Botanical Composition and Pasture Quality Assessment of Sıraköy Pasture in Çamlıhemşin (Rize, Türkiye)

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 5, 712 - 717, 30.09.2025

Muhammed İkbal Çatal

https://doi.org/10.35229/jaes.1724457

Öz

This study investigated the botanical composition and quality status of Sıraköy pasture area in Çamlıhemşin district of Rize province. Field studies were conducted in July 2023 and 2024, coinciding with the full flowering period of the vegetation. Analyses revealed that the total soil coverage was 81.65%. When the botanical composition was analyzed according to soil coverage, Poaceae accounted for 27.96%, Fabaceae 17.61% and other families accounted for a significant 54.42%. The dominant taxa detected were Poa pratensis (5.68%) from Poaceae, Trifolium canescens (6.24%) from Fabaceae and Sibbaldia parviflora var. parviflora (3.98%) from other families. Despite the high vegetation cover, the quality of the pasture was determined as “Poor” with a quality rating of 3.19.

Anahtar Kelimeler

Botanical composition , Çamlıhemşin , pasture quality , Rize

Çamlıhemşin (Rize, Türkiye) Sıraköy Merasının Botanik Kompozisyonu ve Mera Kalitesinin Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışma, Rize ili Çamlıhemşin ilçesinde bulunan Sıraköy mera alanının botanik kompozisyonunu ve kalite durumunu araştırmıştır. Arazi çalışmaları, vejetasyonun tam çiçeklenme dönemine denk gelecek şekilde 2023 ve 2024 yıllarının Temmuz aylarında yürütülmüştür. Analizler, toplam toprağı kaplama oranının %81,65 olduğunu ortaya koymuştur. Toprağı kaplama alanına göre botanik kompozisyon incelendiğinde, Poaceae %27,96, Fabaceae %17,61 ve diğer familyalar önemli bir oran olan %54,42'yi oluşturmuştur. Tespit edilen baskın taksonlar arasında Poaceae'den Poa pratensis (%5,68), Fabaceae'den Trifolium canescens (%6,24) ve diğer familyalardan Sibbaldia parviflora var. parviflora (%3,98) bulunmaktadır. Yüksek bitki örtüsü kaplamasına rağmen, meranın kalitesi 3,19 kalite derecesi ile "Zayıf" olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Botanik kompozisyon , Çamlıhemşin , mera kalitesi , Rize

Kaynakça

• Akdeniz, S. (2009). Ayaş-Kazan-Yenikent arasında kalan bölgenin florası. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anonim. (2008). Türkiye’nin çayır ve mera bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 468 s.
• Babalık, A.A., & Ercan, A. (2018). Eskişehir ili Karaören köyü merasının vejetasyon özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(3), 246-251. DOI: 10.18182/tjf.429166
• Babalık, A.A., & Sarıkaya, H. (2015). Isparta ili Zengi merasında ot verimi ve botanik kompozisyonun tespiti üzerine bir araştırma. Türkiye Ormancılık Dergisi, 16(2), 96-101. DOI: 10.18182/tjf.04456
• Bakoğlu, A. (1999). Otlatılan ve korunan iki farklı mera kesiminin bazı toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi. Atatürk Üniv. Fen Bil. Ens. Erzurum, Türkiye, 128s.
• Bakoğlu, A., Baykal, H., & Çatal, M.İ. (2021a). Determination of Pasture Characteristics and Botanical Composition of Zorkal Plateau (İkizdere-RİZE). Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 6(1), 72-76. DOI: 10.35229/jaes.786349
• Bakoğlu, A., Baykal, H., & Çatal, M.İ., (2021b). A Research on the Determination of the Botanical Composition of the High Altitudes of Anzer Region (Ikizdere-RIZE). International Journal of Scientific and Technological Research , 7(10), 14-19. DOI: 10.7176/JSTR/7-10-02
• Bakoğlu, A., Çatal, M.İ., & Baykal, H. (2023). Bayburt ili Yoncalı köyü merasının mera durumunun belirlenmesi. Eurasian Journal of Forest Science, 10(3), 108-115. DOI: 10.31195/ejejfs.1096122
• Baykal, H., Bakoğlu, A., & Çatal, M.İ. (2021). Legiş yaylasının (İkizdere-RİZE) botanik kompozisyonunun belirlenmesi. Eurasian Journal of Forest Science, 9(2), 63-69. DOI: 10.31195/ejejfs.907727
• Baykal, H., Bakoğlu, A., & Çatal, M.İ. (2023). A Research on the Botanical Composition of Kükürtlü Neighborhood (Araklı/TRABZON). Eurasian Journal of Forest Science, 11(2), 92-99. DOI: 10.31195/ejejfs.1191838
• Baykal, H., Çatal, M.İ., & Bakoğlu, A. (2020). Çamlıhemşin- Palovit yaylasının botanik kompozisyonu üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Forestry, 21(2), 136-140. DOI: 10.18182/tjf.619962
• Baykal, H., Çatal, M.İ., & Bakoğlu, A. (2024a). Ulutaş Mahallesinin (İspir/ERZURUM) Botanik Kompozisyonu ve Mera Durumunun Belirlenmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 9(4), 669-675. DOI: 10.35229/jaes.1478335
• Baykal, H., Çatal, M. İ., & Bakoğlu, A. (2024b). Determination of Botanical Composition and Rangeland Status of Yedigöller Region (Erzurum/Türkiye). Eurasian Journal of Forest Science, 12(3), 114-123. DOI: 10.31195/ejejfs.1539258
• Bilgin, F., & Özalp, M. (2016). Yükselti değişimlerinin orman üstü meraların vejetasyon yapısı ve toprak özellikleri üzerine etkilerinin irdelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 135-147.
• Carlier, L., De Vliegher, D., Van Cleemput, O., & Boeckx, P. (2005). Importance and functions of European grasslands. Communications in Agricultural and Applied Biological Sciences, 70, 5-15.
• Çaçan, E., & Başbağ, M. (2016). Bingöl ili merkez ilçesi Yelesen-Dikme köylerinin farklı yöney ve yükseltilerde yer alan mera kesimlerinde botanik kompozisyon ve ot veriminin değişimi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 53(1):1-9. DOI: 10.20289/zfdergi.179864
• Çatal, M.İ., Baykal, H., & Bakoğlu, A. (2024). Çayırözü Mahallesinin (İspir/ERZURUM) Toprağı Kaplama Oranı, Botanik Kompozisyon ve Mera Kalitesinin Belirlenmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 9(4), 697-702. DOI: 10.35229/jaes.1478345
• Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., Yücel, C., & İnal, İ. (2019). Adana ili Tufanbeyli ilçesi meralarının vejetasyon yapısı üzerine bir araştırma. KSÜ Tar Doğa Derg 22(1), 143-152, DOI: 10.18016/ ksutarimdoga.vi.448421
• Davis, P.H. (1965-1985). Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R., & Tan, K. (1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 10, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• De Vries, D.M., De Boer, T.A., & Dirver, J.P.P. (1951). Evalation of grassland by botanical research in the Netherlands. In Proc. United National Sci. Conf. on the Conservation and Utilization of Resources, 6, 522-524.
• Erik, S., Guner, A., Yıldırımlı, Ş., & Sümbül, H. (1996). Tohumlu bitkiler sistematiği laboratuvar kılavuzu. Literature Yayınları, Ankara.
• Euro+Med Plant Base. (2020). http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/query.asp/ [Accessed 16 September 2020].
• Fayetörbay D. (2007). Palandöken Dağında Farklı Rakıma Sahip Mera Kesimlerinin Bitki Örtülerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniv. Fen Bil. Ens. Tarla Bit. Anabilim Dalı Erzurum.
• Gökkuş, A., Koç, A., & Çomaklı, B. (1993). Çayır-mera uygulama kılavuzu. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No:142, A.Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., & Babaç, M. T. (ed.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., & Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey. Vol. 11. Edinburgh: University Press. İspirli, K., Alay, F., Uzun, F., & Çankaya, N. (2016). Doğal meralardaki vejetasyon örtüsü ve yapısı üzerine otlatma ve topografyanın etkisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 14-22. DOI: 10.19159/tutad.76350
• Sürmen, M., & Kara, E. (2018). Aydın ili ekolojik koşullarında farklı eğimlerdeki mera vejetasyonlarının verim ve kalite özellikleri. Derim, 35(1), 67-72. DOI: 10.16882/derim.2018.343428
• Tosun, F. (1968). Doğu Anadolu kıraç meralarının ıslahında uygulanabilecek teknik metodların tesbiti üzerine bir araştırma. Zirai Araştırma Enstitüsü Araştırma Bülteni No: 29, Ankara.
• Türk, M., Bayram, G., Budaklı, E., & Çelik, N. (2003). Sekonder mera vejetasyonunda farklı ölçüm metodlarının karşılaştırılması ve mera durumunun belirlenmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Bursa, 17(1): 65-77.
• Uzun, F., Alay, F., & İspirli, K. (2016). Bartın ili meralarının bazı özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 174-183. DOI: 10.19159/tutad.54652
• Yavuz, T., & Sürmen, M. (2016). Vegetation features of alpine and subalpine rangelands in Eastern Black Sea region. Scientific Papers Series A Agronomy, 54, 474-477.