Yalova Genotipi Koyunların Kırkım Sonu Canlı Ağırlığı ve Yapağı Özellikleri

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 63 - 72, 25.06.2021

Emre Alarslan

https://doi.org/10.51970/jasp.912558

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Yalova genotipinin kırkım sonu canlı ağırlık ve yapağı özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma materyalini Yalova’da ekstansif şartlarda yetiştirilen 1-5 yaş aralığında değişen 4 farklı işletmeden 50’şer baş toplamda 200 baş Yalova koyunları oluşturmuştur. Yapağı özelliklerini tespit etmek amacıyla her işletmeden 12 baş hayvandan alınan toplam 48 yapağı numunesi analiz edilmiştir. Kırkım sonrası canlı ağırlık 51.62 kg ve kirli yapağı ağırlığı ise 1.08 kg olarak tespit edilmiştir. Yapağı özelliklerinden randıman, incelik, uzunluk, elastikiyet ve mukavemet değerleri sırasıyla % 58.37, 30.10 μm, 63.85 mm, % 24.70 ve 34.58 Cn/Tex olarak saptanmıştır. İşletme faktörü kırkım sonrası canlı ağırlık ve kirli yapağı ağırlığı üzerinde istatistik olarak önemli (p<0.01) ve yaşın canlı ağırlık üzerine etkisi de önemli (p<0.05) bulunmuştur. Kırkım sonu canlı ağırlık ve yapağı özellikleri arasındaki fenotipik korelasyonlar ise, canlı ağırlık ve kirli yapağı arasında 0.39 düzeyinde, incelik ile mukavemet arasında 0.80 düzeyinde yüksek pozitif bir ilişki tespit edilmiş ve ilişkiler istatistiksel olarak önemli (p<0.01) bulunmuştur. Sonuç olarak, Yalova genotipi koyunlarının Kıvırcık ırkından farklı olarak kuyruk kısmında az yapağı olduğu veya hiç olmadığı ve kirli yapağı ağırlığı bakımından da diğer yerli ırklarımıza göre düşük olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Canlı ağırlık, Kırkım, kirli yapağı verimi, Yalova koyunu, Yapağı randımanı

Destekleyen Kurum

Tarım ve Orman Bakanlığı- Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Müdürlüğü

Proje Numarası

77KIV2012-01

Teşekkür

Bu araştırmanın verileri Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen “Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi- Kıvırcık Koyunu Yalova alt projesi”nden elde edilmiştir. Çalışmaya maddi olarak destek veren Yalova Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliğine ve Dr. Sedat BEHREM’e teşekkür ederiz.

Live Weight after Shearing and Fleece Characteristics Yalova Genotype Ewes

Öz

This study was carried out to determine the body weight after shearing and the fleece characteristics of the Yalova genotype. The research material consisted of 200 Yalova sheep in total, 50 heads from 4 different farms ranging between 1-5 years old raised under extensive conditions in Yalova. In order to analysis the fleece characteristics, a total of 48 fleece samples of 12 samples were taken from the same farms. The live weight after shearing was 51.62 kg and the weight of dirty fleece was 1.08 kg. clean fleece percentage, fineness, length, elasticity, and strength as fleece traits were determined as 58.37 %, 30.10 μm, 63.85 mm, 24.70 %, and 34.58 Cn/Tex, respectively. The factor of farm was found to be statistically significant at the p<0.01 level on the body weight after shearing and the greasy fleece weight. The effect of age on these characteristics was found to be statistically significant (p<0.05) on body weight. The effect of age on body weight was found to be statistically significant (p<0.05). The phenotypic correlations between live weight after shearing and fleece characteristics are as follows: A high positive correlation of 0.39 was found between body weight and dirty fleece, and a high positive relationship of 0.80 level between thinness and strength. These correlations were found to be statistically significant (p <0.01). As a result, it was determined that Yalova genotype sheep have little or no hair on the tail, unlike the Kıvırcık breed, and that they are lower in terms of greasy fleece weight compared to other domestic breeds.

Anahtar Kelimeler

Live weight, Shearing, Greasy fleece yield, Yalova ewe, Fleee percentage

Proje Numarası

77KIV2012-01

Kaynakça

• Akçapınar, H., 2000. Koyun Yetistiriciligi. Yenilenmis ikinci baskı, İsmat Matbaacılık, ISBN: 975-96978-1-5, Ankara.
• Alarslan, E., Aygün, T., Effects of some environmental factors on morphological characteristics of yalova genotype, J.Anim. Prod., 61 (2): 143-150, https://doi.org/10.29185/hayuretim.771740.
• Altın, T., Karaca, O., Cemal, İ., Atay, O., 1999. Çine Çaparı ve Çine tipi (Yöresel Senntetik) koyunların yapağı verimi ve özellikleri. Uluslararası Hayvancılık’99 Kongresi, 21-24 Eylül, İzmir.
• Altın, T., Karaca O., Cemal. 1998. Halı yapağısı üretiminde önemli seleksiyon ölçütleri. Ege I. Tarım Kongresi. Aydın s.592-599.
• Anonim, 2020a. Yerli ve milli koyunculukta alternatif nefesimiz yapağımız projesi kapsamında koyun yününün değerlendirilerek (izolasyon malzemesi, lanolin, bitki gübresi) ekonomiye kazandırılması fizibilite raporu. https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/assets/upload/dosyalar/37.pdf. Erişim Tarihi: 10.02.2021.
• Anonim, 2020b. Van ili yün işleme tesisi ön fizibilite raporu. https://www.yatirimadestek.gov.tr/pdf/assets/upload/fizibiliteler/van-ili-yun-isleme-tesisi-on-fizibilite-raporu-2020.pdf. Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• Anonim, 2020c. Yalova ilinde hayvancılık faaliyetlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi- yalova kıvırcık koyununun genetik çeşitliliği analizinin yapılması proje raporu, Yalova Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Yalova Valiliği İl Özel İdaresi.Basılmamış, Şubat 2020.
• Arık, İ.Z., Dellal, G., Cengiz, F., Cedden, F., 2002. Anadolu Merinosu, Akkaraman, Ile de France x Anadolu Merinosu (F1) ve Ile de France x Akkaraman (F1) melezi koyunlarda ilk kırkım canlı ağırlığı ve kirli yapağı verimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 12(2): 69-72.
• Aytaç, M., 2004. Akkaraman, Sakız x Akkaraman F1 ve G1 ile Kıvırcık x Akkaraman F1 ve G1 genotiplerinde verim özellikleri. (Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çelik, İ., 1995. Sakız, Kıvırcık ve Dağlıç koyun ırklarının yarı-entansif koşullarda başlıca verim performansları üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çolakoğlu, N., Özbeyaz, C., 1999. Akkaraman ve Malya koyunlarının bazı verim özelliklerinin karşılaştırılması Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences. 23, 351-360.
• Çörekçi, Ş.G., Evrim, M., 2000. Sakız ve İmroz koyunlarının yarı entansif koşullardaki verim performansları konusunda karşılaştırmalı araştırmalar II. süt verimi, yapağı verimi ve yapağı özellikleri. Türk J Vet Anim Sci, 24, 545-552.
• Dellal, G., Söylemezoğlu, F., Etıkan, S., Erdoğan, Z., 2000. Anadolu Merinosu koyunlarının bazı yapağı özellikleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 6(2), 48-53.
• Fao, 2019. http://www.fao.org/faostat/en/?#data/QL. Erişim tarihi: 02.02.2021.
• Halıcı, İ., 2009. Eskişehir yöresinde halk elinde yetiştirilen anadolu merinoslarının ilk kırkım yapağı verimi ve kalitesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• İnan, İ., Aygün, T., 2019. The body weight after shearing and the greasy wool yield of red Karaman ewes at different raising conditions in Turkey. Journal of Advanced Agricultural Technologies Vol. 6, No. 2. doi: 10.18178/joaat.6.2.139-143.
• Karakoç, T., Aygün, T., 2019. The live weight after shearing and the greasy wool yield of zom ewes at different raising conditions in Turkey. Journal of Advanced Agricultural Technologies Vol. 6, No. 4. doi: 10.18178/joaat.6.4.267-271.
• Karakus, K., Aygun, T., Aslan, S., 2007. Fleece characteristics of Karakas, Norduz, Ile de France x Akkaraman cross breed. Indian Vet. J., December. 84:1325-1326.
• Kaymakçı M. 2006. İleri Koyun Yetiştiriciliği. Genişletilmiş ikinci baskı, ISBN 9944-5334-0-8. Bornova, İzmir.
• Özbeyaz, C., Bilgiç, Ö., F., Kocakaya, A., Ünal, N. 2018. Eskişehir’de yetiştirici koşullarındaki ivesi koyunlarında bazı özelliklerin incelenmesi. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 2018, 58 (1) 1-6
• Peşmen, G. 2000. Menemen koyun ırkına ait yapağıların morfolojik, fiziksel ve elementel olarak incelenmesi. Doktora Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Peşmen, G., Yardımcı, M., 2012. Menemen koyununa ait yapağı özellikleri: I. morfolojik ve fiziksel özellikler. Eurasian J Vet Sci, 28, 2, 99-105.
• Ribeiro, E.L.A., Pires, C.C., Mizubuti, I.Y., Silva, L.D.F., Castro, F.A.B., Koritiaki, N.A., Pereira, E.S., Pinto, A.P., 2015. Characteristics of the wool produced by ewes raised for meat production. R. Bras. Zootec., 44(11):405-411, 2015. https://doi.org/10.1590/S1806-92902015001100005.
• SPSS, 2015. IBM Corp. IBM SPSS Statistics for Windows, version 23.0. Armonk, NY: IBM Corp.
• Tabbaa, M.J., Al-Azzawi, W.A., Campbell, D., 2001. Variation in fleece characteristics of Awassi sheep at different ages. Small Ruminant Research 41 (2001) 95-100.
• Tekin, M.E., Gürkan, M., Kadak, R., 1998. Akkaraman, İvesi ve bunların alman siyah başlı ve hampshıre down ile melezlerinin yapağı özellikleri. Lalahan Hayvancılık Arşt. Dergisi, 8, (1-2):11-15.
• Tekin, M. E., Kadak, R., Akmaz, A., Ergin, A., 1999. Türk Merinosu ve Etçi Irklar X Türk Merinosu melezlerinin (F1 ve G1) yapağı özellikleri Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences 23, 391-396.
• TUİK, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 Erişim tarihi: 22.02.2021.
• Tuncer, S.S., Uslu, S., Budag, C., Alarslan, E., Karakus, K., Aygun, T., 2016. Effect of different levels of feed consumption on the quality of fleece and number of fiber follicles in Norduz lambs. Van Vet J, 27 (1) 37-42.
• Tuncer, S.S., Sireli, H.D., Dellal, G., 2017. Comparatıve analysıs of varıous fleece characterıstıcs of norduz and Zom sheep. The Journal of Animal & Plant Sciences, 27(3): 763-770 ISSN: 1018-7081.
• Tüfekçi, H., Olfaz, M., 2014. Yapağının alternatif kullanım alanları. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi Journal of Bahri Dagdas Animal Research (1-2):18-28, ISSN: 2148-3213.
• Uzun, H., Ş., K., 2008. Türkiye yerli koyun ırkları ile bazı melez koyun genotiplerinin yapağı özellikleri ve yapağılarının sanayide kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ünal, N., Akçapınar, H., Atasoy, F., Koçak, S., Aytaç, M., 2004. Akkaraman, Sakız x Akkaraman ve Kıvırcık x Akkaraman melezleri (F1, G1) ile Karayaka ve Bafra koyunlarda canlı agırlık ve yapagı özellikleri. Lalahan Hayvancılık Arastırma Enstitüsü Dergisi, 44 (2): 15-22.
• Veziroğlu, B., Aygün, T., 2017. Live weight after shearing and greasy fleece weight of Norduz ewes in different breeding conditions. YYU J AGR SCI) 2017, 27(2): 228-232.
• Yıldız, N., Denk, H., 2006. Van bölgesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman koyunların çeşitli verim özelliklerinin araştırılması ıı. kirli yapağı verimleri, lüle uzunlukları, beden ölçüleri, kuzuların doğum ağırlıkları ve yaşama güçleri. F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi. 20(1), 29-37.
• Yılmaz M, Altın T. 2004. Yetiştirici koşullarinda kıvırcık koyunların kırkım sonu canlı ağırlığı ve yapağı verimi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 1(1): 63 – 67.
• Yılmaz, O., Denk, H., 2004. Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Vet. Bil. Derg. 20,3: 81-85. Yüceer, B., Akçapınar, H., Özbaşer, F.T., 2010. Acıpayam koyunlarında canlı ağırlık ve yapağı özellikleri. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 50 (2) 73-80.