Fırtına Vadisi Meydanköy Şimşir Ormanı Arazi Karakteristiklerinin CBS Yardımıyla Tespiti ve Ekolojik Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 4, 674 - 678, 31.12.2021

Turan Yüksek Ali Erdem Özçelik Bülent Verep

https://doi.org/10.35229/jaes.1022280

Öz

Hızlı sanayileşme, değişim ve aşırı tüketim çok ciddi çevresel sorunları da beraberinde getirmektedir. Artan çevre sorunları ormanlık alanlar ve hassas ekosistemler üzerinde yerel veya küresel ölçekte ciddi riskler ve sorunların oluşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dünya genelinde 200 önemli ekolojik bölgeden biri olarak tanımlanan Kuzeydoğu Anadolu coğrafyası içerisinde yer alan Fırtına vadisi Meydanköy şimşir ormanlarının arazi ve çevre karakteristikleri tespit edilmesi ve şimşir orman ekosistemi ile arasındaki etkileşimin ortaya konulmasıdır. Araştırma alanı arazi karakteristiklerine (eğim, yükselti, anakaya, meşcere karakteristikleri, drenaj ağı, vb) ait verilerin analizleri Google Earth Pro ve ArcGIS 10.5 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı Fırtına vadisi içerisinde Çamlıhemşin ilçe merkezine 20 km uzaklıkta, yaklaşık alanının 3.70 ha olduğu ve şimşir ekosisteminin tamamının 1. Derece sit alanı içinde olduğu, bu alanın yaklaşık %75-80 arasındaki bölümünün ise Kaçkar Dağları Milli Parkı içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Araştırma alanı arazisinin vadi tabanında ve yaklaşık %75’inin gölgeli bakılara üzerinde olduğu ve şimşir ekosisteminin tam ortasına trafik yoğunluğu oldukça fazla olan bir yolun geçtiği tespit edilmiştir. Koruma kullanma prensibine uygun ve bazı kısıtlarını içere alan kullanım ve yönetim modelinin oluşturulması, ekosistem içindeki bazı kızılağaçların alandan çıkarılması, alan içinden geçen yol güzergahının değiştirilerek alan dışına çıkarılması Şimşir ekosisteminin sağlığının artırılması ve sürdürülebilir yönetimi için yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Arazi karakteristikleri, coğrafi bilgi sistemleri Şimşir, Meydanköy.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Bu çalışma kapsamında Rize İline ait ihtiyaç duyulan bazı coğrafi verilerin temini yönünde katkı sunan Karadeniz Teknik Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri Laboratuvarı (KTÜ-GIS Lab) ekibine teşekkür ederiz.

Fırtına Vadisi Meydanköy Şimşir Ormanı Arazi Karakteristiklerinin CBS Yardımıyla Tespiti ve Ekolojik Değerlendirilmesi

Öz

: Hızlı sanayileşme, değişim ve aşırı tüketim çok ciddi çevresel sorunları da beraberinde getirmektedir. Artan çevre sorunları ormanlık alanlar ve hassas ekosistemler üzerinde yerel veya küresel ölçekte ciddi riskler ve sorunların oluşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dünya genelinde 200 önemli ekolojik bölgeden biri olarak tanımlanan Kuzeydoğu Anadolu coğrafyası içerisinde yer alan Fırtına vadisi Meydanköy şimşir ormanlarının arazi ve çevre karakteristikleri tespit edilmesi ve şimşir orman ekosistemi ile arasındaki etkileşimin ortaya konulmasıdır. Araştırma alanı arazi karakteristiklerine (eğim, yükselti, anakaya, meşcere karakteristikleri, drenaj ağı, vb) ait verilerin analizleri Google Earth Pro ve ArcGIS 10.5 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı Fırtına vadisi içerisinde Çamlıhemşin ilçe merkezine 20 km uzaklıkta, yaklaşık alanının 3.70 ha olduğu ve şimşir ekosisteminin tamamının 1. Derece sit alanı içinde olduğu, bu alanın yaklaşık %75-80 arasındaki bölümünün ise Kaçkar Dağları Milli Parkı içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Araştırma alanı arazisinin vadi tabanında ve yaklaşık %75’inin gölgeli bakılara üzerinde olduğu ve şimşir ekosisteminin tam ortasına trafik yoğunluğu oldukça fazla olan bir yolun geçtiği tespit edilmiştir. Koruma kullanma prensibine uygun ve bazı kısıtlarını içere alan kullanım ve yönetim modelinin oluşturulması, ekosistem içindeki bazı kızılağaçların alandan çıkarılması, alan içinden geçen yol güzergahının değiştirilerek alan dışına çıkarılması Şimşir ekosisteminin sağlığının artırılması ve sürdürülebilir yönetimi için yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Arazi karakteristikleri, coğrafi bilgi sistemleri Şimşir, Meydanköy.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aksoy, N. (1995). Fırtına vadisi’ndeki Buxus sempervirens toplumlarının yayılışı ve floristik bakımdan incelenmesi. I. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 23-2 5 Ekim Trabzon, Türkiye, 7-15.
• Biederbeck, V.O. & Campbell, C.A. (1971). Influence of simulated fall and spring conditions on the soil system. I. Effect on soil microflora. Soil Science Society of America Journal, 35(3), 474-479.
• Brunckhorst, D. (2000). Bioregional planning: resource management beyond the new millennium. Published by Routledge, 200p.
• Çepel, N, (1997). Toprak kirliliği erozyon ve çevreye verdiği zararlar. TEMA Vakfı Yayın No:14, İstanbul, 111s.
• Davies, K.G. & Whitbread, R. (1989). Factors affecting the colonisation of a root system by fluorescent Pseudomonads: The effects of water, temperature and soil microflora. Plant and Soil 116,247-256.
• Gent, J.A. & Ballard, R. (1985). Impact of intensive forest management practices on the bulk density of lower Coastal Plain and Piedmont soils. Southern Journal of Applied Forestry, 9, 40–44.
• Gül, A. & Atken, M. (2005). Korunan doğal alanlarda rekreasyonel taşıma kapasitesi ve kavramsal Yaklaşımlar. Korunan Doğal Alanlar sempozyumu, 8-10 Eylül 2005, Isparta, Türkiye, 485-494.
• Kabir, M., Iqbal, M.Z. & Shafiq, M. (2012). Traffic density, climatic conditions and seasonal growth of Samanea saman (Jacq.) Merr. On different polluted roads of Karachi city. Pakistan Journal of Botany, 44(6), 1881-1890.
• Kerbiriou, C., Leviol, I., Jiguet, F. & Julliard, R. (2008). The impact of human frequentation on coastal vegetation in a biosphere reserve. Journal of Environmental Management, 88, 715–728.
• Olson, D. M. & Dinerstein, E. (2002). The Global 200: Priority ecoregions for global conservation. Annals of the Missouri Botanical Garden 89(2):199-224.
• Yüksek, T. (2009). Effect of visitor activities on surface soil environmental conditions and aboveground herbaceous biomass in Ayder Natural Park. CLEAN Soil, Air, Water, 37(2), 170-175.
• Yüksek, F. (2013). Fırtına deresi havzasında doğal olarak yetişen Ayı Üzümü (Vaccinium arctostaphylos L.) populasyonlarında bazı ekolojik faktörlerin bitki ve meyve özelliklerine etkisi üzerine araştırmalar. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon, Türkiye, 182s.
• Yüksek, T., Özçelik, A.E. & Verep, B. (2020). Fırtına Havzasının Bazı Havza Karakteristikleri ile Arazilerin Fizyografik Özelliklere Göre Dağılımlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Belirlenmesi. Anadolu Çev. ve Hay. Dergisi, 5(3), 439-449.
• Yüksek, T., Cengiz, T. & Yüksek, F. (2008). Doğal alanlarda festival etkinliklerinin koruma-kullanma açısından değerlendirilmesi: Kafkasör Kültür, Sanat ve Turizm Festivali Örneği, Ekoloji 17(67): 37-45.
• Yüksek, T., Kurdoglu, O. & Yüksek, F. (2010a. The effects of land use changes and management types on surface soil properties in Kafkasör protected area in Artvin, Turkey. Land Degradation&Development 21(6): 582-590.
• Yüksek, T., Yüksek, F., Eyüpreisoğlu, M., Erdoğan Yüksel, E., & Sütlü, E. (2010b). Effect of visitor activities on topsoil hydrophysical properties in two protected areas in northern blacksea region. 1st International Turkey & Japan Environment And Forestry Symposium, 04-06 November, Trabzon, Turkey, 264-280.
• Vimmerstadt, J., Scoles, F., Brown, J. & Schmittgen, M. (1982). Effects of use pattern, cover, soil drainage class and overwinter changes on rain ınfiltration on campsites, Journal of Environental Quality, 11, 25- 28.