Kabin Memurunun Sahip Olması Gereken Yetkinlikler: Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Mezunu İstihdam Edilen Kişilerle Bir Alan Araştırması

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 7 - 32, 18.08.2020

Gülbeniz Akduman , Gülnaz Karahan

Öz

Dünya’da ve Türkiye’de hızla gelişen sivil havacılık sektörünün en önemli sorunlarından biri nitelikli insan kaynağıdır. Sivil havacılık sektörünün içerdiği yüksek risk, çalışanların sahip olduğu yetkinlikler ve aldıkları eğitimlerle azaltılmaya çalışılmaktadır. Kabin memuru olarak görev alan kişilerin sahip olması gereken yetkinlikler ve özellikler sivil havacılık sektöründe nitelikli işgücü oluşması için önemlidir. Bu bağlamda, araştırmamızın amacı sivil havacılık kabin hizmetleri ön lisans eğitimi almış ve bir havayolunda kabin memuru olarak görev alan kişilerin sahip oldukları yetkinliklerin değerlendirilmesi ve kabin memuru olarak görev alan kişiler ile almayan kişilerin karşılaştırılmasıdır. Cinsiyet ve kabin memuru olarak görev alma durumuna ilişkin iki sorudan oluşan demografik bilgi formu ve 11 ölçekten oluşan form kullanılarak 160 kişiye online olarak anket uygulanmıştır. Araştırmaya katılan tüm kişilerin kişilik özelliklerine ilişkin puanları incelendiğinde en yüksek düzeyde görülen kişilik özelliklerinin sırasıyla uyumluluk, sorumluluk ve değişime açıklık olduğu, en düşük düzeyde görülen kişilik özelliği ise duygusal dengesizlik (nevrotiklik) olarak tespit edilmiştir. Dışa dönüklük, duygusal dengesizlik, uyumluluk ve sorumluluk kişilik özelliklerinin kabin memuru olma bazında anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Değişime açıklık kişilik özelliği puanlarının kabin memuru olarak görev alma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Kabin memuru olan katılımcıların değişime açıklık puanları, kabin memuru olmayan katılımcıların puanlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri, Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Eğitimi, Kabin Memuru, Kabin Memuru Yetkileri

Kaynakça

• Akduman, G., Karahan, G. (2019). Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Eğitimi İçin Yetkinlik Bazlı Eğitim Modeli: Kabin Memuru 4.0. 4. Uluslararası Havacılık İşletmeciliği Konferansı Bildiri Kitapçığı (s.140-150). Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara. (Https://intavic.thk.edu.tr/wp-content/uploads/sites/24/2020/01/30-ocak-2020_intavic_web-1.pdf).
• Aktunç, G. (2013). Kabin Memuru Tanımı. Türk Hava Yolları Uçuş Eğitim Başkanlığı Cabin Interphone Dergisi, 1, 9-10.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (14. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi.
• Cattell, R., Eber, H., Tatsuoka, M. (1970). Handbook For The Sixteen Personality Questionnaire. Windoon: NFER.
• Chen, C. (2006). Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Flight Attendants’turnover İntentions: A note. Journal of Air Transport Management,12, 274–276.
• Demir, A. (2016). Hava Taşımacılık Sektörü, İstanbul Yeni Havalimanı ve İnsan Kaynağı Planlama İhtiyacı, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(25), 79-94. Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencine Verilen İnsani Değerler Eğitimin İnsani Değerler Ölçeği ile Sınanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Doğan, T. ve Çetin, B. (2009). Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği Türkçe Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (2), 691-720.
• Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’ nin (SGKÖ) Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 39:151-159.
• Doğan, T. (2011). İki Boyutlu Benlik Saygısı: Kendini Sevme/Özyeterlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim, 36(162), 126-137.
• Doğan, T., Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Üniversite Öğrencilerinde İncelenmesi, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25(297-304).
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 93-10.
• Ersanlı, K., Balcı, S. (1998). İletişim Becerileri Envanterinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Psikolojik Dayanışma ve Rehberlik Dergisi, 10(2), 7-12.
• Filipieva, T. (2012). Psychology of Flight Attendant's Profession. Psychology in Russia: State of Art, 5, 335-346.
• Furnham, A. (1991). Personality and Occupational Success: 16 PF Correlates of Cabin Crew Performance. Personal Individual Differences 12(1), 87-90.
• İşyapan Gürbüz, T, Sözen, İ (2016). Kabin Ekiplerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Problem Çözme Becerilerine Etkisi Üzerine Bir Çalışma. BUJSS, 9(1), 39-60.
• Kay, C., Russette, J. (2000). Hospitality-Management Competencies. Cornell Hoteland Restaurant Administrative Quarterly,41(2), 52–63.
• Kim, Y, Park, H. (2013). An Investigation of the Competencies Required of Airline Cabin Crew Members: The Case of a Korean Airline. Journal of Human Resources in Hospitality and Tourism, 13(1), 34-62.
• Konakay, G. (2013). Akademisyenlerde Duygusal Zekâ Faktörlerinin Tükenmişlik Faktörleri ile İlişkisine Yönelik Bir Araştırma: Kocaeli Üniversitesi Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 121-144.
• Somer, O. (1998). Türkçe’de Kişilik Özelliği Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş Faktör Modeli, Türk Psikoloji Dergisi, 13(42), 17-32.
• Şengün, M., Kaya, M. (2007). Ahlaki Olgunluk Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24, 25, 51-64.
• Totan, T., Doğan, T., ve Sapmaz, F. (2012). The Toronto Empathy Questionnaire: Evaluation of Psychometric Properties Among Turkish University Students. Eurasian Journal of Educational Research, 46, 179-198.
• http://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-personeli/2138-kabin-memuru; Erişim Tarihi: 07.04.2020