Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Akılcı Antibiyotik Kullanımı ile İlgili Bilgi, Tutum ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 11 - 16, 01.08.2020

Sultan Mehtap Büyüker

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü öğrencilerinin akılcı antibiyotik kullanımına ilişkin bilgi ve uygulamalarını ölçmek ve değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntemler: Bu çalışma 01.06.2019-01.09.2019 tarihleri arasında T.C Üsküdar Üniversitesi; Girişimsel olmayan Etik Kurul Başkanlığı’nın 31.05.2019 tarihli 61351342-/2019-333 sayılı izni ile Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü öğrencilerinin katılımı ile gerçekleşmiştir. Çalışmada katılımcılara antibiyotik kullanımı, antibiyotiğe ulaşma yolları, antibiyotik kullanımına ilişkin tutum ve davranışları, hastalıklar karşısında antibiyotik kullanımları konusunda sorular sorulmuştur. Araştırmada seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi seçilmiştir. Araştırmaya yaşları 18-25 aralığında değişen 145 üniversitesi öğrencisi (x ̅yaş =20,37±1,26) katılmıştır. Veriler istatistiksel analiz için statistical package fort the social sciences(SPSSv 22.0) programı ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan 145 üniversite öğrencisinin yaş aralığı 18-25 aralığında değişmektedir. Katılımcıların %55,2’si antibiyotikler hakkında yeterince bilgi sahibi olduğunu düşünmektedir. Bunun yanı sıra katılımcıların %32,4’ü hastalandığı zaman antibiyotik kullanmakta, %35,9 ise bazen kullandığını belirtmektedir. Katılımcılar en çok idrar yolu enfeksiyonunda antibiyotik kullanırken en az kullanım oranı ise %6,9 ile kas ağrılarında kullanımı olduğu görülmüştür. Katılımcıların %40’ı antibiyotiğe istediği anda ulaşabildiğini ve bu kişilerin %82,8’i eczaneye ulaşmak kolay olduğu için bu şekilde antibiyotiğe ulaştığını belirtmiştir. Katılımcıların %88,3’ü doktor reçetesi olmadan antibiyotik kullanmamaktadır. Katılımcıların büyük çoğunluğu antibiyotik kullanırken alkol kullanmadığını belirtmektedir. Hastalandığında antibiyotik kullanan, kullanmayan ve bazen kullanan kişilerin büyük çoğunluğunun (%86,5-%95,7) antibiyotik kullanımından önce alternatif yöntemlere başvurmaktadır.
Sonuç:Katılımcıların büyük bölümü AAK kullanımı konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarına karşılık AİK ve AAK konusunda daha fazla eğitim almalarının gerektiği görülmüş ve aynı zamanda büyük bir bölümünün alternatif tedavilerle hastalıklara tedavi etmek istedikleri tespit edilmiştir. Alternatif tedavilerden ne anladıkları ve hangi yöntemleri kullandıklarının araştırılması gerekliliğini önemi ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antibiyotik, ebelik bölümü öğrencileri, akılcı antibiyotik kullanımı, tutum-davranış-uygulama metodları

Kaynakça

• 1.Akıcı, A., Uğurlu, M. Ü., Gönüllü, N., Oktay, Ş., & Kalaça, S. (2002). Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sted, 11(7), 253-257. 2.Buyuker, S. M., & Odabasi, G. Assessment of Knowledge and Behaviour of Pharmacy Services Students in Vocational School Of Health Services for Rational Drug Use. 3.World Health Organization. The rational use of drugs. Report of Conference of Ex-perts. Nairobi, 1985. Geneva: World Health Organization; 1987. p.321 4.AYDIN, M., KOYUNCUOĞLU, C. Z., KILBOZ, M. M., & AKICI, A. (2017). Diş Hekimliğinde Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Turkiye Klinikleri. Dishekimligi Bilimleri Dergisi, 23(1). 5.Akıcı A. [Basic principles of rational drug use and antibiotics]. Antibiyotikler ve Klinik Kullanımları Dergisi 2012;1:1-13. 6.Niederman MS. Principles of appropriate antibiotic use. Int J Antimicrob Agents 2005;26 Suppl 3:S170-5. 7..Buke, A. C., Ermertcan, S., Hosgor-Limoncu, M., Ciceklioglu, M., & Eren, S. (2003). Rational antibiotic use and academic staff. International journal of antimicrobial agents, 21(1), 63-66. 8.Hawkey PM. The growing burden of antimicrobial resistance. J Antimicrob Chemother 2008; 62(Suppl 1): i1-9.   9.Gold HS, Pillai SK. Antistaphylococcal agents. Infect Dis Clin North Am 2009; 23(1): 99-131. 10. Bireller, E. S., Dinç, A. B., Şahin, E., Ergen, A., & Çakmakoğlu, B. (2016). Antibiyotiklerin akılcı kullanımının ebeveynler üzerinde araştırılması. Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü Dergisi, 6(12), 33-44. 11. İlhan MN, Durukan E, İlhan SÖ, Aksakal FN, Özkan S, Bumin MA. Self-medication with antibiotics: questionnaire survey among primary care center attendants. Pharmacoepidemiol Drug Saf, 2009; 18(12): 1150–7. 12.Gül, S., Öztürk, D. B., Yılmaz, M. S., & Uz Gül, E. (2014). Ankara halkının kendi kendine antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 71(3), 107-112. 13. Pınar N. Ülkemizde ilaç harcamaları. İÜ Tıp Fak Derg, 2012; 19(1): 59-65. 14.Napolitano F, Izzo MT, Giuseppe GD, Angelillo IF. Public knowledge, attitudes, and experience regarding the use of antibiotics in Italy. PloS ONE, 2013; 8(12): e84177. doi: 10.1371/journal. pone.0084177.