İnanç Turizmi Kapsamında Bir Kutsal Mekân Değerlendirmesi: Saint Pierre Kilisesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 98, 20.06.2025

Oguz Cam

https://doi.org/10.5281/zenodo.15700855

Öz

İnanç turizmi, günümüzde hızla gelişmekte olan turizm türlerinden biri olarak dikkat çekmektedir. İnanç turizmi kapsamında Anadolu’da önemli hareketlilikler oluşturan kutsal mekânlar bulunmaktadır. Saint Pierre Kilisesi de bu kutsal mekânların arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı da inanç turizmi kapsamında Saint Pierre Kilisesi’ni değerlendirmektir. Çalışma, Saint Pierre Kilisesi’nin inanç turizmi bağlamında yüksek düzeyde değer taşıdığını göz önüne serme noktasında önem arz etmektedir. Çalışmada yer alan yazılı ve şekilsel bilgilerin turistik yönlendiricilik konusunda önem taşıması nedeniyle çalışmanın bu bağlamda özgün değere sahip olduğu düşünülmektedir. Çalışmada geleneksel derleme yöntemi kullanılmış olup bu kapsamda veriler literatür üzerinden elde edilmiştir. Çalışma kapsamında Saint Pierre Kilisesi’nin derin bir tarihî geçmişe sahip olduğunu, inanç turizmi odaklı etkileşim ve hareketlilikler oluşturduğunu, Hatay’ın genel turizm potansiyelinin gelişmesine katkıda bulunduğunu gösteren bulgulara erişilmiştir. Saint Pierre Kilisesi’nin doğrudan inanç turizmi kapsamında değerlendirilebileceği gibi dolaylı yoldan da kültür turizmi ve tabiat turizmi gibi turizm çeşitleri kapsamında değerlendirilmesi söz konusudur. Sonuç olarak, Saint Pierre Kilisesi’nin, inanç turizmi yönünden önemli bir çekim merkezi olduğunu ortaya koyan sonuçlara ulaşılmış ve özellikle Hristiyan turistlerin inanç turizmi kapsamında Hatay’ı ziyaret etmeleri için gerekli destinasyon pazarlaması stratejilerinin geliştirilmesi gerektiği ön plâna çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hatay , İnanç , İnanç Turizmi , Saint Pierre Kilisesi , Turizm

Etik Beyan

Bu araştırma etik kurul izni gerektirmemektedir.

The Evaluation of a Sacred Space within the Scope of Religious Tourism: Saint Pierre Church

Öz

Religious tourism draws attention as one of the rapidly developing tourism types today. Within the scope of religious tourism, there are holy places that create important mobilities in Anatolia. Saint Pierre Church is also among these holy places. The aim of this study is to evaluate Saint Pierre Church within the scope of religious tourism. The study is important in terms of revealing that Saint Pierre Church has a high level of value in the context of religious tourism. Since the written and formal information in the study is important for touristic orientation, it is thought that the study has a unique value in this context. The traditional review method was used in the study and the data were obtained from the literature. Within the scope of the study, it was found that Saint Pierre Church has a deep historical past, creates religious tourism-oriented interactions and mobilities, and contributes to the development of Hatay’s overall tourism potential. Saint Pierre Church can be evaluated directly within the scope of religious tourism, as well as indirectly within the scope of tourism types such as cultural tourism and nature tourism. As a result, it has been concluded that Saint Pierre Church is an important attraction centre in terms of religious tourism and that destination marketing strategies should be developed especially for Christian tourists to visit Hatay within the scope of religious tourism.

Anahtar Kelimeler

Hatay , Faith , Religious Tourism , Saint Pierre Church , Tourism

Etik Beyan

This research do not require an ethics committee permission..

Kaynakça

• Albayrak, A. (2013). Alternatif turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Altun, E. ve Çınar, K. (2019). İnanç turizmi kapsamında Mevlana müzesini ziyaret eden turistlerin seyahat motivasyonları üzerine bir araştırma. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1(1), 14-42.
• Artun, E. (2009). Hatay inanç merkezlerinin Hatay'ın tanıtılmasına katkısı üzerine görüşler. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi. 26.08.2024 tarihinde turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/erman_Artun_hatay_inanc_merkezleri.pdf adresinden erişildi.
• Aydın, M. (2003). Antakya ve Tarsus eksenli ilk dönem Hristiyanlığına bir bakış. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(15), 5-16.
• Besant, W. & Palmer, E.H. (2022). Jerusalem, The City of Herod and Saladin. DigiCat.
• Bingöl, Z. (2007). Gelenekten evrensele Anadolu’da inanç turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çalışkan, A. (2020). Hatay’ın ekoturizm potansiyeli ve yerel halkın ekoturizme bakış açısı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Konya.
• Çam, O. & Avcı, M. (2023a). Kutsal alanlar, coğrafi işaretler, kültür ve inanç rotalarının inanç turizmi açısından değerlendirilmesi. Journal of Vocational and Social Sciences of Turkey, 5(13), 26-43.
• Çam, O. & Avcı, M. (2023b). Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün inanç turizmine katkıları. Kafdağı, 8(2), 197-219.
• Çam, O. & Çılgınoğlu, H. (2020). İnanç turizmi merkezi olarak Mevlana Müzesi ile Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi’nin değerlendirilmesi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 342-357.
• Çam, O. & Çılgınoğlu, H. (2024). Gastronomi turizmi kapsamında coğrafi işaretli ürünlerin incelenmesi: Ağrı örneği. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 107-128.
• Çavuş, A. & Kadırhan, G. (2022). İnanç turizm koridorunda yer alan konaklama işletmeleri web sitesi içeriklerinin değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1390-1406.
• Çelik, P. (2014). Antalya turizm destinasyonunun rekabetçilik analizi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Antalya.
• Çetinsöz, B.C., Polat, A.S. & Yakıcı, K. (2019). Hatay ili Hristiyanlarının dini bayramlarında gastronomi geleneklerinin inanç turizmi açısından değerlendirilmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 823-835.
• Çılgınoğlu, H. & Çelebican, Ü. (2023). Kastamonu ilinde turizm türleri farkındalığı üzerine bir ölçüm. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 42-62.
• Çılgınoğlu, H. & Güleç, E. (2022). Liseden Üniversiteye Gastronomi Köprüsü Projesiyle lise öğrencilerinin Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümüne yönelik tutumları. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(3), 845-858.
• Çılgınoğlu, H. (2020). İnanç turizmi kapsamında helal turizminin benzer ve farklı yönlerine dair incelemeler. S. Öztürk (Ed.). Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II (Birinci Basım) (161-172). Gece Kitaplığı.
• Dalahmetoğlu, K.B. & Çılgınoğlu, H. (2023). The attitudes of individuals who have received entrepreneurship education towards the tourism sector. İ. Yazıcıoğlu, A. Işın & Ö. Yayla (Ed.). Current Approaches and Trends in Tourism Science (103-119). SRA Academic Publishing.
• Deniz, Y.S., Çılgınoğlu, H. & Avcı, M. (2024). İnanç turizmi bağlamında Saratlı halkının Hacı Bektaş Veli Yılı farkındalığı. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (109), 257-270.
• DOĞAKA (2025). Hatay/Neden Hatay? 18 Şubat 2025 tarihinde https://www.dogaka.gov.tr/dogu-akdeniz/hatay/hatay-neden-hatay adresinden erişildi.
• Ege, İ. (2015). Saint Pierre (Kilisesi) Mağarası (Antakya/Hatay). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(16), 165-188.
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1-2), 51-59.
• Erdem, M. (2010). Doğu’nun kraliçesi Antakya. Antalya Rehberler Odası Dergisi, (1), 17- 26.
• Eykay, İ., Dalgın, T. & Çeken, H. (2015). İnanç turizmi potansiyeli açısından Antakya’nın değerlendirilmesi. Journal of Life Economics, 2(2), 59-74.
• Göler, M.E. (2016). Anadolu’nun ilk tapınağı: Göbekli Tepe. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. Ankara.
• Gunn, C.A. (1988). Tourism planning. (2. Edt.). New York: Crane Russak.
• Gülcan, B., Şenol, F. & Aytbaeva, A. A. (2014). Kırgızistan’da din ve kültür turizminin geliştirilmesi açısından Süleyman Dağı’nın önemi: SWOT analizi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 63-80.
• Güzel, Ö. (2010). Turistik ürün çeşitlendirmesi kapsamında yeni bir dinamik: inanç turizmi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(2), 87-100.
• Güzel, Ö. (2019). St. Pierre (Aziz Petrus/Aziz Peter) Kilisesi, (2019), İçinde N. Kozak (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi, 26.08.2024 tarihinde https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/st-pierre-aziz-petrusaziz-peter-kilisesi adresinden erişildi.
• Harbalıoğlu, M. & Özel, G. (2013, May 9-12). Kültür ve inanç turizmi kapsamında hoşgörü kenti Hatay ilinin değerlendirilmesi. [Tam Metin Bildiri]. International Conference on Religious Tourism and Tolerance (ss. 1063-1070). Aybil Yayınları.
• Hatay İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024a). Saint Pierre Kilisesi Broşürü Türkçe. 29.08.2024 tarihinde https://hatay.ktb.gov.tr/Eklenti/103880,st-pierre-brosur-turkcepdf.pdf?0 adresinden erişildi.
• Hatay İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024b). Tanıtıcı broşür ve yayınlar. 29.08.2024 tarihinde https://hatay.ktb.gov.tr/TR-60906/tanitici-brosur-ve-yayinlar.html adresinden erişildi.
• İskenderun Sanayi ve Ticaret Odası (2024, 6 Haziran). Turizm sektörü istatistikleri. 18.02.2025 tarihinde https://www.iskenderuntso.org.tr/dokuman/hatay-turizm-istatistikleri.doc adresinden erişildi.
• Koçoğlu, M. (2006). Türkiye’de inanç turizmi. Bahçeşehir Üniversitesi, Hükümet ve Liderlik Okulu, 140-166.
• Küçük, M. (2023). Anadolu’daki Hristiyan kutsal mekânları ve Hristiyanlar açısından önemi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi]. Karaman.
• Netto, A.P. (2009). What is tourism? Definitions, theoretical phases and principles. Philosophical Issues in Tourism, 37, 43-62.
• Okuyucu, A. & Somuncu, M. (2013, May 9-12). Türkiye’de inanç turizmi: bugünkü durum, sorunlar ve gelecek. International Conference on Religious Tourism and Tolerance (627-643). Aybil Yayınları.
• Okuyucu, A. (2020). İnanç turizmi açısından Türkiye’de dini çekiciliklerin dağılışı. Turkish Studies-Social Sciences, 15(5), 2611-2628. dx.doi.org/10.47356/TurkishStudies.44886
• Olcay, A. ve Albuz, N. (2016). İnanç turizmi ve Türkiye’nin tanıtımına katkısı. M. Özdemir (Ed.). Uluslararası tanıtımda medya ve Türkiye (197-229). Dora Yayıncılık.
• Raj, R. & Morpeth, N.D. (Eds.). (2007). Religious tourism and pilgrimage management: an international perspective. CABI Publishing.
• Reisinger, Y. & Dimanche, F. (2010). International tourism. Routledge.
• Sevimli, Y., Tatlı, M. & Kızıldemir, Ö. (2021). Göbeklitepe’nin gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 263-286.
• Şengül, A. & Çılgınoğlu, H. (2022). Av turizminin ekonomik etkisinin belirlenmesi: Kastamonu örneği. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 1333-1345.
• Şengül, A. & Çılgınoğlu, H. (2023). Türkiye’nin ilk milli parkına yönelik çevrim içi ziyaretçi yorumlarının incelenmesi: TripAdvisor örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(37), 247-261.
• T.C. Hatay Valiliği (2011). Hatay Rehberi. 29.08.2024 tarihinde http://www.hatay.gov.tr/valilik-yayinlari adresinden erişildi.
• T.C. Hatay Valiliği (2015, 10 Temmuz). Hristiyanların ilk mağara mabedi. 26.08.2024 tarihinde http://www.hatay.gov.tr/hristiyanlarin-ilk-magara-mabedi adresinden erişildi.
• Theobald, W.F. (Ed.). (2005). Global tourism. Routledge.
• Tosun, C., Bilim, Y. & Temizkan, R. (2003, 3-4 Mayıs). Alternatif turizm ve turistik ürün çeşitlendirme stratejileri: Hatay örneği. Türkiye’nin Alternatif Turizm Potansiyeli ve Güncel Sorunları Konferansı.
• Tuna, M., Aydın, S. & Djumanazarovna, D.F. (2023). Özbekistan’da inanç turizmi. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi. https://www.ayu.edu.tr/mypanel/_app/upload/yayin/dosya/077e29b11be80ab57e1a2ecabb7da330.pdf adresinden erişildi.
• Türkiye Kültür Portalı (2024). Saint Pierre Kilisesi-Hatay. 26.08.2024 tarihinde https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/hatay/gezilecekyer/saint-pierre-kilisesi adresinden erişildi.
• Türkiye Turizm Tanıtma Plâtformu (2024). Saint Pierre Kilisesi. 26.08.2024 tarihinde https://www.tutap.com.tr/detay_tanitim/saint-pierre-kilisesi/1078 adresinden erişildi.
• UNESCO World Heritage Convention (2024). Hatay, St. Pierre Church. 26.08.2024 tarihinde https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5613/ adresinden erişildi.
• Uygur, S.M. (2017). Örnek olaylarla turizm pazarlaması. Detay Yayıncılık.
• Wilson, E. ve Harris, C. (2006). Meaningful travel: women, independent travel and the search for self and meaning. Tourism, 54(2), 161-172.
• Yıldız, S.B. (2014, 4-6 Haziran). Hatay ilinin inanç turizmi potansiyeli ve yerel halkın inanç turizmine bakışı. [Tam Metin Bildiri]. Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi (ss. 69-78). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Yumuşak, H. (2017, September 28-October 01). Coğrafi konumunun turizme etkisi: Hatay örneği. [Tam Metin Bildiri]. International West Asia Congress of Tourism (IWACT’17) (ss. 184-196). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.