Söylemler/ Eylemler: Millet Kütüphanesi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 3, 82 - 97, 25.09.2023

Çiğdem Yıldırım , Fatih Çağrı Akçay

Öz

Geçmişten günümüze kadar toplumsal, siyasi, bilimsel, sosyo-kültürel, ekonomik ve teknolojik birçok faktörün farklı düzeylerde ve biçimlerde dönüşüm geçirdiği bilinmektedir. İlgili faktörler; kent kimliğinin inşasından, yapı stoku ve cephe dilinin çeşitlenmesine kadar uzanan tepkimelerin de bileşenlerini oluşturmuştur. Bir mimari tasarımın birçok alt eylem grubu üzerinden karakterize edilmesinde; salt söz konusu değerler değil, aynı zamanda tasarım sürecine katılan aktörlere ilişkin dinamiklerin de çok önemli rol oynadığı belirtilmelidir. Özellikle mimar; karmaşık ve çok yönlü eylemler dizgesini barındıran tasarım sürecinin her adımını, sahip olduğu formasyon doğrultusunda koordine etmesi bakımından özgün bir misyona sahiptir. Çünkü mimar tarafından alınan kararlar; i) Düşünsel (tasarım – projelendirme – planlama), ii) Eylemsel (inşa etme – üretme – gerçekleştirme), iii) Yönetimsel (işlerin, ilişkilerin, emeğin, eşgüdüm içinde yürütülmesi) girdilerin tamamı ile bağıntılıdır. Tasarımın niteliğini belirleyen başlıca değişken; mimara ait hedeflerin, pratik boyuta yansıma düzeyidir. Bu çalışmada, tasarım hedefleri – sonuç ürün korelasyonuna; 2020 yılında inşası tamamlanarak kullanıma sunulan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi üzerinden odaklanılmaktadır. Çalışmada, mimari tasarım raporu özelinde bir söylem analizi gerçekleştirilmekte ve ilgili analizler; literatür araştırmasının yanı sıra mekân deneyimine dayalı çıktılar ile bir arada değerlendirilmektedir. Çalışmanın deneysel bölümünde; gözlem ve incelemelerin gerçekleştirilmesi, fotoğraflama ile mevcut durum tespitlerinin yapılması ve mimari projelerin etüt edilmesi gibi yöntemlerden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda, mimar tarafından ortaya konulmuş olan tasarım hedeflerinin; uygulamada genel olarak anlamlı bir karşılığının bulunmadığı tespit edilmiştir. Teori – pratik uyumsuzluğu; özellikle tarihi repertuardan beslenen öğeler için daha belirgin olarak gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Millet Kütüphanesi, Söylem Analizi, Tasarım Raporu, Mimar, Mimari Planlama Süreci

Discourses/Actions: The Nation's Library

Öz

It is known that various factors including social, political, scientific, socio-cultural, economic and technological aspects, have undergone transformations in different levels and forms from the past to the present. These relevant factors have also constituted components of reactions ranging from the construction of urban identity to the diversification of building stock and facade language. In characterizing an architectural design through multiple sub-action groups, it should be noted that not only the aforementioned values but also the dynamics related to the actors involved in the design process play a crucial role. Especially, the architect has a unique mission in coordinating the design process, which encompasses complex and multifaceted actions, according to their formation. The decisions made by the architect are associated with all the inputs of: i) Conceptual (designing - planning), ii) Operational (constructing - producing - realizing), iii) Managerial (conducting tasks, relationships, labor, coordination). The main variable determining the quality of design is the level of realization of the architect's objectives in practice. In this study, the focus is on the correlation between design objectives and outcomes through the case of the Nation’s Library, which was completed and put into use in 2020. Within the study, a discourse analysis is conducted specifically on the architectural design report and the relevant analyses are evaluated together with outputs based on literature research and spatial experience. In the experimental section of the study, methods such as observation and examination, documentation through photography and analysis of architectural projects are employed. As a result of the study; it is determined that the design objectives formulated by the architect generally lack meaningful correspondences in practice. The theory-practice mismatch was particularly observed more prominently for elements derived from the historical repertoire.

Anahtar Kelimeler

The Nation’s Library, Discourse Analysis, Design Report, Architect, Architectural Planning Process

Kaynakça

• Ak, M., Karamağaralı, C. N. (2022). A symbol of central space in Pre-Anatolian Turkish Religious Architecture: Water element. Gazi University Journal of Science Part B: Art, Humanities, Design and Planning. 10(1), 55-67.
• Akçay, F. Ç., Paç, D. G. (2023). Erk Eksenli Ulusal Mimari Proje Yarışmaları: 70’li Yıllar Hükümet Konakları. F. Sönmez & S. Arslan Selçuk (Editörler), Anadolu’nun Yeniden İmarında Yarışma Projeleri: Yüzyılın Mimari Yarışmaları Üzerine (1930-1990) (ss. 268-283). İdealkent Yayınevi. ISBN: 978-60572348-5-8
• Ataman, A. (2000). Bir göz yapıdan külliyeye/Osmanlı Külliyeleri’nde mekân mantığı. Mimarlar Tasarım Yayınları.
• Çaycı, A. (2017). İslam Mimarisinde anlam ve sembol. Palet Yayınları.
• Çoruhlu, Y. (1998). Geçmişten günümüze mezarlık kültürü ve insan hayatına etkileri Sempozyumu, 47-62.
• Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Kataloğu. (2022).
• Karamağaralı, H. (1976). Kayseri’deki Hunad Camii’nin Restitüsyonu ve Hunad Manzumesinin Kronolojisi Hakkında Bazı Mülâhazalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 21, 199-246.
• Kurt Kıral, M., Paç, D.G., (2022). Sanat ve Mekân İlişkisini Biyomimikri Üzerinden Okumak: Tomás Saraceno’nun Ağları, Akademik Sanat Dergisi, (17), 138-156
• Paç, D. G., Kurt Kıral, M. (2022). Edoardo Tresoldi’nin Diyalog Mekânları: Incipit, Aura, Locus . Sanat ve Tasarım Dergisi. (30), 247-259
• Tatar, B. (2014). Din, ilim ve sanatta hermenötik. İsam Yayınları, 22.
• URL 1: https://mk.gov.tr/GalleryFiles/148/_DSC9488-fff4ca76-6603-415b-bf21-f064871715fa.jpg [Erişim: 02.05.2023].
• URL 2: https://mk.gov.tr/GalleryFiles/148/_DSC0132-97d97182-c5a4-4eb2-9f44-78ae1ac5fe28.jpg [Erişim: 02.05.2023].
• URL 3: https://mk.gov.tr/GalleryFiles/148/_DSC0835-0f3bee7f-ae7d-451c-a65d-8abbfb282f02.jpg [Erişim: 02.05.2023].
• URL 4: https://mk.gov.tr/icerik/detay/bina [Erişim: 02.05.2023].
• URL 5: https://yunantoloji.wordpress.com/2020/11/12/yunan-mimarisinde-nizamlar/ [Erişim: 02.05.2023].
• URL 6: www.mekatronikinsaat.com/projeler/cumhurbaskanligi-kulli%CC%87yesi%CC%87-kutuphane-ve-sergi%CC%87-salonu/ [Erişim: 02.05.2023].
• URL 7: https://medyabaskent.com/haber/7953704/millet-kutuphanesi-nerede-millet-kutuphanesi-hakkinda-merak-edilen-tum-bilgiler [Erişim: 02.05.2023].
• Yıldız, S. (2020). Mimarlık ve Söylem: Louıs I. Kahn, Le Corbusıer, Turgut Cansever ve Öğrencilerle Söyleşiler Üzerine Bir Çözümleme. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.