Hasta Güvenliğine Genel Bir Bakış

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 19 - 25, 01.04.2022

Emine Korkmaz

Öz

Hasta güvenliği, hastane bakım sürecindeki olumsuz sonuçları veya yaralanmaları önleme, advers olayları iyileştirme veya hafifletme olarak tanımlanmaktadır. Hasta güvenliği, son yıllarda daha fazla önem kazanmasına karşın, aslında çok eski çağlarından beri var olan bir konudur. Sağlık hizmeti sunumunun her aşamasında hasta güvenliğinin sağlanması ve buna bağlı olarak tıbbi hataların önlenmesi, kurumların öncelikleri arasında yer almaktadır. Hasta güvenliğinde amaç, hasta ve hasta yakınlarını, hastane çalışanlarını fiziki ve psikolojik olarak olumlu etkileyecek bir ortam yaratarak güvenliği sağlamaktır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her yıl on milyona yakın insan önlenebilir hatalı tıbbi uygulamalar nedeni yaralanmakta ya da hayatını kaybetmektedir. En sık karşılaşılan hatalı uygulamaların ilaç uygulamaları, anestezi ve cerrahi hatalara yönelik yaralanmalar, sağlık bakımı ilişkili enfeksiyon, güvenli olmayan enjeksiyon uygulamaları, güvenli olmayan kan ve kan ürünü uygulaması, düşmeler ve basınç yaraları olduğu bildirilmiştir. Hasta güvenliğinin sağlanması için dünya genelinde pek çok kuruluş çeşitli çalışmalar yapmış ve bu çalışmaların sonucunda nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti sunabilmek için bazı raporlar düzenlenmiştir. Bu raporlardan en önemlisi 1999 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanan IOM’nin “To Err is Human: Building a Safer System (Her İnsan Hata Yapabilir; Daha Güvenilir Bir Sağlık Sistemi Oluşturmak)” isimli raporudur. IOM’ un raporunun yayınlanmasından sonra hataların önlenmesi ve sağlık hizmetinin kalitesinin artırılması için kültürel bir değişimin gerekli olduğu vurgulanmıştır. Ülkemizde de uluslararası düzeyde hasta güvenliği bilincini yaymak ve kültürünü geliştirmek için yoğun çalışmalar yapılmakta ve günümüzde bu çalışmaların olumlu sonuçları klinik uygulamaya yansımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hasta güvenliği, Tıbbi hata, Sağlık hizmetleri, Hemşirelik

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1. Ramos RR, Calidgid CC. Patient safety culture among nurses at a tertiary government hospital in the Philippines. Appl Nurs Res. 2018;44:67-75.
• 2. Corina I, Abram M, Halperin D. The Patient's Role in Patient Safety. Obstet Gynecol Clin North Am. 2019;46(2):215-25.
• 3. Aspden P, Corrigan JM, Wolcott J, Erickson SM, editors. Patient Safety: Achieving A New Standard for Care. Washington, DC: National Academies Press; 2004.
• 4. The National Patient Safety Foundation-NPSF. Agenda for Research and Developmentin Patient Safety. Available from: www.npsf.org/pdf/r/ researchagenda.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• 5. World Health Organization (WHO). Patient Safety: Making health care safer. Geneva: World Health Organization; 2017. Available from:https: //apps. who.int/iris/handle/10665/255507 (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• 6. Korkmaz AÇ. Geçmişten günümüze hasta güvenliği. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2018 6(1): 10-9.
• 7. Samora JB, Shea KG, Chen AF, Turner P, Frick SL. Quality Improvementand Patient Safety: How Leadership Can Create a Culture of Safety: AOA Critical Issues Symposium. J Bone Joint Surg Am. 2020;102(6):e25.
• 8. Çetin G. Tıbbi Malpraktis: Yeni yasalar çerçevesinde hekimlerin hukuki ve cezai sorumluluğu. Tıbbi malpraktis ve adli raporların düzenlenmesi sempozyum dizisi 2006;48:31-42.
• 9. Evcili F, Gölbaşı Z. Perinatal Hasta Güvenliği: Kavramsal Çerçeveden Hemşirelik Yaklaşımlarına. Türk Fen ve Sağlık Dergisi (TFSD). 2020;1(1):14-28.
• 10. Pronovost PJ, Nolan T, Zeger S, Miller M, Rubin H. How Can Clinicians Measure Safety and Quality in Acute Care? Int J Nurs Stud. 2011;48(3):347-55.
• 11. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, editors. To Err is Human: Building a Safer Health System. Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America; Washington (DC): National Academies Press (US); 2000.
• 12. Nath SB, Marcus SC. Medical errors in psychiatry. Harv Rev Psychiatry. 2006;14(4): 204-11.
• 13. National Patient Safety Foundation (NPSF). Free from Harm: Accelerating Patient Safety Improvement Fifteen Years After To Err Is Human. Boston: NPSF, 2015. Available form: http://www.npsf.org/resource/resmgr/PDF/Free_from_Harm.pdf. (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• 14. Famolaro T, Yount ND, Hare R, Thornton S, Meadows K, Fan L, et al. Hospital Survey on Patient Safety Culture: 2018 User Database Report. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality; 2018.
• 15. DiCuccio MH. The Relationship Between Patient Safety Culture and Patient Outcomes: A Systematic Review. J Patient Saf. 2015;11(3):135-42.
• 16. Najjar S, Nafour N, Vanhaecht K, Euwema M. The relationship between patient safety culture and adverse events: a study in palestinian hospitals. Safety in Health 2015;1:16.
• 17. Vaismoradi M, Griffiths P, Turunen H, Jordan S. Transformational leadership in nursing and medication safety education: a discussion paper. J Nurs Manag. 2016;24(7):970-80.
• 18. Leone RM, Adams RJ. Safety standards implementing. Safety Standards: Implementing Fall Prevention Interventions and Sustaining Lower Fall Rates by Promoting the Culture of Safety on an Inpatient Rehabilitation Unit. Rehabil Nurs. 2016;41(1):26-32.
• 19. Brunetto Y, Xerri M, Farr-Wharton B, Shacklock K, Farr-Wharton R, Trinchero E. Nurse safety outcomes: old problem, new solution the differentiating roles of nurses’ psychological capital and managerial support. J Adv Nurs. 2016;72(11):2794-805.
• 20. Vifladt A, Simonsen BO, Lydersen S, Farup PG. Changes in patient safety culture after restructuring of intensive care units: Two cross-sectional studies. Intensive Crit Care Nurs. 2016;32:58-65.
• 21. Clark G. Organisational culture and safety: an interde¬pendent relationship. Aust Health Rev. 2002;25(6):181-9.
• 22. Polk HC, Birkmeyer J, Hunt DR, Jones RS, Whittemore AD, Barraclough B. Quality and safety in surgical care. Ann Surg. 2006;243(4):439-48.
• 23. Ovalı F. Hasta güvenliği yaklaşımları. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2010;1(1):33-43.
• 24. Ilan R, Fowler R. Brief History of Patient Safety Culture and Science. J Crit Care. 2005;20(1):2-5.
• 25. Smith, CM. Origin and Uses of Primum Non Nocere -- Above All, Do No Harm. The J Clin Pharmacol. 2005;45(4):371-7.
• 26. Bonadonna RC, Borghi C, Consoli A, Volpe M. Novel antidiabetic drugs and cardiovascular risk: Primum non nocere. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2016; 26(9):759-66.
• 27. Masterson C, Pfaff BL, Dettmering C, Fleis J. Creating a Sustainable Culture of Safety Related to Hand Hygiene in an Integrated Health System. American Journal of Infection Control. 2016; 44(6):8.
• 28. Tokaç M. Türk Tıp Tarihine Ait Belgelerde Hasta Güvenliği. İçinde: Sur H, editör. Hasta Güvenliği Yaklaşımları. İstanbul: Medipolitan Eğitim ve Sağlık Vakfı Yayınları; 2009. s. 57-60.
• 29. Dilmen B. Hemşirelik Öğrencileri ve Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürü Algılamalarının Değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
• 30. Sur H. Hastane Yönetimi. İçinde: Palteki T, editör. Hasta Güvenliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2013. s. 509-611.
• 31. Thomas MB, Houston S. Therical Approach for Investigating Patient Safety. Clin Nurse Spec. 2005;19(3):129-34.
• 32. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, editors. To Err Is Human: Building a Safer Health System. IOM-Institute of Medicine. Washinton (DC): National Academies Press (US), 2000.
• 33. Adams K, Corrigan JM, editors. Priority Areas for Natonal Action: Transforming Health Care Quality. IOM-Institute of Medicine. Washinton (DC): National Academies Press (US), 2003.
• 34. Akalın E, Çakmakçı M. Hemşirelikte Hasta Güvenliği: Türkiye ve Dünya Kitabında. Füsun Sayek TTB Raporları Kitapları. 1. Baskı. Ankara: Türk Tabipler Birliği Yayınları; 2011. s. 36-42.
• 35. World Health Organisation (WHO). World Alliance for Patient Safety Geneva: World Health Organisation; 2004.
• 36. The Joint Commission. Hospital National Patient Safety Goals. Available form: https://www.jointcommission.org/standards/national-patient-safety-goals/.pdf. (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• 37. National Patient Safety Agency (NPSA). Seven Steps to Patient Safety, The Full Reference Guide, NPSA Health Reports, London; 2004.
• 38. Patient Safety - Making it Happen! Luxembourg Decleration on Patient Safety, 2005. Available form: https://ec.europa.eu/health/ph_overview / Documents/ev_200504 05_rd01_en.pdf. (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• 39. Ardahan M, Alp YF. Hasta Güvenliği ve Hasta Güvenliğini Sağlamada Sağlık Çalışanlarının ve Yöneticilerin Rolü. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;6:2.
• 40. Çiçek A. Hemşirelerin Hasta Güvenliğine Yönelik Görüş ve Tutumlarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
• 41. Fugen G, Kayahan M. Evaluation of the patient safety culture: survey of nurses/Hemsirelerin calistiklari kurumlardaki hasta guvenligi kulturunu degerlendirmeleri. Journal of Education and Research in Nursing. 2011;8(2):44.
• 42. Çırpı F, Merih YD, Kocabey MY. Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009; 2(3):26.
• 43. Gökdoğan F, Yorgun S. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Güvenliği ve Hemşireler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;13.
• 44. Dirik HF, Intepeler SS. The work environment and empowerment as predictors of patient safety culture in Turkey. J Nurs Manag. 2017;25(4):256-65.
• 45. İstanbullu İ, Yıldız H, Zora H. Kartal Yavuz Selim Devlet Hastanesi’nde Uygulanan Güvenlik Raporlama Sisteminin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2012;(4):1-17.
• 46. Bodur S, Filiz E, Çimen A, Kapçı C. Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Genel Tıp Dergisi.2012; 22(2):37-42.