Türkiye’de ve Dünyada Organik Su Ürünleri Yetiştiriciliğine Genel Bakış

Yıl 2018, Cilt 3, Sayı 1, 9 - 18, 30.04.2018

M. Nurullah ARSLAN Süleyman AKHAN

https://doi.org/10.35229/jaes.361945

Öz

Bu çalışmada ülkemizdeki ve dünyadaki organik su ürünleri üretiminin genel durumu, standartları, sertifika veren kuruluşlar ve organik su ürünleri yetiştiriciliği uygulamaları açıklanmaya çalışılmıştır. Türkiye’ de ve dünya genelinde organik su ürünleri yetiştiriciliğinin gelişimi hakkında bilgi verilmiştir. Ülkemizin organik su ürünleri yetiştiriciliği konusunda oldukça uygun olan su kaynakları ve imkânları olmasına rağmen dünyadaki gelişmelerin oldukça gerisinde kaldığı görülmüştür. Bu durumun, alt yapı ve teknik eleman yetersizliğinin yanı sıra üretim maliyetlerinin fazla olması, sertifika standartlarının sabit olmaması ve sertifikalandırma koşullarının oldukça zor olmasından kaynaklandığı saptanmıştır. Ayrıca bu konu hakkında yeterli bilimsel çalışma olmaması da literatür taramalarında ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Balık, Dünya, Organik, Su Ürünleri, Türkiye, Yetiştiricilik

Overview of Organic Aquaculture in Turkey and in the World

Öz

In this study, it was tried to explain the general situation, standards, certification agencies and organic aquaculture practices for the organic aquatic products in Turkey and the world. Development and current situations of organic aquaculture in Turkey and World have been also argued. Although Turkey has water resources and facilities which are very suitable for organic aquaculture production, the developments of Turkish organic aquaculture is not as well developed in the world. This low of intense for organic aquaculture is due to insufficiency of infrastructure and high technical personnel demand, high production costs, non-fixed certificate standards and hard certification conditions. In addition, the lack of sufficient scientific research on this subject has also emerged in the literature.

Anahtar Kelimeler

Aquaculture, Aquatic products, Fish, Organic, Turkey, World

Kaynakça

• Anonim (2005). http://www.resmigazete.gov.tr /eskiler/ 2005/06/20050610.htm.
• Anonim (2010). http://www.hurriyet.com.tr/organik-alabaliga-yogun-talep-1496109.
• Anonim (2015). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2015/07/20150722-1.htm.
• Anonim (2016). http://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler.
• Anonim (2017). http://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Yetkili-Kuruluslar-KSK.
• Bergleiter, S. (2001). Organic products as high quality niche products: background and prospects for organic freshwater aquaculture in Europe. report of the ad hoc EIFAC/EU working party on market perspectives for European freshwater aquaculture, Brussels, Belgium, 14-16 May 2001.
• Bio-Gro (2009). Organic standards module 6 aquaculture production standard 2009, (https://static1. squarespace.com/static/5783012e1b631b1a87b5f0de/t/583cb0ce59cc68a8c3c94c72/1480372431448/Module_6_Aquaculture.pdf.).
• Bio-suisse (2000). Production of edible fish, Directive of the label-commissions production (LCP) of 25/07/2000, (www.bio-suisse.ch/media/en/pdf2003/ requirements_ production_of_edible_fish.pdf).
• Budak, F., Budak, D.B., Kacira, O.O. & Yavus, M.C. (2006). Consumer willingness to pay for organic sea bass in Turkey. The Israeli Journal of Aquaculture - Bamidgeh, 58(2, 116-123.
• Brister, D.J. & Kapuscinski, A. (2001). Global rise of aquaculture: a trigger for organic and eco-labelling standards for aquatic animals. The organic standard, 3, 7-11.
• COABC (2004). Organic aquaculture production standards. draft discussion document, certified organic associations of British Columbia (COABC).
• Çavdar, Y. (2003). Organik tarıma genel bir bakış ve organik su ürünleri yetiştiriciliği. Yunus Araştırma Bülteni, 2, 14-16.
• Çavdar, Y. ve Aydın, İ. (2006). Organik su ürünleri yetiştiriciliğinin temel ilkeleri” Türkiye 3. organik tarım sempozyumu, 1-4 Kasım 2006, Yalova.
• Çavdar, Y., Serdar, S., Aydın, İ., Aksungur, M., Çakmak, E., Alkan, A., Zengin, B., Şahin, T., Ulupınar, M. ve Okumuş, İ. (2006). Doğu Karadeniz Bölgesi’nde organik balık yetiştiriciliği imkânlarının araştırılması projesi. Proje sonuç raporu. Trabzon.
• Çavdar, Y., Serdar, S., Aydın, İ., Çakmak, E., Aksungur, M., Alkan, A., Zengin, B., Okumuş, İ. ve Şahin T. (2010). Türkiye balıkçılığı için bir fırsat: organik su ürünleri yetiştiriciliği. Türkiye IV. organik tarım sempozyumu, 28 Haziran-1 Temmuz 2010, Erzurum.
• Çavdar, Y. (2011). Türkiye güncel mevzuatı ışığında organik su ürünleri yetiştiriciliği. Yunus Araştırma Bülteni, 1, 2-7.
• Çavdar, Y. ve Aydın, İ. (2013). Dünyada organik su ürünleri üretimi ve Doğu Karadeniz bölgesi potansiyeli. Doğu Karadeniz I. organik tarım kongresi 26-28 Haziran 2013 Kelkit, Gümüşhane.
• Çekiç, A. (2011). Türkiye’nin ilk organik alabalığı Rize’de üretildi. Ekoloji Magazin Dergisi, 29, 18.
• Çördük, M. (2016). Türkiye'de organik su ürünleri yetiştiriciliğinin gelişimi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla, Türkiye. 104s.
• Datta, S. (2012). Organic aquaculture a new approach in fisheries development. September 2012. recent advances in aquaculture technologies, edition: 1st, Chapter: CIFE Kolkata Centre. India. 105-120. Doi: 10.13140/2.1.2151.5841.
• DEBİO (2005). Debio Standards for Organic Aquaculture. November, 2005.
• Demiryürek, K. (2011). Organik tarım kavramı ve organik tarımın dünya ve Türkiye’deki durumu. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1), 27-36.
• Doğan, G., Yavuz Keskin, S., Aktürk Hayat, E., Karataş, E. ve Bircan, R. (2015). Sinop ilinde organik balık bilincinin belirlenmesi. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 25(2), 174-179.
• EUMOFA (2017). http://www.eumofa.eu/the-eu-fish-market.
• Er, C. (2009). Organik tarım bakımından Türkiye'nin potansiyeli, bugünkü durumu ve geleceği. İstanbul ticaret odası yayınları, Yayın No: 3.
• Hasbek, D. (2011). Hatay yöresinde organik alabalık yetiştiriciliği imkânlarının araştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay, Türkiye. 40s.
• Hilge, V. (2005). Organic aquaculture in the world principles, public perception, markets, potential of products. thematic conference organic aquaculture in the European union current status and prospects for the future. Brussels, 12-13 December 2005.
• IFOAM (2000). Basic standards for organic production and processing, Chapter 6: aquaculture production, 2000, (www.ifoam.org).
• Kaya, A. ve Şahin, T. (2016). Rize ilinde organik alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi, El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 3(2), 229-237.
• Kayhan, M.H. (2015). Isparta ilindeki alabalık işletmelerinin organik yetiştiricilik açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, Türkiye. 67s.
• Kayhan, M.H. ve Ölmez, M. (2013). Organik su ürünleri yetiştiriciliği standartları. Tarım Türk Dergisi. 9(43), 102-109.
• KRAV (2003). Standards for KRAV certified production July 2004 - Chapter-7. Aquaculture Pp: 91-103 (http://arkiv.krav.se/rkiv/regler/Standards2004EditionJuly.pdf).
• Kumar, R.R., Sandeep, K.P., Lekshmi, M.N. & Sreekant, G.B. (2013). Organic aqua-farming: a gateway to sustainable aquaculture. Aqua International, 25-28.
• Merdan, K. (2014). Türkiye’de organik tarımın ekonomik analizi: Doğu Karadeniz uygulaması. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. 224s.
• Naturland (2004). Naturland standards for organic aquaculture.Germany, (www.naturland.de/englisch/ n2/ aquaculture_01_2004.pdf), (2005).
• Nizza, A. (2012). What future for organic aquaculture? J Aquacult Res Dev 3, e103 Doi: 10.4172/2155-9546.1000e103.
• Ötles, Y., Özden, O. & Ötles, S. (2010). Organic fish production and the standards. Acta Scientiarum Polonorum, Technologia Alimentaria, 9(2), 125-131.
• Soil (2000). Food certification scotland organic food federation, soil association, UK organic aquaculture standards final - July 2000.
• Ural, M. ve Yılmaz, C. (2009). GAP bölgesindeki su kaynakları ve mevcut yetiştiricilik tesislerinin organik balık yetiştiriciliği bakımından incelenmesi. Ulusal su günleri sempozyumu, 29 eylül - 1 ekim, Elazığ.
• Perdikaris, C. & Paschos, I. (2010). Organic aquaculture in greece: a brief review. Reviews in Aquaculture, 2, 102-105, doi: 10.1111/j.1753-5131.2010.01025.x.
• Tacon, A.G.J. & Brister, D.J. (2002). Organic aquaculture: current status and future prospects. organic agriculture, environment and food security environment and natural resources series no. 4 Rome, 2002, 258 pp.
• Xie, B. (2008). The developments of and prospects for organic aquaculture worldwide. Outlook on Agriculture, 37(4), 255-260.
• Xie, B., Qin, J., Yang, H., Wang, X., Wang, Y.H. & Li, T.Y. (2013). Organic aquaculture in china. a review from a global perspective. Aquaculture. 414-415, 243-253, doi: https://doi.org/10.1016/j. aquaculture. 2013.08.019.
• Yılmaz, C., Ural, M., Memişoğlu, E., Şeker, T., Birinci, N. ve Yüce, S. (2010). GAP bölgesi mevcut su kaynakları ve tesislerinin organik balık yetiştiriciliği bakımından incelenmesi projesi. Elazığ, 295-303.
• Zubiaurre, C. (2013). The current status and future perspectives of European organic aquaculture. Aquaculture Europe, 38(2), 14-21.