Emniyet Yönetim Sistemine Kavramsal Bir Bakış

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 242 - 254, 31.08.2022

Halil Şimşek , Sevil Çulha Ünal

https://doi.org/10.51785/jar.1146449

Öz

Doğası gereği diğer sektörlere kıyasla pek çok tehlike ile karşı karşıya olan havacılık sektöründe değişmeyen en önemli kural emniyettir. Sonuçları bakımından yıkıcı etkilere neden olan emniyetsiziliğin telafisi çoğu zaman mümkün olmaz. Bu durum ise emniyet kavramını havacılığın en kritik unsurlarından biri haline getirmiştir. Havacılık operasyonlarında temel amaç, ortadan kaldırılamayan ancak her faaliyette var olan risklerin en aza indirilmesidir. Bu bilinçle varlığını sürdüren havacılık işletmeleri emniyeti sağlamak üzere geliştirilen ortak bir sistemi bünyelerine entegre etmek zorundadırlar. “Emniyet Yönetim Sistemi” olarak adlandırılan bu sistem tek bir kişi ve birimin değil, tüm personelin benimsemesi gereken bir anlayışla yürütülmelidir. Sağlıklı bir emniyet yönetim sisteminin önemi, bu sistemin her yönüyle tanınması ve tatbik edilmesine bağlıdır. Bu kapsamda çalışmada emniyet kavramı, devamında ise emniyet yönetim sistemi yaklaşımı tarihsel süreçleriyle birlikte ele alınmıştır. Konuya ilişkin yapılan literatür taraması neticesinde emniyet yönetim sistemi kavramsal olarak incelenmiş, hem sektör çalışanları hem de araştırmacılara faydalı olacağı değerlendirilen önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Emniyet, Emniyet Yönetim Sistemi, Havacılık Sektörü

A Conceptual Overlook at the Safety Management System

Öz

The most important rule that does not change in the aviation industry, which naturally faces many dangers compared to other sectors, is safety. It is often not possible to compensate for the insecurity that causes devastating effects in terms of its consequences. This situation has made the concept of safety one of the most emphasized concepts throughout the history of aviation. The main purpose in aviation operations is to minimize the risks that cannot be eliminated but exist in every activity. Aviation enterprises, which continue their existence with this awareness, must integrate a common system developed to ensure safety. This system, which is called the “Safety Management System (SMS)”, should be carried out with an understanding that should be adopted by all personnel, not by a single person and unit. The importance of a sound safety management system depends on the recognition and application of all aspects of this system. In this context, the concept of safety in the study, followed by the approach of the safety management system, is discussed together with its historical processes. As a result of the literature review on the subject, the safety management system was conceptually examined, and suggestions were made that would be beneficial to both sector employees and researchers.

Anahtar Kelimeler

Safety, Safety Management System, Aviation Sector

Kaynakça

• Balderson, D. (2016). Safety Defined: A Means to Provide Safe Work Environment. Professional Safety.
• Ballesteros, J.S.A. (2016). Improving Air Safety Through Organizational Learning: Consequences of a Technology-led Model. Routledge.
• Bayır, M.E. (1996). Uçak bakım kavramları. UTED Dergisi, 9(1), 10-11.
• Bükeç, C. M. & Gerede, E. (2017). Türkiye’deki hava aracı bakım kuruluşlarındaki disiplin sistemlerinin mevcut özelliklerinin ve olumlu adalet kültürüne muhtemel yansımalarının araştırılması. Journal of Business Research Turk, 9(4), 155-195.
• Civil Aviation Authority-CAA (2002). Safety Management Systems for Commercial Air Transport Operations. CAP 712, Londra, England.
• Civil Aviation Authority-CAA (2019). Safety Management. Advisory Cicular AC100-1, Civil Aviation Authority, Wellington-New Zealand.
• Cusick, S.K, Cortés, I.A., & Rodrigues, C.C. (2017). Commercial Aviation Safety. McGraw-Hill Education.
• Eryılmaz, İ. (2019). Örgüt Kültürü ve İş Tatmini Arasındaki İlişkide Sektörel Değişkenlerin Rolü: Kamu ve Özel Sektör Havacılık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Aviation Research, 1(1), 24-41 .
• Federal Aviation Administration-FAA. (2007). Introduction to Safety Management Systems (SMS) for Airport Operators. U.S. Department of Transportation, Advisory Circular AC 150/5200-37, Washington-USA.
• Gerede, E. (2005). Havacılık Emniyetinin Artırılmasında Önemli Bir Araç: Emniyet Yönetim Sistemi. Ulusal Havacılık Sempozyumu ve Çalıştayı, İstanbul.
• Gill, G.K. & Shergill, G.S. (2004). Perceptions of safety management and safety culture in the aviation industry in New Zealand. Journal of Air Transport Management, 10, 223-239.
• International Civil Aviation Organization-ICAO (2013). Safety Management Manual (SMM). (Doc 9859-AN/474), Montreal-Canada.
• Öztürk, A. & Afacan, M. (2011). Havacılıkta Emniyet Anlayışının Evrimi ve THY A. O. Emniyet Yönetim Sistemi. Ⅵ. Ulusal Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kurultayı.
• Perneger, T.V. (2005). The swiss cheese model of safety incidents: Are there holes in the metaphor? BMC Health Services Research, 5, 71.
• Reason, J. (1990). Human Error. Cambridge University Press, Cambridge.
• Safety Management International Collaboration Group-SM ICG (2019). 10 Things you Should Know About Safety Management Systems (SMS).
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü-SHGM (2011). Emniyet Yönetimi El Kitabı. HAD/T-16, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü-SHGM (2012). Emniyet Yönetim Sistemi Temel Esaslar. HAD/T-18, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü-SHGM (2017). Emniyet Yönetim Sistemi Uygulamalarına İlişkin Kılavuz Bilgiler. SDED/T-01, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2017.
• Soeters, J.L. & Boer, P.C. (2000). Culture and flight safety in military aviation. The International Journal of Aviation Psychology, 10(2), 11-133.
• Stolzer, A.J., Halford, C.D., & Goglia, J.J. (2008). Safety Management Systems in Aviation. Great Britain by MPG Books Ltd, Bodmin, Cornwall.
• Wells, A.T. (2001). Commercial Aviation Safety. McGraw-Hill Companies.
• Wood, R.H. (2003). Aviation Safety Programs: A Management Handbook (Js312627-004), 3rd Edition, Jeppesen Sanderson, Inc.