Sivil Havacılıkta Aday Pilotların Eğitim Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi

Yıl 2023, , 115 - 128, 30.08.2023

Özgür Kaymaz

https://doi.org/10.51785/jar.1323477

Öz

Sivil havacılık sektörü kendisine has dinamikleri olan, ulusal ve uluslararası kaynakları harekete geçirip yüksek ekonomik katkı sağlayabilen bir iş koludur. Bu sektör aynı zamanda, uhdesinde taşıdığı yüksek operasyonel riskler sebebiyle çeşitli otoritelerin sıkı kontrolü ve takibi altındadır. Sivil havacılık sektöründe temininde güçlük çekilen en önemli çalışan grubu operasyonel gereklilik sebebiyle pilotlar olduğundan, sivil havacılık firmaları farklı kaynaklardan yararlanarak pilot yetiştirmektedir. Bu kaynaklardan birisi de, sivil hava taşımacılığı yapan firmaların kendi bünyelerinde ya da iştiraklerinde pilot adaylarını yetiştirmeleri, pilot adaylarının mezun olması sonrasında da bu firmaların kendi filolarında iş başı yaptırmalarıdır. Pilot yetiştirmeden doğan eğitim masrafları da pilot adayının çalışmaya başlamasından sonra, genellikle sabit aylıklar halinde maaşlarından kesinti yapılarak tahsil edilmektedir. Bu çalışmanın amacı akademik dünyada çok da ilgi görmeyen, bu bağlamda bir ilk olma özelliği de gösteren, Türkiye’de yerleşik sivil hava taşımacılığı firmalarının pilot adaylarının pilotaj eğitim masraflarını kendi kaynaklarıyla karşıladıktan sonra, pilot adayından tahsil edilmesi sürecinde yapılması gereken muhasebe kayıtlarını ele almaktır.

Anahtar Kelimeler

Sivil Havacılık, Muhasebe, Pilot, Aday Pilot, Eğitim

Accounting The Training Expenses of Candidate Pilots in Civil Aviation

Öz

The civil aviation sector is an industry with its unique dynamics that mobilizes national and international resources and provides significant economic contributions. This sector is also subject to strict control and monitoring by various authorities due to the high operational risks it carries. The most challenging employee group to acquire in the civil aviation sector is pilots due to operational requirements. Therefore, civil aviation companies utilize different sources to train pilots. One of these sources is for the airlines engaged in civil air transportation to train pilot candidates within their own organizations or subsidiaries and to employ them in their own fleets after graduation. The training costs incurred from pilot training are usually recovered by deducting a portion of their salaries, typically through fixed monthly deductions, once the pilot candidate starts working.
The purpose of this study is to address the accounting records that need to be made during the process of recovering pilot training expenses from pilot candidates by Turkish civil aviation companies, which are established in Turkey and have not received much attention in the academic world. This study also demonstrates a pioneering aspect in this context.

Anahtar Kelimeler

Civil Aviation, Accounting, Pilot, Candidate Pilot, Training

Kaynakça

• 4 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018). 15.7.2018 tarih ve 30479 sayılı RG.
• 655 sayılı KHK. (2011). 01.11.2011 tarih ve 28102 sayılı RG.
• Aydın, A. (2022, 10 19). Türkiye Havayolu Taşımacılığı Sektörünün Yapısal Analizi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 10(2), pp. 55-69. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2118925
• Bakır, M., Bal, H. T., & Akan, Ş. (2017, 12 14). Türk Sivil Havacılık Sektörünün Değerlendirilmesinde Bütünleşik SWOT - AHS Yaklaşımı. Journal of Aviation, 1(2). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386314
• Boeing. (2022). Pilot and Technician Outlook 2022 – 2041. https://www.boeing.com/resources/boeingdotcom/market/assets/downloads/2022-Pilot-Technician-Outlook.pdf
• Bunker, D. H. (2015). International Aircraft Financing (2 ed., Vol. 1). International Air Transport Association (IATA).
• Canbolat, T., & Erener, E. (2017, 6 15). ASGARİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART. İş ve Hayat, 3(5), pp. 228 - 255. https://dergipark.org.tr/en/pub/isvehayat/issue/52096/680409
• Ceran, Y. (2007, 8 1). Muhasebede Eskinin Yenisi bir kavram: İnsan Kaynakları Muhasebesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(18), pp. 187 - 206.
• DHMİ Ana Statüsü. (1984). 08.11.1984 tarih ve 18569 Sayılı RG.
• EASA. (2023). The Agency. https://www.easa.europa.eu/en/the-agency/faqs/agency#category-about-easa
• FAA. (2023). What we do. https://www.faa.gov/about/mission/activities
• Genç, F. (2023, 3 31). Türk Borçlar Hukukunda İfaya Eklenen Ceza Koşulu. Eskişehir Barosu Dergisi, 8(1), pp. 1 - 31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3045571
• Gerede, E. (2002). Havayolu Taşımacılığında Küreselleşme ve Havayolu İşbirlikleri THY A.O.'da Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/2617
• Gerede, E. (2015). Havayolu İşletmeciliğine İlişkin Temel Kavramlar. In E. Gerede (Ed.), Havayolu Taşımacılığı ve ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması (pp. 1 - 46). Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları. https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/yayinlar/SHGM_Havayolu_Tasimaciligi_Kitabi.pdf
• Gürsoy Haksevenler, B. H., Topal, Y. E., & Temel, N. Ü. (2022). Towards Sustainable Aviation: Civil Aviation Policies in Turkey in Global Context. 1st International Conference on Sustainable Chemical and Environmental Engineering. 1, pp. 202 - 203. Crete: Technical University of Crete. https://www.researchgate.net/profile/Astghik_Sukiasyan2/publication/366441765_Investigation_of_the_processes_occurring_in_water_of_acid_mine_drainage_during_their_exposure/links/63a1dd7d9835ef2590358f5c/
• Gürün Karatepe, S. (2022). Türkiye’de İşçinin Ücret Alacağının Güvencesi. 6(2), pp. 291 - 310. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2682996
• Hüseyniklioğlu, A. O. (2021, 8 29). Havacılık Sektörünün Pilot Eğitiminde Sürdürülebilir Rekabete Etkisi. Journal of Aviation Research, 3(2), pp. 150 - 172. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1661915
• IATA. (2023). IATA's role in the Travel Industry. https://www.iata.org/en/youandiata/travelers/iata-role/
• ICAO. (2023). Economic Contribution of CivilAviation Ripples of prosperity. https://www.icao.int/sustainability/Documents/EconContribution.pdf
• ICAO. (2023). About ICAO. https://www.icao.int/about-icao/Pages/default.aspx
• İSMMMO. (2005). Muhasebenin Temel Kavramları ve Tek Düzen Hesap Planı. İSMMMO Mevzuat Serisi. https://archive.ismmmo.org.tr/docs/yayinlar/MevzuatSerisi/Mevzuat2/tekduzen.pdf
• İş Kanunu, 10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı RG. (2003).
• Kibritçioğlu, A. (1998, 4 16). Firma ve Ürün Kalitesi: Nedir? Neden Önemlidir. 1 - 11. https://econwpa.ub.uni-muenchen.de/econ-wp/it/papers/0509/0509011.pdf
• Özveren, C. G., & Erden, N. S. (2022). Pilotaj Eğitimi Veren Eğitim Kurumları ve Pilot Seçimi. In Havacılık Psikolojisi: Kavramlar, Araştırmalar, Uygulamalar (pp. 63 - 95). İstanbul University Press. https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/book/havacilik-psikolojisi-kavramlar-arastirmalar-uygulamalar/chapter/pilotaj-egitimi-veren-egitim-kurumlari-ve-pilot-secimi
• SHGM. (2017, 6 2). Pilot Lisans Yönetmeliği. https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/yonetmelikler/2022/SHY-1.pdf
• SHGM. (2017, 6 8). Uçuş Ekibi Lisanslandırma Talimatı (SHT-FCL). https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/talimatlar/2019/SHT-FCL_rev02.pdf
• SHGM. (2023). Hava Ulaştırma İşletmeleri. https://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-isletmeleri/2063-hava-tasima-isletmeleri
• SHGM. (2023). Pilot Lisansı Almak için Uçuş Okullarına Başvuracak Öğrenci Adaylarına Yönelik Duyuru. SHGM: https://web.shgm.gov.tr/tr/s/1879-pilot-lisansi-almak-icin-ucus-okullarina-basvuracak-ogrenci-adaylarina-yonelik-duyuru
• TBK. (2011). Türk Borçlar Kanunu, 04.02.2011 tarih ve 27836 sayılı RG. THY A.O. (2023, 5 1). SSS. https://www.turkishairlinesflightacademy.com/faq
• TTK. (2011). Türk Ticaret Kanunu, 14.2.2011 tarih ve 27846 sayılı RG.
• Ünsal, E. (2007). Mikro İktisat (7 ed.). İmaj Yayıncılık.
• VUK. (1961). Vergi Usul Kanunu, 10.01.1961 tarih ve 10705 sayılı RG.