitkiler ve kullanım işlevleri; KTÜ kampüsü. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 18(2), 108-120.
• Tarakçı Eren, E., Düzenli, T. & Alpak, E.M. (2020). Analysis of plant material in roadside landscapes: The Trabzon case. Forestist, 70(1), 28-35.
• Tarakçı Eren, E., Düzenli, T. & Alpak, E.M. (2021). The intended use of plants in campus open green spaces, In: Ranguelov, B., Berdenov, Z.G. & Efe, R. (Ed), Developments in engineering and architecture, 76-88p, St. Kliment Ohridski University Press, Sofia, Bulgaria.
• URL-1. Google Earth. (2021). Erişim tarihi: 19.01.2021, http://earth.google.com/web/.
• Vila, M., Basnou, C., Pysek, P., Josefsson, M., Genovesı, P., Gollasch, S., Nentwıg, W., Olenın, S., Roques, A., Roy, D., Hulme P. & Partneres, D. (2010). How well do we understand the impacts of alien species on ecosystem services? A pan-European cross-taxa assessment. Front. Ecol. Environ., 8, 135-144.
• Wilcove, D.S., Rothstein, D., Dubow, J., Phillips, A. & Losos, E. (1998). Quantifying threats to imperiled species in the United States. Bioscience, 48, 607-615.
• Witt, A. (2017). Guide to the naturalized and invasive plants of Laikipia, CABI, Oxfordshire, UK, 178p.
• Witt, A. & Luke, Q. (2017). Guide to the naturalized and invasive plants of eastern Africa, CABI, Oxfordshire, UK, 601p.
• Yang, J., Tang, L., Guan, Ya-Lı. & Sun, W. (2012). Genetic diversity of an alien invasive plant mexican sunflower (Tithonia diversifolia) in China. Weed Science, 60(4), 552-557.
• Yılmaz, K.T., Alphan, H. & Gülçin, D. (2019). Assessing degree of landscape naturalness in a Mediterranean coastal environment threatened by human activities. Journal of Urban Planning and Development, 145(2), 05019004.
• Yılmaz, S., Düzenli, T. & Dinçer, D. (2017). Evaluation of factors related to well-being effects of urban green spaces on users. Fresenius Environmental Bulletin, 26, 174-185.
• Yılmaz, S., Özgüner, H., & Mumcu, S. (2018). An aesthetic approach to planting design in urban parks and greenspaces. Landscape Research, 43(7), 965-983.
• Zohary, D., Hopf M. & Weiss E. (2012). Domestication of plants in the old world the origin and spread of domesticated plants in southwest Asia, Europe, and the Mediterranean basin, Oxford University Press, UK, 251p.