Sivil Havayolu Taşımacılığının Türk Tur Operatörlüğünün Gelişimine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 16, 31.08.2021

Gönül Akın

https://doi.org/10.52995/jass.934023

Öz

Bilindiği gibi; turizm ve seyahat sektörünün gelişiminde ulaştırmanın her zaman için önemli bir payı bulunmaktadır. Kişinin bulunduğu mekândan ayrılarak tekrar dönmesi ancak bir ulaşım biçimini kullanmakla mümkündür. Havayolu taşımacılığı da, kitlesel turizm hareketlerinin ivme kazanmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye özelinde havayolu taşımacılığı ve tur operatörlüğü faaliyetlerinin kısa bir analizini yaparak ardından ikisi arasındaki doğrusal ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu kapsamda, basılı ve dijital ortamlardan elde edilen ikincil veriler ışığında havayolu taşımacılığı bağlamında Türk tur operatörlüğünün gelişimi üzerinde durularak yaşanan olumlu ve olumsuz gelişmeler bazı örneklerle anlatılmaktadır. Yapılan derleme ışığında, 1960’lı yıllardan başlayarak Almanya’da çalışan Türk işçilerine dönük sefer düzenlemekle işe başlayan bazı firmaların ilerleyen yıllarda paket tur düzenleyen tur operatörleri sınıfına geçerek özellikle Almanya-Türkiye arasındaki turist akışının hızlanmasında önemli katkıda bulundukları görülmektedir. Çalışma, bu yönüyle, ulusal turizm literatüründe eksikliği hissedilen Türk kökenli tur operatörlüğünün ulusal turizm sektörüne paralel olarak gelişimi üzerindeki doğrudan etkisini de göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

havayolu taşımacılığı, havayolları, sivil havacılık, tur operatörlüğü, ulusal turizm, uluslararası turizm

Kaynakça

• Akar, M. (2020). Haluk Semiz: Türk Turizmine Altın Çağını Yaşatan İsimlerden Biri. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 143-150). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akın, G. (2020). Hamdi Öztürk: Alamancı Turizmci. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler), Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 151-162). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akoğlan-Kozak, M., Evren, S. & Çakır, O. (2013). Tarihsel Süreç İçinde Turizm Paradigması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1): 7 – 22. http://www.anatoliajournal.com/atad
• Baykal, F. (2015). Uluslararası Turizm Ulaştırmasının Akış Yönü ve Dağılış Dokusu, Ege Coğrafya Dergisi, 24 (2): 57-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd
• Bocutoğlu, E. & Dinçaslan, M. (2014). 1925- 1950 Döneminde Türk Havacılık Endüstrisi ve İkinci Dünya Savaşı Sonrası Konjonktürün Türk Havacılık Endüstrisine Etkileri, Sosyal Bilimler Dergisi, no 7: 157-173. https://sobider.com/
• Bulutoğlu, H. (2020a). Safi Ergin: Sivil Havacılıkta Geçen Bir Yaşam. N. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 345-355). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bulutoğlu, H. (2020b). Selahattin Yetmişbir: Sivil Havayolu İşletmeciliğinin Öncüsü. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 355-364). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bulutoğlu, H. (2020c). Ayhan Bektaş: Rus Pazarının Lideri. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 49-60). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Coltman, M.M. (1989). Tourism Marketing. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Demir, S. (2015). Yerli Turistlerin Turizm Pazarlamasına Yönelik Talep Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Yeniden Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Sinop İli Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (1998). The Lanscape of Qualitative Research: Theories and Issues. Thousand Oaks: Sage.
• Doğantan, E. (2020). Atila Çelebi: Havacılıkta Önemli Bir Şahsiyet. N. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 33-41). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ergüven, M.H. & Yılmaz, A. (2020). Vural Öger: Boğaziçi ve Elbe Nehri Arasında Bir Başarı Öyküsü. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 399-406). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Geray, H. (2006). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle. Ankara: Siyasal.
• Golcheshmeh, S. (2020). Müfit Tarhan: Ülkeye En Fazla Döviz Kazandıran Bir Dev-Gençli. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 283-292). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Güçlü-Nergiz, H. (2020). Nuri Demirağ: Demiryolu ve Havayolu Girişimciliğinde Öncü İsim. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 287-296). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Güler, Y. (2020a). Rıdvan Edebal: Vefalı, İleri Görüşlü, Gönülden Bağlı. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 337-344). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Güler, Y. (2020b). Aydın Erönal: Öngörülü ve Cesur. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 43-48), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Hacıoğlu, N. (1995). Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Harari, Y.N. (2017). Hayvanlardan Tanrılara – Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi (Çev. E. Genç). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Koçer-Gürcün, D. (2020). Vecihi Hürkuş: Baştayyareci. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 423-435). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, N., Kozak, M.A. & Kozak, M. (2020). Genel Turizm: İlkeler-Kavramlar. 21. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Nergiz, A. (2021). İstanbul Hava Yolları, (13 Haziran 2011) https://www.havayolu101.com/2011/07/13/istanbul-hava-yollari/ adresinden 20.03.2021 tarihinde alındı.
• Sarı Çallı, D. (2015). Uluslararası Seyahatlerin Tarihi Gelişimi ve Son Seyahat Trendleri Doğrultusunda Türkiye’nin Konumu, Turizm ve Araştırma Dergisi, 4(1): 4-28. http://www.turar.org/
• Sel, Z.G. (2020). Yücel Meydan: İlk İşçi Charter Seferlerinin Düzenleyicisi. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler), Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 433-438). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Soyalp, L. (2020). Kadir Uğur: Türk Turizminin Avrupa’daki Yüzü. M. Kozak ve N. Kozak (Editörler), Türk Turizmine Kanat Gerenler: Seyahat İşletmeleri. (3. Cilt), içinde (ss. 247-256). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Theobald, F. W. (2005). The Meaning, Scope and Measurement of Travel and Tourism. F.W. Theobald (ed.). Global Tourism (ss.5-25). Almanya: Elsevier Butterworth-Heinemann.
• Yalçın, O. (2016). Havacılık, Hava Gücünün Doğuşu ve Birinci Dünya Savaşına Etkisi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 59: 181-236. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ankuayd/issue/42497/511919
• Yarcan, Ş. (2020). Cankut Bagana: Bütünleşmiş Turizmin Yapısını Kuran Profesyonel. Kozak ve M. Kozak (Editörler). Türk Turizmine Kanat Gerenler: Kamu ve Meslek Kuruluşları Yöneticileri, Turist Rehberleri, Ulaştırma İşletmecileri ve Diğerleri. (6. Cilt), içinde (ss. 111-120). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yazgan, A.E. & Yiğit, S. (2013). Türk Havacılık Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(25): 421-445. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28409/302294 Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.