Akarçay Akarsuyu (Afyonkarahisar) Su Kalitesi ve Ağır Metal Kirliliği

Yıl 2021, , 120 - 127, 31.03.2021

Numan Emre Gümüş

https://doi.org/10.35229/jaes.839147

Cited By: 8

Öz

Akarçay Havzası sanayi ve tarımsal faaliyetler ile evsel atık suların yoğun baskısı altındadır. Havzaya adını veren Akarçay Akarsu de bu antropojenik etkilere maruz kalmaktadır. Bu sebeple Akarçay da üç farklı istasyondan Nisan-2019 ile Mart-2020 arasında mevsimsel olarak alınan su örneklerinde bazı fizikokimyasal ve ağır metal parametreleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar Pearson Korelasyon İndeks (PCI) istatistik metotu ile değerlendirilmiştir. PCI göre analizine göre Akarçay Akarsuyunda fizikokimyasal ve ağır metaller birbirleriyle pozitif ve negatif korelasyon göstermiştir. Bulunan sonuçlar ulusal ve uluslararası kalite kriterlerinde yer alan limit değerlerle karşılaştırılmıştır. Akarçay Akarsu su kalitesi Su Kalitesi Kontrol Yönetmeliğine (SKKY) göre I-IV. sınıf arasında değişim göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağır metal, Akarçay Akarsuyu, PCI, su kalitesi

Water Quality and Heavy Metal Pollution in Akarçay Stream (Afyonkarahisar)

Öz

Akarçay Basin is under excessive pressure from industrial and agricultural activities and domestic wastewater. Akarçay Stream, which gives the basin its name, is also exposed to these anthropogenic effects. For this reason, some physicochemical and heavy metal parameters were examined in the water samples taken seasonally between April-2019 and March-2020 from three different stations in the Akarçay Stream. Pearson Correlation Index statistical methods were used during the evaluation of the obtained results. According to PCI, physical and inorganic parameters showed positive and negative correlation with each other in Akarçay Stream. The obtained results have been compared to the limit values included within the national and international quality criteria. The water quality in Akarçay Stream was found to be class I-IV according to Water Pollution Control Regulation (WPCR).

Anahtar Kelimeler

Akarçay Stream, heavy metal, PCI, water quality

Kaynakça

• APHA, 1985. Standard methods forthe examination of water and wastewater. American Public Health Association, 16th ed. Washington: 40 p.
• Burgan, H. İ., İçağa, Y., Bostanoğlu, Y. & Kilit, M. (2013). Akarçay Akarsuyu 2006-2011 Dönemi Su Kalite Eğilimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 19(3) 127-132. doi:10.5505/pajes.2013.46855
• DKMPGM (2008). Akşehir Eber gölleri sulak alan yönetim planı (2008-2012). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
• Doneen, L.D. (1964), Notes on water quality in agriculture, Department of Water Science and Engineering, University of California, Davis.
• EC (2015). European Communities. Commission directive 2015 CD (EU) 2015/1787 of 6 October 2015 amending annexes II and III to council directive 98/83/EC on the quality of water intended for human consumption. European Council, Brussels, Belgium.
• EPA (2009). United States Environmental Protection Agency. Edition of the drinking water standards and health advisories; [Erişim Tarihi: 16 Ocak 2020]. Erişim Adresi http://www.epa.gov/osw/hazard/testmethods/sw846/pdfs/3051a.pdf
• Egemen, Ö. (2011). Su kalitesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Yayın no:14, 6. baskı, 150 s, Bornova-İzmir. Güler İ. & Çobaoğlu, Z. (1997). Su kirliliği. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi, No: 43. 1. Baskı. 92 s. Ankara. ISBN 975-7572-60-8.
• Gümüş N. E. & Akköz, C. (2020). Eber Gölü (Afyonkarahisar) Su Kalitesinin Araştırılması. LimnoFish. 6(2): 153-163. doi: 10.17216/LimnoFish.638567
• Gündoğdu, A. & Çarlı, U. (2020) Sinop Karasu Çayı Fizikokimyasal Özellikleri ve Mikrobiyolojik Kirliliğinin Araştırılması. MKU. Tar. Bil. Derg. 25(2) : 284-299. doi: 10.37908/mkutbd.690179
• Kargıoğlu, M., Serteser, A., Kıvrak, E., İçağa, Y. & Konuk, M. (2012). Relationships between epipelic diatoms, aquatic macrophytes, and water quality in Akarçay Stream, Afyonkarahisar, Turkey. Oceanological and Hydrobiological Studies, 41(1), 74-84. doi: 10.2478/s13545-012-0009-z
• Kıvrak, E., Uygun, A. & Kalyoncu, H. (2012) Akarçay’ın (Afyonkarahisar) Su Kalitesini Değerlendirmek İçin Diyatome İndekslerinin Kullanılması. AKÜ FEBİD, 12, 27-38.
• Klee, O. (1990). Wasser untersuchen: einfache Analysenmethoden und Beurteilungskriterien. Heidelberg, Wiesbaden, Quelle u. Meyer, p. 230.
• Köse, E., Tokatlı, C. & Çiçek, A. (2014). Monitoring Stream Water Quality: A Statistical Evaluation. Pol. J. Environ.Stud., 23, (5), 1637.
• Özer, Ç. & Köklü, R. (2019). Aşağı Sakarya Akarsu Su Kalitesinin Sulama Suyu Açısından Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 237-246. doi: 10.21324/dacd.483146
• Parsons R.T. & Strickland, J.D. (1963). Discussion of spectrofotometric determination of marine plant pigments with revise dequations for as ceraining clorophyll sand corotenoids. J. Mar Res. 21(3):155-163. doi: 10.1016/0011-7471(65)90662-5
• Serteser, A., Kargιoğlu, M., Içağa, Y. & Konuk, M. (2008). Vegetation as an indicator of soil properties and water quality in the Akarçay Stream (Turkey). Environmental management, 42(5), 764.
• SKKY (2015). Yüzeysel su kalitesi yönetimi yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Yayımlandığı resmi gazete: Tarih 15 Nisan 2015, Resmi gazete no: 29327
• Tanyolaç, J. (2010). Limnoloji (Tatlısu Bilimi). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi, 297 s.
• Tokatlı, C. (2015). Assessment of the water quality in the Meriç Stream: as an element of the ecosystem in the Thrace Region of Turkey. Polish Journal of Environmental Studies, 24(5), 2205-2211.
• Tokatlı, C. (2020). Ergene Nehir Havzası Su Kalitesinin Çok Değişkenli İstatistik Analizler Kullanılarak Değerlendirilmesi. LimnoFish. 6(1): 38-46. doi: 10.17216/LimnoFish.524036
• TSE -TS 266 (2005). İnsani tüketim amaçlı sular hakkında yönetmelik, sular-içme ve kullanma suları: Türk Standartları. Ankara.
• Uncumusaoğlu, A. & Akkan, T. (2017). Assessment of Water Quality of Yağlidere Stream Turkey Using Multivariate Statistical Techniquess. Polish Journal of Environmental Studies, 26(4), 1715–1723. doi: 10.15244/pjoes/68952
• WHO (World Health Organization) (2017). Guidelines for drinking water quality; [cited 2020 Jan 06]. Available from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254637/9789241549950-eng.pdf?sequence=1
• Verep, B., Mutlu, T., Çakır, V. & Aydın, G. (2017). Derepazarı Deresinin (Rize-TÜRKİYE) Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Belirlenmesi ve Bazı Su Kalite Standartlarına Göre Değerlendirilmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 2(1), 19-22. doi: 10.35229/jaes.297643
• Yılmaz Öztürk, B. & Akköz, C. (2014). Investigation of water quality of Apa dam lake (Çumra-Konya) and according to the evalution of PCA. Biological Diversity and Conservation, 7(2), 136-147.
• Zeydan, Ö., Özdoğan, N., Taştepe, P. Ş. & Demirtaş, D. (2019). Kozlu Deresinde (Zonguldak) Su Kalitesinin İncelenmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 187-197. doi:10.21324/dacd.451775