Nesli Tükenme Tehlikesi Altındaki Pinna nobilis (Linnaeus, 1758)'in Çanakkale Boğazı'nda 2020-2021 Yılları Arası Su Altı İzleme Çalışması

Yıl 2023, , 749 - 755, 31.12.2023

Ata Aksu , Uğur Altınağaç , İrem Altan Aksu , Güvenç Sorarlı Deniz Taşçı Hayati Yağlı

https://doi.org/10.35229/jaes.1227018

Öz

Bu çalışmada; ekolojik anlamda değerli ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Pinna nobilis'in Çanakkale Boğazı'ndaki popülasyonlarının izleme çalışması yapılması hedeflenmiştir. Çalışma sahası olarak Çanakkale Boğazı’nda 30 örnekleme istasyonunda 2020 ve 2021 yıllarında toplamda 87000 m2’lik alanda su altı izleme çalışması yapılmıştır. Ölü ve canlı P. nobilis’lerin tespiti su altı hat-çizgi sayım metoduyla tüplü dalış yöntemiyle yapılmıştır. Su altı görsel sayım metoduyla sayılan pinalar housingli su altı kamerasıyla kayıt altına alınmıştır. Araştırma verilerinden elde edilen sonuçlara göre; boğazdaki pinaların toplamda ölüm oranı %81,15’ten %94,67’ye yükselmiştir. 2020 yılında gözlemlenen ölü ve canlı pinaların toplam sayısı 5880 iken; 2021 yılımda bu sayı 4002’ye düşmüştür. P. nobilis bireylerinin bu araştırmadaki boy-ağırlık ilişkisi regresyon denklemi toplam boy (B) için; W= 0,031L2,9361 (R2=0,913), genişlik(G) için; W= 0,133L3,8656(R2=0,7706), kalınlık (K) için; W=22,741L2,1051(R2= 0,8484) olarak hesaplanmıştır. En yüksek frekansa sahip canlı pinalar 0-100 gram aralığında yer alırken, boy grubunda ise en yüksek frekans 15-20 cm. aralığında gözlenmiştir. Örnekleme istasyonlarından toplam 381 canlı numune kaydedilmiştir. Bu pinalarda ortalama boy(B) 28,10 ± 8,20 cm olarak ölçülmüştür. Canlı pinaların ağırlığı 15g. ile 1543g. arasında değişmekte olup; ortalama 317,57 ± 252,99g. olarak kaydedilmiştir. Saha çalışması boyunca toplam 2183 dakika dalış yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pinna nobilis, Çanakkale Boğazı, Boy-ağırlık ilişkisi, Tüplü Dalış, İzleme Çalışması.

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Su Altı Uygulama ve Araştırma Merkezi ve İstanbul Gedik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

GDK202006-06

Teşekkür

Bu araştırma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Su Altı Uygulama ve Araştırma Merkezi ve İstanbul Gedik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından GDK202006-06 numaralı proje ile desteklenmiştir. Çalışma, Ulusal Sualtı Bilimsel Araştırma ve Değerleri Sempozyumu’nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Bu araştırma Ata AKSU’nun Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Anabilim dalında doktora tezinin bir bölümünü içermektedir.

Nesli Tükenme Tehlikesi Altındaki Pinna nobilis (Linnaeus, 1758)'in Çanakkale Boğazı'nda 2020-2021 Yılları Arası Su Altı İzleme Çalışması[*]

Öz

Bu çalışmada; ekolojik anlamda değerli ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Pinna nobilis'in Çanakkale Boğazı'ndaki popülasyonlarının izleme çalışması yapılması hedeflenmiştir. Çalışma sahası olarak Çanakkale Boğazı’nda 30 örnekleme istasyonunda 2020 ve 2021 yıllarında toplamda 87000 m2’lik alanda su altı izleme çalışması yapılmıştır. Ölü ve canlı P. nobilis’lerin tespiti su altı hat-çizgi sayım metoduyla tüplü dalış yöntemiyle yapılmıştır. Su altı görsel sayım metoduyla sayılan pinalar housingli su altı kamerasıyla kayıt altına alınmıştır. Araştırma verilerinden elde edilen sonuçlara göre; boğazdaki pinaların toplamda ölüm oranı %81,15’ten %94,67’ye yükselmiştir. 2020 yılında gözlemlenen ölü ve canlı pinaların toplam sayısı 5880 iken; 2021 yılımda bu sayı 4002’ye düşmüştür. P. nobilis bireylerinin bu araştırmadaki boy-ağırlık ilişkisi regresyon denklemi toplam boy (B) için; W= 0,031L2,9361 (R2=0,913), genişlik(G) için; W= 0,133L3,8656(R2=0,7706), kalınlık (K) için; W=22,741L2,1051(R2= 0,8484) olarak hesaplanmıştır. En yüksek frekansa sahip canlı pinalar 0-100 gram aralığında yer alırken, boy grubunda ise en yüksek frekans 15-20 cm. aralığında gözlenmiştir. Örnekleme istasyonlarından toplam 381 canlı numune kaydedilmiştir. Bu pinalarda ortalama boy(B) 28,10 ± 8,20 cm olarak ölçülmüştür. Canlı pinaların ağırlığı 15g. ile 1543g. arasında değişmekte olup; ortalama 317,57 ± 252,99g. olarak kaydedilmiştir. Saha çalışması boyunca toplam 2183 dakika dalış yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pinna nobilis, Çanakkale Boğazı, Boy-ağırlık ilişkisi, Tüplü Dalış, İzleme Çalışması.

Proje Numarası

GDK202006-06

Kaynakça

• Breitburg, D.L., Adamack, A., Rose, K.A., Kolesar, S.E., Decker, M.B., Purcell, J.E., Keister, J.E. & Cowan, J. (2003). The pattern and influence of low dissolved oxygen in the Patuxent River, a seasonally hypoxic estuary. Estuaries, 26, 280-297.
• Cabanellas-Reboredo, M., Vázquez-Luis, M., Mourre, B., Álvarez, E., Deudero, S., Amores, Á., Addis, P., Ballesteros, E., Barrajón, A., Coppa, S., García- March, JR., Giacobbe S, Giménez-Casalduero F, Hadjioannou L, Jiménez-Gutiérrez SV, Katsanevakis, S., Kersting, D., Mačić, V., Mavrič, B., Patti, FP., Planes, S., Prado, P., Sánchez, J., Tena-Medialdea, J., de Vaugelas, J., Vicente, N., Zohra Belkhamssa, F., Zupan, I. & Hendriks, IE. (2019). Tracking a mass mortality outbreak of pen shell Pinna nobilis populations: A collaborative effort of scientists and citizens. Scientific Report, 9, 13355. DOI: 10.1038/s41598-019-49808-4.
• Çınar, M. E., Bilecenoğlu, M., Yokeş, M. B. & Güçlüsoy, H. (2021). Pinna nobilis in the South Marmara Islands (Sea of Marmara); it still remains uninfected by the epidemic and acts as egg laying substratum for an alien invader. Mediterranean Marine Science, 22(1), 161-168. DOI: 10.12681/mms.25289
• Donato, G., Vázquez-Luis, M., Nebot-Colomer, E., Lunetta, A. & Giacobbe, S. (2021). Noble fan- shell, Pinna nobilis, in Lake Faro (Sicily, Italy): Ineluctable decline or extreme opportunity?. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 261, 107536.
• Haberle, I., Marn, N., Geček, S. & Klanjšček, T. (2020). Dynamic energy budget of endemic and critically endangered bivalve Pinna nobilis: A mechanistic model for informed conservation. Ecological Modelling, 434, 109207.
• Irigoyen, A.J., Rojo, I., Calò, A., Trobbiani, G., Sánchez- Carnero, N. & García-Charton, J.A. (2018). The "Tracked Roaming Transect" and distance sampling methods increase the efficiency of underwater visual censuses. PLoS ONE, 13(1), DOI: 10.1371/journal.pone.0190990
• Karadurmuş, U. & Sarı, M. (2022). The last hope: the struggle for survival of fan mussels in the Gulf of Erdek, Sea of Marmara, Turkey. Mediterranean Marine Science, 23(3).
• Katsanevakis, S., Carella, F., Çinar, M.E., Čižmek, H., Jimenez, C., Kersting, D.K. & Vicente, N. (2021). The fan mussel Pinna nobilis on the brink of extinction in the Mediterranean. The Encyclopedia of Conservation, DOI: 10.1016/B978-0-12-821139- 7.00070-2.
• Kersting, D.K., Vázquez-Luis, M., Mourre, B., Belkhamssa, F.Z., Álvarez, E., Bakran- Petricioli, T., Barberá, C., Barrajón, A., Cortés, E., Deudero, S., García-March, J.R., Giacobbe, S., Giménez-Casalduero, F., González, L., Jiménez- Gutiérrez, S., Kipson, S., Llorente, J., Moreno, D., Prado, P., Pujol, J.A., Sánchez, J., Spinelli, A., Valencia, J.M., Vicente, N. & Hendriks, I.E. (2020). Recruitment Disruption and the Role of Unaffected Populations for Potential Recovery After the Pinna nobilis Mass Mortality Event. Frontiers in Marine Science, 7, 594378. DOI: 10.3389/fmars.2020.594378.
• Künili, İ. E., Gürkan, S. E., Aksu, A., Turgay, E., Çakır, F., Gürkan, M. & Altinağaç, U. (2021). Mass mortality in endangered fan mussels Pinna nobilis ( Linnaeus 1758 ) caused by co-infection of Haplosporidium pinnae and multiple Vibrio infection in Çanakkale Strait, Turkey by co-infection of Haplosporidium pinnae and multiple Vibrio infection in. Biomarkers, 26(4), 1-13. DOI: 10.1080/1354750X.2021.1910344
• Laganà, G., Barreca, D., Giacobbe, S. & Bellocco, E. (2014). Anaerobiosis and metabolic plasticity of Pinna nobilis: Biochemical and ecological features. Biochemical Systematics and Ecology, 56, 138-143.
• Pelletier, D., Leleu, K., Mou-Tham, G., Guillemot, N. & Chabanet, P. (2011). Comparison of visual census and high definition video transects for monitoring coral reef fish assemblages. Fisheries Research, 107(1-3), 84-93.
• Pensa, D., Fianchini, A., Grosso, L., Ventura, D., Cataudella, S., Scardi, M. & Rakaj, A. (2022). Population status, distribution and trophic implications of Pinna nobilis along the South-eastern Italian coast. npj Biodiversity, 1(1), 3.
• Rabaoui, L., Tlig Zouari, S., Katsanevakis, S. & Ben Hassine, O.K. (2007). Comparison of absolute and relative growth patterns among five Pinna nobilis populations along the Tunisian coastline: an information theory approach. Marine Biology, 152(3), 537-548.
• Öndeş, F., Alan, V., Akçalı, B. & Güçlüsoy, H. (2020). Mass mortality of the fan mussel, Pinna nobilis in Turkey (eastern Mediterranean). Marine Ecology, 41(5), 1- 5. DOI: 10.1111/maec.12607.
• Silvestri, S., Capra, V., Cucchiaro, S., Pivato, M. & Tarolli, P. (2022). Tides, Topography and Seagrass Cover Controls on the Spatial Distribution of Pinna nobilis on a Coastal Lagoon Tidal Flat. Journal of Geophysical Research: Biogeosciences, 127(3), e2021JG006667.
• Trigos, S., García-March, J. R., Vicente, N., Tena, J. & Torres, J. (2015). Respiration rates of the fan mussel Pinna nobilis at different temperatures. Journal of Molluscan Studies, 81(2), 217-222. DOI: 10.1093/mollus/eyu075.