Sederek ve Şerur İli (Nahçıvan Özerk Cümhuriyeti/Azerbaycan) Florası ve Vejetasyonuna Katkılar

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 484 - 490, 30.12.2019

Musa Cabbarov Elyar Ibrahimov Fatmaxanım Nabiyeva Vagif Atamov

https://doi.org/10.35229/jaes.598436

Öz

Makalede Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin
Sederek ve Şerur İl sınırları içerisindeyer alan bölgeninflora ve vejetasyonuele
alınmıştır. Bölgede hakim olan frigana vejetasyonunda karakteristik olanbazı bitkiler
meyve verimliliği yönünden araştırılmıştır.Bitki örtüsünde bazı faydalı bitki
türlerinin bol yayılış gösterdiği ve rasyonel kullanım imkanlarının olduğu
belirlenmiştir. Arazi çalışmaları sırasında toplanan bitki örnekleriiçerisinde:Pyrus
salicifolia Pall.,Malus orientalis var. montana (Uglitzk.) Langenf, Pistacia
mutica Fisch. &
C.A. Mey., Amigdalus
fenzliana (Fritsch) Lipsky, Lonicera
bracteolaris Boiss. et Buhse, Rhamnus
catharicus L. Prunus spinosa L.  Amelenchier
ovalis Medik., Ziziphus jujuba Mill., Asperunginoides axillaris (Boiss.et
Hohen) Rauschert, Centranthus longifolius
Stev., Ribes nigrum L., Helosciadium nodiflorum (L.) W.D. J.
Koch.vd. taksonlarında araştırma alanı içerisinde yayılış gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Flora, Vejetasyon, Sederek, Şerur, Nahcıvan

Kaynakça

• Azerbaycan Respublikasının kırmızı kitabı. Nadir ve nesli kesilmekte olan bitki ve göbelek növleri. İkinci Baskı, “Şerg-Qerb”, 2013, 676 s.
• Azizbeyova, Ş.A. (1961). Geomorfologiya Nahçıvanskoy ASSR. Gos.nauç.-tekn.izd.literaturı po geologii i okrane nedr., M., s.13-198.
• Atamov, V. (2002). Azerbaycan’ın bozkır vejetasyonunun fitocoğrafik bölgeleri. Ot sistematik Botanik Dergisi, 9, 2, İSSN 1300-2953, s. 101-116.
• Beydeman, I.N. (1954) Metodika fenologiçeskich nablyudenii prigeobotaniçeskich issledovaniyach. İzd. AN SSSR, M.-L.
• Gadjiyev, V.D. (1970). Vısokogornaya rastitelnost Bolşhogo Kafkaza i ee xozyaystvennaya .znaçeniya. Baku.,Elm, p 280.
• Gadjiyev,V.D., Kuliyeva, X.G. &Vagabov,Z.V. (1979). Flora i rastitelnost vısokogorii Talışha. Baku , Elm, 148.
• Gadjiyev,V.D.,Aliyev D.A., Kuliyev V.Ş.& Vagabov Z.B. (1990). Vısokogornaya rastitelnost Malogo Kafkaza. Baku, Elm, 210.
• Çerepanov, S.K.(1995)Sosudistıe rasteniya Rossii i sopredelnıch gosudarstv (vı predelach bıvşevgo SSSR). S.-Peterburg: Mir i semya-95. 992
• Ganbarli, A.A. (1973)Stroenie, biologiçeskaya i chozyaystvennaya produktivnost nekotorık friganoidnık fitosenozov Nakhcevanskoy ASSR. Diss. na soisk. Uç. Stepi .Avtoref…kand. biol. nauki, 31 s.
• Grossheym, A.A. (1936). Rastitelnıy resursı Kafkaza. M., MOİP, 435.
• Grossheym, A.A. (1948). Rastitelnıy pokrov Kavkaza. Izd. MOIP, M.-L., 248.
• Grossgeym A.A. (1939-1967).Флора Кавказа.(1-7 cilt), Izd.vo Azerb. Filiala Akadem. Nauk SSSR.Baku.
• Guseynova A.E.&İbragimov A.S.(2018)Efirnoe maslo i himiçeskkiy sostav vidov Th. kotschyanus и Th. Collinus// Ministerstvo Prosveshenie Az. Resp., Nauçnıe Trusı NGU, Geyrat,7(88) s. 20-26
• Guseynova A.E., İbragimov A.Ş.&Nabiyeva F.H.(2012).Efirnoe maslo i khimiçeskiy sostav nekotorıh perspektivnıh vidov shalfeya roda Salvia L. rasprostranyonennıe na teritorii Nakhecevanskoy Avronomnoy Respubliki //IF.:0,19 J. ACADEMY. İzd.vo Problemı Nauki, M.: N 4(31), s. 13-16
• Cabbarov, T.M., Gurbanov, E.M. & Ibragimov, A.Ş. (2012). Friganoidı na territorii Nakhçıvanskoy AR. //Trudı Sentralnogo Botaniçeskogo sada. Tom X. Baku, “Elm”,s. 295-300.
• Karyagın, I.I. (1950-1961). Flora Azerbaydjana, (1-8 cilt) Izd.vo AN Azerb. SSR, Baku.
• Konspekt Flora Kavkaza. TT.1, 2003, 2. 2006, 3(1) 2008), 3(1) 2008, 3(2), 2012
• Koldayev V. H.(1972).Zagotovka dikorastuşich pişevıch produktov. M.: Lesnaya promışlennost, 94 s.
• Ibrahimov, A.Ş. (2005). Rastitelnost Nakheçevanskoy Avtonomnoy Respubliki ee narodnokozyaystvennoe znaçenie. Baku: Elm, 230 s.
• İbrahimov, A.Ş. (2007). Rastitelnost Nakhiçevanskoy Avtonomnoy Respubliki ee proizvoditelnost i botaniko-geografiçeskoe rayonirovanie. Avtoreferat doktora biologiçeskikh nauk. Baku: 44.s.
• İbragimov A.S.& Nabiyeva F.H. (2018).Vidovoy sostav florı Semeystva Bedrentsevıe/Nahçıvanskoy Avtonomnıy Respubliki// Gyandjinskiy Gosudarstvennıy Universtitet, Aktualnıe voprosı sovremennoy estestvennoe znaçenie. Materialı Vsesoyuznoy nauçnoy kenferebtsii (04-05 may 2018), Gyandja, s.45-49
• İbragimov A.S., Jabbarov M.T.&Nabiyeva F.H.(2018).Redkie endemiçnıe vidı Poaceae Barnhart. i voprosı ich ochranı// AMBA“Botanik Çalışmalarda yeni çağırışlar” AMEA Botanika İnstitutu ve Azerbaycan Botanikler Cemiyyetinin akad. V.C. Hacıyevin 90 illiyine hesr edilmiş konfrans materialları, 20-21 iyun. Bakü, s.33-35
• İbrahimov, E., Cabbarov, M., Nabiyeva, F. & Atamov, V. (2018). Nahcıvan’ın Jeobotaniki Bölgelendirilmesine Katkılar. Anadolu Çev. ve Hay. Dergisi, 3(3), 145-151
• Magakyan A.K.(1941).Rastitelnost Armyanskoy SSR. M.,İzd-vo AN CCCR.
• Movsumova, F.K. & Ibragimov, A.Ş. (1986). İzmenenie florı pustın Nakheçenanskoy ASSR. Tezisı dokladov Respublikanskoy nauçnoy konferentsii “Materialno-dukhovnıe bogatstvo Nakheçevanskoy ASSR i nauçno-tekniçeskiy progress”. 22-23 aprel, Nakheçevans. 42.
• Metogika fenologiçeskikh nablyudeniya pri botaniçeskikh issledovaniyakh (1966). M.: AN SSSR, 152 s.
• Prilipko, L.I. (1939).Rastitelnıe otnoşenie vı Nakheçevanskoy ASSR.//Trudı Botaniçeskogo İnstituta, T.VII, İzd. Az. FAN, 196 s.
• Prilipko, L.I. (1970).Rastitelnıy pokrov Azerbaidjsana. Bakü: Elm, 169 s.
• Pimenov, M.G., Nabieva F.C., İbadullaeva S.D.& İbragimov A.İ.(2018),Heliosciadium nodiflorum novıy rod i vid Umbelliferae dlya florı Azerbaidjana i vsego Kavkaza // Botaniçeskiy jurnal. L., Nauka, 103(4), s.517-528
• Polevaya geobotanıka. (1959-1976). M.-L.: İzd. AN SSSR, Vol.1-5.
• Talıbov, T.G. (2001). Nahcıvan MR-ın Flora Biyoçeşitliliği ve Onun Nadir Növlerinin Korunması. Baku: Elm, 191 s.
• Talıbov, T.G.& İbrahimov A.Ş. (2008). Taksonomiçeskiy spektr (Vısşie sporovıe, golosemennıe i porıtosemennıe rasteniya) florı Nakheçevanskoy Avtonomnoy Respubliki. Nakhıçevan: Adjami, 364 s.
• Talıbov, T.G. (2003). Bioraznoobraziya florı Nakheçevanskoy Avtonomnoy Respubliki, ey ratsionalnoe ispolzovaniya i okhranı. Avtoref. Diss. Doktora biologiçeskihk nauk. Baku: 63 s.
• Talıbov, T.G. & Ibragimov A.Ş. (2010). Krasnaya knig Nakheçevanskoy Avtonomnoy Respubliki. Nakheçevan: Adjemi, 676 s.
• Talıbov, T.G., İbragimov A.Ş., İbragimov A.M., Alekperov R. A., İsmailov A.C.(2018).Lekarstvennıe Rasteniya Nahcıvanskoy Avtonomnoy Respubliki// Orechovo-Zuevo: Redaktsionno-izdatelskiy otdel GGGU, 463 s.
• Sokhadze, E.B.(1982).İzvestnysaaki i Rastitelnost, Metsniereba,Tbilisi, 160 s.