Bursa Ulu Camii Minberi Köşk Korkuluğu Geometrik Deseninin Ürün Tasarımında Kullanımına Yönelik Bir Uygulama

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 73 - 82, 25.02.2024

Taner Aşçı , İhsan Toktaş , Halil Aksoy

Öz

Geometrik desenler farklı düzenli geometrik birimlerin değişik yön ve şekilde bir araya getirilerek sonsuza kadar çoğalabilen düzenli bütünler oluşturulması ile elde edilmektedir. Geometrik desenlerin sahip oldukları matematiksel ve geometrik formülasyonlar bu desenlerdeki düzeni ve estetiği hâkim kılmaktadır. Anadolu’nun sahip olduğu ihtişamlı tarih ve kültürel zenginlik geometrik desenlerin tarihi yapı ve el sanatlarında hayat bulmasına zemin hazırlamıştır. Bu zenginliğin hâkim olduğu önemli tarihi yapılardan biri de Bursa Ulu Camii’dir. 14.yy’ın sonlarında tamamlanan bu eşsiz yapı sahip olduğu İslami geometrik desenlerle özel bir yere sahiptir.
Çalışmada Bursa Ulu Camii minberi köşk korkuluklarında yer alan islami geometrik desen analiz edilmiş ve çizim aşamaları açıklanmıştır. Elde edilen desenin endüstriyel ürünlerde kullanımı ile ilgili olarak örnek modeller geliştirilmiş, bu modeller üzerinden, tarihi öneme sahip geometrik desenlerin endüstriyel ürünlerde özgün ve estetik ürün geliştirme noktasında kullanım imkânları değerlendirilmiştir. Çalışma ile elde edilen sonuçlar ışığında islami geometrik desenlerin endüstride daha yüksek oranda kullanımına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bursa Ulu Camii, Geometrik desen, Endüstriyel ürün, ürün tasarımı

Teşekkür

Alana katkı sağlayacağını umar, çalışmalarınızda başarılar dilerim.

A case study on the use of geometric pattern on the pavilion railings of Bursa Grand Masque’s Mimbar in product design

Öz

Geometric patterns are obtained by combining different regular geometric units in different directions and shapes to form regular wholes that can multiply indefinitely. The mathematical and geometric formulations of geometric patterns dominate the unique and aesthetics of these patterns. The magnificent history and cultural richness of Anatolia paved the way for geometric patterns to come to life in historical structures, buildings and handicrafts. One of the important historical buildings dominated by this richness is the Bursa Grand Mosque. This unique structure, completed in the late 14th century, has a special place with its Islamic geometric patterns.
In the study, the Islamic geometric pattern on the pavilion railings of the mimbar of the Bursa Grand Mosque was analyzed and the drawing stages were explained. A sample model has been developed for the use of the reproduced pattern in industrial products, and through these models, the possibilities of using historically important geometric patterns in industrial products in terms of developing original and aesthetic products have been evaluated. In the light of the results obtained from the study, suggestions were made regarding the higher use of Islamic geometric patterns in the industry.

Anahtar Kelimeler

Bursa Grand Mosque, Geometric pattern, Industrial Product, Product Design

Teşekkür

Alana katkı sağlayacağını umar, çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Kaynakça

• Baykal, K. (1993). Bursa ve Anıtları, Hakimiyet Basımevi, 3. Baskı, Bursa
• Bayrakla, S. (2021). Bursa Ulu Camii Minberi İran Şahı’nın Hediyesi mi?, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 299-307.
• Çetinaslan, M. (2013). Bursa Ulu Camii Hünkâr Mahfili. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 25 Issn: 1307-9581.
• Demiriz, Y (1979). Osmanlı Mimarisinde Süsleme I, s:28, Ankara
• Eryılmaz, H., İ., Selimgil, B., (2021). İslam Eserlerinde Kullanılan Altıgen Tabanlı Geometrik Desenlerin Çözümlenmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım, Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi, 249.
• Fatihaddin, D., Eves, B., Gashoot M. (2018). Implementing Islamıc patterns in interior design to enhance the spiritual aesthetic. WIT Transactions on The Built Environment, ,Islamic Heritage Architecture and Art II, Vol 117 Pn: 137-147 Doi: 10.2495/IHA180111
• Fukushima C, Hens M, Turchinsky M. (2004), Islamic Art and Geometric Design. 1st ed. New York: Metropolitan Museum of Art.
• Gülgen, H. (2016). "Bursa Ulu Cami Müezzin Mahfili ve Tezyinatı". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 / 1 51-72.
• Majewski M., (2020). Understanding Geometric Pattern and its Geometry. The Electronic Journal of Mathematics and Technology, Volume 14, Number 2, ISSN 1933-2823
• Mahmoud H (2017) Geometric patterns in Egyptian architecture & interior design. Acad Res Commun Publ 1:11. https://doi.org/10.21625/archive.v1i1.140
• Özbek, Y. (2007). Sanat Tarihi Araştırmaları, s:295, Konya
• Petrie, W., M., F., (1920). Egyptian Decorative Art: A Course of Lectures, ISBN: 978-1-4365-5246-2 Yavaş, D., (2012) "Ulucamii", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ulucami#11-bursa-ulucamii (04.02.2024).
• Yıldırım, M., & Kara, K. (2015). Bursa Ulu Camii Mihrap Yazıları. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(12).