Arı ve Arı Ürünlerinin İnsan ve Hayvan Sağlığı Üzerine Etkileri

Yıl 2024, , 276 - 283, 30.06.2024

Emine Gültekin

https://doi.org/10.35229/jaes.1493677

Öz

Doğaya ve insana faydalı olan canlılardan birisi de arılardır. Yaşam döngülerinde
üretimlerinin yanı sıra kendi beslenmeleri ve yavrularının beslenmesi, kovanlarının korunmasını
sağlarlar. Bu amaçların sonucunda değerli ürünler ortaya çıkartırlar. Doğal beslenme göz önünde
bulundurulduğunda arı ürünlerinin önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Arı ve arı ürünleri geçmiş
zamanlarda tedavi amacıyla kullanılmıştır. Günümüzde Apiterapi diye isimlendirilen hızlı
gelişim gösteren bu yöntem bilimsel araştırmaların sonuçlarına dayanması ve modern tıbba
destek olması ile tıp dünyasında kabul görmüştür. Bal arısı ürünlerinden bal, polen, arı sütü,
propolis, arı zehri ve arı ekmeği insan ve hayvan sağlığında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bal
ve arı ürünlerinin bazı özellikleri ve sağlık üzerine etkilerine ait bilgiler bu derlemede derlenerek
aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Apiterapi, Arı, Arı Ürünleri, Bal, Sağlık

Effects of Bees and Bee Products on Human and Anımal Health

Öz

One of the creatures that are beneficial to nature and humans is bees. In addition to
their production in their life cycle, they ensure their nutrition, the nutrition of their offspring, and
the protection of their hives. As a result of these purposes, they create valuable products. The
importance of bee products is better understood when natural nutrition is considered. Bees and
bee products have been used for therapeutic purposes in the past. This rapidly developing method,
now called Apitherapy, has been accepted in the medical world as it is based on the results of
scientific research and supports modern medicine. Honey bee products such as honey, pollen,
royal jelly, propolis, bee venom, and bee bread are widely used in human and animal health.
Information about some properties of honey and bee products and their effects on health are
compiled and conveyed in this review.

Anahtar Kelimeler

Apitherapy, Bee, Bee Products, Health, Honey

Etik Beyan

Bal arılarında etik beyana gerek bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Akyol, E. (2007). Bal arılarında yumurtanın yapısı ve embriyo gelişimi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 7(4), 135-144.
• Akyol, E. & Baran, Y. (2015). Arı Sütünün Yapısı, İnsanlar ve Arılar İçin Önemi. Uludag Bee Journal, 15(1).
• Alan, M.A., Zorba, M. & Kayaboynu, Ü. (2021). Bal arısı ve bal arısı ürünleri. Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(2), 202-223.
• Altıntaş, L. ve Bektaş, N. (2019). "Apiterapi: 1. arı zehri". Uludağ Arıcılık Dergisi, 19(1), 82-95.
• Bakkaloğlu, Z. (2021). Arı Poleni Proteinleri ve Fonksiyonel Özellikleri. Uludağ Arıcılık Dergisi, 21(2), 247-256.
• Brutscher, L.M., Baer, B. & Niño, E.L. (2019). Putative drone copulation factors regulating honey bee (Apis mellifera) queen reproduction and health: A review. Insects, 10(1), 8.
• Çevrimli, M.B. (2018). Türkiye arıcılık sektöründe mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(1), 58-67.
• Erkan, C. & Kızıltaş, H. (2017). Erkek Arı ve Bal Arısı Yetiştiriciliğindeki Önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(1), 49-55.
• Fratellone, P.M., Tsimis, F. & Fratellone, G. (2016). Apitherapy products for medicinal use. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 22(12), 1020-1022.
• Güler, A. (2008). Erkek arı yetiştiriciliği ve balarısı (Apis Mellifera L.) kolonileri için önemi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 8(3), 106-111.
• İnci, H., İlkaya, M. & İzol, E. (2021). Apilarnilin (Erkek Arı Larvası) Kimyasal İçeriği, Biyoaktif Özelliği ve İnsan Sağlığı Açısından Bazı Hastalıkların Tıbbi Tedavisinde Destekleyici Potansiyeli. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-7.
• Karagözoğlu, F. & Şahın, S. B. (2022). Apilarnil ve Hayvan Beslemede Kullanımı. Sağlık Bilimlerinde Güncel Araştırmalar Cilt. Kırpık, M. A. & Gülen, M. (2014). Ülkemizde Arıcılık Faaliyetleri. 21. Yüzyılda Fen ve Teknik, 1(1), 37- 46.
• Mutlu, C., Erbaş, M. & Tontul, S.A. (2017). Bal ve diğer arı ürünlerinin bazı özellikleri ve insan sağlığı üzerine etkileri. Akademik Gıda, 15(1), 75-83.
• Ozbek, H. (2010). Arılar ve insektisitler. Uludağ Arıcılık Dergisi, 10(3), 85-95.
• Özkök, A.O. & Selçuk, M. (2020). Sperm Storage and Artificial Insemination in Honey Bees. International Journal of Science Letters, 2(1), 12- 25. Özkök, A.O. (2022). Current Approaches to Short and Long-Term Storage of Honey Bee Semen. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 7(1), 72-75.
• Özkök, A.O. (2023). Evaluation of Methods for The Acceptance of the Artificially Inseminated Queen Bee to the Colony. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 8(3), 554- 558. Özkök, A.O. & Yalçın, B. (2022). Effects of antioxidant use on semen storage in honey bees. International Journal of Science Letters, 4(1), 183-189.
• Polat, A., Akdeniz, H. & Turhan, M. (2023). Arı ürünü olan propolis’ in yapısı ve özellikleri. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 3(1), 55-63.
• Rahimjanova, S. Hüsniye, Dinç. & Günaydin, S. (2022). OBSTETRİDE VE Jinekolojide Apiterapinin Kullanımı. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(4), 359-364.
• Reis, R., Zeray, C. & Sipahi, H. (2019). Clostridium Botulinum Kaynaklı Gıda Zehirlenmeleri: Botulizm. Hacettepe University Journal of the Faculty of Pharmacy, 39(1), 58-63.
• Silici, S. (2015). Arı poleni ve arı ekmeği. Uludağ Arıcılık Dergisi, 14(2), 99-105.
• Sorucu, A. (2019). Arı Ürünleri ve Apiterapi. Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Bülteni, 10(1), 1-15.
• Topal, E., Strant, M., Yücel, B., Kösoğlu, M., Margaoan, R. & Dayıoğlu, M. (2018). Ana ve erkek arı larvalarının biyokimyasal özellikleri ve apiterapötik kullanımı. Hayvansal Üretim, 59(2), 77-82.
• Topal, E., Ceylan, Ö., Kösoğlu, M., Mărgăoan, R. & Cıpcıgan, M.C. (2020). Bal Mumunun Yapısı, Kullanım Alanları Ve Bazı Temel Sorunları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 20(2), 209-220.
• Varalan, A. & Çevrimli, M.B. (2023). Arıcılık sektöründeki risk faktörlerinin incelenmesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 94(2), 188- 201.
• Yadav, S., Kumar, Y. & Jat, B.L. (2017). Honeybee: Diversity, castes and life cycle. Industrial entomology, 5-34.
• Yucel, B., Sahın, H., Yıldız, O. & Kolaylı, S. (2019). Bioactive components and effect mechanism of Apilarnil. Hayvansal Üretim, 60(2), 125-130.
• Yücel, B. & Varol, E. (2021). Bilimsel Veriler Işığında Apilarnilin Apiterapide Yeri. Turkiye Klinikleri Traditional And Complementary MedicineSpecial Topics, 2(2), 137-140.