Karayaka Kuzularında Kesim Öncesi ve Kesim Sonrası Göz Kası (Musculus longissimus dorsi) Özellikleri, Canlı Ağırlık ve Karkas Ağırlıkları Arasındaki İlişkiler

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 59 - 66, 24.12.2018

Esra Duman Zafer Ulutaş

Öz

Bu çalışma, Karayaka ırkı kuzularda kesim öncesi ve sonrası ölçülendirilen Musculus longissimus dorsi (MLD) kası özellikleri, canlı ağırlık ve karkas ağırlığı arasındaki ilişkileri araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma materyali kuzuların kesim öncesi canlı ağırlığı belirlendikten sonra 12 ve 13. kaburgalar arasında bulunan MLD kasına ait derinlik, alan ve kabuk yağı kalınlığı ultrason aracılığı ile belirlenmiştir. Kesim sonrasında kuzuların sıcak karkas ağırlığı belirlenmiş ve daha sonra MLD kas derinliği ve kabuk yağı kalınlığı yine 12 ve 13. kaburgalar arasından dijital kumpas yardımıyla, alanı ise planimetre ile ölçülmüştür. Ultrason ile belirlenen MLD kas derinliği ile kesim sonrası gerçek kas derinliği arasında en yüksek korelasyon tespit edilmiştir (r= 0.993; P<0.01). En düşük korelasyon ise ultrason ölçümleri ile gerçek kas derinliği ve gerçek kas alanı arasında tespit edilmiştir (r = 0.414; P<0.05). Ayrıca ultrason kas derinliği ile gerçek yağ kalınlığı, ultrason kas alanı ile gerçek kas derinliği ve gerçek yağ kalınlığı ile gerçek kas derinliği arasındaki korelasyonlar hariç bütün özellikler arasındaki korelasyonlar istatistiki açıdan önemli bulunmuştur (P<0.05). Sonuç olarak, bu çalışma ile Karayaka kuzularının karkas kompozisyonun kesim öncesinde tahmin edilebileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Karayaka, Kuzu, Göz kası, Ultrason, Karkas ölçümleri

The Relationships between Eye Muscle Properties, Live Weights and Carcass Weights at Pre-Slaughtering and Post-Slaughtering in Karayaka Lambs

Öz

This study was conducted on Karayaka lambs to investigate the relationship among pre- and post-slaughter measurements of Musculus longissimus dorsi (MLD) muscle characteristics, live body weight and carcass weight. After determining pre-slaughter live weight of the lambs, the depth, area and back fat thickness of MLD muscle between the 12th and 13th ribs were determined by ultrasound. After the slaughter, the hot carcass weight of all the lambs was determined and then the MLD muscle depth and back fat thickness were measured with the help of digital caliper between the 12th and 13th ribs, and the area was measured with a planimeter. The highest correlation coefficient was found between ultrasound MLD muscle depth and real MLD muscle depth (r = 0.993; P<0.01). The lowest correlation coefficient was determined between ultrasound MLD muscle depth and real MLD muscle area (r = 0.414; P<0.05). In addition, all correlation coefficients were statistically significant (P<0,05) except correlation coefficients between ultrasound MLD muscle depth and real back fat thickness, ultrasound MLD muscle area and real MLD muscle depth, real back fat thickness and real MLD muscle depth (P>0.05). In conclusion, it can be said that the carcass composition of Karayaka lambs can be estimated before slaughter.

Anahtar Kelimeler

Karayaka, Lamb, Musculus longissimus dorsi, Ultrasound, Carcass measurements

Kaynakça

• Acer, N., Sahin, B., Bas, O., Ertekin T., Usanmaz, M. 2007. Comparison of three Methods for the estimation of total intracranial volume: stereo logic, planimetric and anthropometric approaches. Annals of Plastic Surgery 58: 48-53.
• Aksoy, Y., Ulutas, Z., Sen, U., Sirin, E., Sahin, A. 2016. Estimates of genetic parameters for different body weights and muscle and fat depths of Karayaka lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 40: 13-20.
• Cadavez, V., Rodrigues, S., Teixeira, A. 2007. The use of ultrasonography to predict carcass composition in Kids. Poljoprivreda 13(1): 213-217.
• Cemal, İ., Karaca, O., Altın, T., Gökdal, Ö., Yılmaz, M., Yılmaz, O., 2004. Kıvırcık ve Sakız × Kıvırcık melezi kuzularda göz kası ultrasonik ölçüm parametreleri. 4. Ulusal Zootekni Bilimi Kongresi, 1-3 Eylül 2004, Isparta.
• Delfa, R.,T Eixeira A., Blasco, I., Colomer-Rocher, F. 1991. Ultrasonic estimates of fat thickness, C measurement and Longissimus Dorsi depth in rasaaragonesa ewes with same body condition score. Options Méditerranéennes- Série Séminaires 13: 25-30.
• Delfa, R.,Teixeira A., Cadavez V., Gonzalez, C., Sierra, I. 2000. Relationships between ultrasonic measurements in live goats the same measurements taken on carcass. 7th International conference on goats. 15-21 May. France.
• Edwards, J.W., Cannell, R.C., Garrett, R.P., Savell, J.W., Cross, H.R., Longnecker, M. T. 1989. Using ultrasound, line are measurements and live fat thickness estimates to determine the carcass composition of market lambs. J. Anita. Sci. 67:3322-3330.
• Fernandez, C., Gallego, L., Quintanilla, A. 1997. Lamb fat thickness and Longissimus muscle area measured by a computerized ultrasonic system. Small Rumin. Res. 26:277-282.
• Fernandez, C.,Garcia, A., Vergara, H., Gallego, L. 1998. Using ultrasound to determine fat thicknessand Longissimus Dorsi area on Manchego lambs of different live weight. Small Rumin. Res. 27:159-165.
• Gökdal, Ö., Ülker, H., Karakuş, F., Temur, C., Handil, H. 2004. Erkek kuzularda karkas kompozisyonunun tahmininde ultrason kullanımı: yaş ve genotip etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Çine Meslek Yüksekokulu Çine, Aydın. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Van.
• Herring, W., Kemp, D. 2001. Theuse of ultrasound technology in genetic selection decisions. The Range Beef Cow Symposium, 11-12-13 December.
• İnce, D., Ayhan, V. 2008. Koyunlarda Karkas Kalitesinin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler. Hayvansal Üretim 49(1): 57-61.
• Kor, A., Ertuğrul, M., 2000. Canlı Hayvanda Karkas Kompozisyonu Tahmin Yöntemleri. Hayvansal Üretim 41: 91-101.
• Leeds, T.D., Mousel, M.R., Noter, D.R., Zerby, H.N., Moffet, C.A., Lewis, G.S.2008. B-mode, real-time ultrasound for estimating carcass measures in live sheep: Accuracy of ultrasound measure sand the irrelationships with carcass yield and value. J Anim Sci. 86:3203-3214.
• Oğan, M. 2000. Karayaka erkek kuzuların besi performansı ve karkas özellikleri. LalahanHay. Araşt. Enst. Derg. 40(2):37-44.
• Özavcı, S., Eyigör, A. 2009. Kuzu karkas parçalamasında bazı kesim öncesi ve sonrası özelliklerin et verimi ve kalitesi üzerindeki rolü. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 28(2): 33-38.
• Russel, A.J.F. 1995. Ultrasonography and Body Composition in Sheep. In: Veterinary Ultrasonography, P.J. Goddard (Ed), CAB International, UK.
• Soysal, M. İ., Uğur, F., Gürcan, E.K., Bağcı, H. 2001. Siyah Alaca sığırlarda canlı ağırlık ve çeşitli vücut ölçüleri ile yaş ilişkisinin bazı doğrusal ve doğrusal olmayan denklemlerle açıklanması üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1):33-39.
• Şahin, E.H.,Yardimci, M., Çetingul, İ.S., Bayram, İ., Şengor, E. 2008. The use of ultrasound to predict the carcass composition of live Akkaraman lambs. Meat Science 79: 716–721.
• Sen, U., E, Sirin., Ulutas, Z., Kuran, M. 2011. Fattening performance, slaughter, carcass and meat quality traits of Karayaka lambs. Tropical Animal Health and Production 43 (2): 409–416.
• Teixeira, A.,Matos, S., Rodrigues, S., Delfa, R., Cadavez, V. 2006. Invivoestimation of lamb carcass composition by real-time ultrasonography. Meat Science 74: 289–295.
• Theriault, M., Pomar, C., Castonguay, F. W. 2009. Accuracyof real-time ultrasound measurements of total tissue, fat, and muscle depths at different measuring sites in lamb. J Anim Sci.87: 1801-1813.
• Wilson, D.E. 1992. Application of Ultrasound for Genetic Improvement. J. Anim. Sci.70: 973-983.
• Yaralı, E., Karaca, O. 2004. Kıvırcık koyunları farklı senkronizasyon uygulamalarında kuzu üretimi ile kuzuların canlı ağırlık ve bel gözü ultrasonik ölçüm parametreleri. IV. Ulusal Zootekni Kongresi, 1-3 Ekim 2004, Isparta.
• Yardımcı, M., Özbeyaz, C. 1999. Canlı hayvanlarda karkas değerlendirmede ultrason kullanımı. Lalahan Hay. Araşt. Der. 39(2):69-82.