Gastronomi Alanında Deneyimsel Pazarlama ve Artırılmış Gerçeklik Kullanımının Deneyim Değeri Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 41 - 53, 20.06.2025

Yasemin Asiltürk Okutan

https://doi.org/10.5281/zenodo.15700621

Öz

Teknoloji alanında yaşanan gelişmeler sonucunda insanların istek ve ihtiyaçları da değişime uğramıştır. Gelişen teknoloji ile birlikte dünya küresel bir yapıya dönüşmüş ve seyahatlerdeki deneyim anlayışları farklı boyutlara ulaşmıştır. Özellikle günümüzde pek çok farklı yapıları ile kullanım alanı artan yapay zekâ destekli teknolojiler gastronomi alanında da kendine yer edinmiştir. Bir destinasyonun deneyimlenmesinde önemli bir yere sahip olan mutfak, dijitalleşmenin etkilerinden payını almaktadır. Bir destinasyona ait gastronomi çekicilikleri turistler için temel seyahat motivasyonlarından biridir. Son zamanlarda hızla gelişen artırılmış gerçeklik uygulamaları gastronomi sektöründe de etkili bir kullanıma sahiptir. Bu çalışma artırılmış gerçeklik uygulamalarının deneyimsel pazarlama alanında kullanımını deneyim değeri yönü ile incelemeyi amaçlamaktadır. Artırılmış gerçeklik uygulamaları farklı yönleri ile ele alınmış ve tüketici deneyimlerindeki yeri bakımından incelenmiştir. Araştırma çevrimiçi tüketiciler üzerinde gerçekleştirilmiş olup, katılımcıların bir menüye yönelik artırılmış gerçeklik uygulamasını kullanmaları sağlanmaktadır. Araştırma sonucunda tüketicilerin deneyimlerini ve deneyim değerlerini nasıl etkilediği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda artırılmış gerçeklik uygulamalarının deneyim değeri üzerinde pozitif yordayıcı etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma artırılmış gerçeklik uygulamalarının deneyimsel pazarlama alanında kullanımını deneyim değeri yönü ile incelemeyi amaçlamaktadır. Artırılmış gerçeklik uygulamaları farklı yönleri ile ele alınmış ve tüketici deneyimlerinde yeri bakımından incelenmiştir. Araştırma kapsamında artırılmış gerçeklik teknolojisinin kullanıldığı bir uygulama tüketicilerin deneyimlerini ve deneyim değerlerini nasıl etkilediği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda artırılmış gerçeklik uygulamalarının deneyim değeri üzerinde pozitif yordayıcı etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deneyimsel Pazarlama , Artırılmış Gerçeklik , Deneyim Değeri

An Examination of Experiential Marketing and Augmented Reality Use in Gastronomy in Terms of Experience Value

Öz

As a result of the developments in the field of technology, people's wants and needs have also changed. The world has transformed into a global structure thanks to technology and the understanding of experience in travel has reached different dimensions. Especially artificial intelligence, which is increasingly used today, has gained a place in the field of gastronomy. Cuisine, which has an important place in the experience of a destination, has its share of the effects of digitalization. Gastronomy is one of the main travel motivations for tourists. Recently, rapidly developing augmented reality applications have an effective use in the gastronomy sector. This study aims to examine the use of augmented reality applications in experiential marketing with the aspect of experience value. Augmented reality applications are discussed in different aspects and examined in terms of their place in consumer experiences. Within the scope of the research, it was determined how an application using augmented reality technology affects consumers' experiences and experience values. According to result of the research, it was concluded that augmented reality applications have a positive predictive effect on experience value.

Anahtar Kelimeler

Experiential Marketing , Augmented Reality , Experience Value

Kaynakça

• Aho, S. K. (2001). Towards a general theory of touristic experiences: Modeling experience process in tourism. Tourism Review, 56(3, 4): 33-37.
• Akkuş, G., & Akkuş, Ç. (2018). Tarihi turistik alanlarda kullanılan mobil artırılmış gerçeklik uygulamalarının değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 83-104.
• Algharabat, R., & Dennis, C. (2010). 3D product authenticity model for online retail: An invariance analysis. International Journal of Business Science & Applied Management (IJBSAM), 5(3), 14-30.
• Andersson, T. D. (2007). The tourist in the experience economy. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 7(1), 46-58.
• Asiltürk Okutan, Y. (2024). Turizm pazarlamasında yapay zeka inovasyonu. Ankara Akademisyen Yayınevi
• Bostancı, T. (2007). Deneyimsel pazarlama ve deneyim yönetiminin pazarlama uygulamalarındaki yeri ve duygusal markalama. [Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Pazarlama Programı], İzmir.
• Botinestean, C. Hossein, M. & Mullen, A. (2019). Optimization of textural and technological parameters using response surface methodology (RSM) for the development of beef products for older consumers. Journal of Texture Studies, 51(6), 263-275.
• Bouzon, M., Govindan, K., Rodriguez, C. M. T., & Campos L. M.S (2016) Identification and analysis of reverse logistics barriers using fuzzy Delphi method and AHP. Resource, Conservation and Recycling, 108: 182-197.
• Calderón, F., Víctor, C. S., Jesús, M., R., & Jiménez, C. (2022). The intention of consumers to use augmented reality apps in gastronomy – case of Málaga. Current Issues in Tourism, 26(9), 1446-1462.
• Chan, C. (2023). Students’ voices on generative AI: perceptions, benefits, and challenges in higher education, International Journal of Educational Technology in Higher Education, 20, 43(2023). https://doi.org/10.1186/s41239-023-00411-8
• Chen, Y., Chia-you Ch., & Tsuifang H. (2012). A study of the correlations between consumption experience, customer satisfaction, brand ımage and behavior ıntention of motels in Taiwan, Journal of Global Business Management 3(1), 1-18.
• Chițaniuc, M., Miron, B., & Iftene, A. (2018). FoodAR-An Augmented Reality Application used in Gastronomy. Proceedings of the 15th Conference on Human Computer Interaction-RoCHI İçinde (ss. 18-23).
• Doyle, P. (2004). Değer temelli pazarlama. Çev: Gülfidan Barış. MediaCat Yayınları.
• Fiore, A. M., Kim, J., & Lee, H. H. (2005). Effect of image interactivity technology on consumer responses toward the online retailer. Journal of Interactive Marketing, 19(3), 38-53.
• Gegez, A. E. (2015). Pazarlama araştırmaları, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Grubert, J., & Grasset, R. (2013). Augmented reality for Android application development. Packt Publishing.
• Guo, G., & Li, G. (2012). The effects of ,nteractivity in e-tailing on customer experiential values and satisfaction. China Business and Market. 2012(2), 112-118.
• Holbrook, M. B. (1994), The nature of customer value: an axiology of services in the consumption experience. Roland T. Rust and Richard L. Oliver (Eds.), In Service quality: new directions in theory and practice, (pp. 21-71). Sage.
• Hora, K. (2021). Local food in tourism: An investigation into food offerings at Irish visitor attractions—Are we telling the right story?. Dublin Institute of Technology. https://core.ac.uk/download/482671375.
• Hörtreiter, S. (2020). The strong potential of augmented reality for experiential marketing: an empirical examination of the ımpact of augmented reality brand experiences on consumer-brand relationships. GRIN Verlag.
• Keng, C. J., Huang, T. L., Zheng, L. J., & Hsu, M. K. (2007), Modeling service encounters and customer experiential value in retailing: an empirical investigation of shopping mall customers in Taiwan, International Journal of Service Industry Management, 18(4), 349-367.
• Keng, C. J., Ting, H. Y. (2009). The acceptance of blogs: Using a customer experiential value perspective. Internet Research, 19(5), 479-495.
• Knutson, B. J., Beck, A. J., Kim, S. H., & Cha, J. (2007). Identifying the dimensions of the experience construct. Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 15(3), 31-47.
• Küçüksaraç, H. (2014). Sosyal medya pazarlamasında deneyim yaşatma: popüler bloglarda deneyimsel pazarlama pratiklerinin yansımaları. I. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi. Kocaeli, (ss. 725-752).
• Li, G., & Cai, W. (2014). The effects of experiential value on satisfaction and e-loyalty. Eastern Academic Forum, 97-103.
• Liu E. Y. (2016) Middle-aged and Elderly Tourists’ Identity Sense of Experimental Marketing Strategy Applied in Tourism Factory “Taiwan Mochi Museum” Journal of Gerontechnology and Service Management, 4(4): 521- 531.
• Liu, Y. & Shrum, L. J. (2002). What is interactivity and is it always such a good thing? Implications of definition, person and situation for the influence of interactivity on advertising effectiveness. Journal of Advertising, 31(4), 53–64.
• Mathwick, C., Malhotra, N. & Rigdon, E. (2001). Experiential value: Conceptualization, measurement and application in the catalog and Internet shopping environment. Journal of Retailing, 77(1), 39-56.
• Mathwick, C., Malhotra, N. K. & Rigdon, E. (2002). The effect of dynamic retail experiences on experiential perceptions of value: an internet and catolog comparison. Journal of Retailing, 78(1), 51-60.
• Mikinac, K. (2023). A contemporary systematic literature review of enogastronomic experiences. Oeconomica Jadertina, 13(2), 138-151.
• Oh, H., Fiore, A. M., & Jeoung, M. (2007). Measuring experience economy concepts: tourism applications, Journal of Travel Research, 46(2), 119-132.
• Pine, B.J., & Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the experience economy, Harvard Business Review, 76(4), 97-105.
• Sanchez-Canizares, S., & Lopez Guzma, T. (2012). Gastronomy as a tourism resource: profile of the culinary tourist. Current Issues in Tourism, 15(3), 229-245.
• Schmitt, B. (1999). Experiential marketing: how to get customers to sense, feel, think, act, and relate to your company and brands. New York: The Free Press.
• Scholz, J., & Duffy, K. (2018). We ARe at home: How augmented reality reshapes mobile marketing and consumer-brand relationships. Journal of Retailing and Consumer Services, 44, 11-23.
• Spence, R., Bifulco, A., & Bradbury, P. (2023). The psychological impacts of content moderation on content moderators: A qualitative study, Cyberpsychology Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 17(4). Article 8., https://doi.org/10.5817/CP2023-4-8
• Sthapit, E., & Barreto, J. (2018). Exploring tourists' memorable hospitality experiences: An Airbnb perspective, Tourism Management Perspectives, 58(1).
• Tsaur, S.H., Yi-Ti, C., & Wang, C. H. (2006). The visitors behavioral consequences of experiential marketing: an empirical study on Taipei Zoo, Journal of Travel & Tourism Marketing, 21(1), 47-64.
• Udayan, J. D., Kataria, G., Yadav, R., & Kothari, S. (2020, February). Augmented Reality in Brand Building and Marketing–Valves Industry. [Full Text]. 2020 International Conference on Emerging Trends in Information Technology and Engineering (ic-ETITE), In (pp. 1-6). IEEE.
• Yalçın, M., Çobanoğlu, E. & Erdoğmuş, İ. (2008, 25-29 Ekim). Deneyimsel perakendecilik: İstanbul’daki yapı market/ev gelişim perakendecilerinde bir uygulama. Prof. Dr. M. Şükrü Akdoğan (Ed.). 13. Ulusal Pazarlama Kongresi: Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar Bildirileri Kitabı İçinde (ss. 82-89). Nevşehir, Türkiye.
• Yerden, N.K., Değerli, B., Uydacı, M., & Tuncay, E.İ. (2020). Deneyimsel pazarlamada gastronomi turizmi açisindan artırılmış gerçeklik uygulaması kullanımının deneyim değeri üzerine etkisi: artırılmış gerçeklik menü uygulaması üzerine bir araştırma. Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 174-193.
• Yuan, Y. E. & Wu, C. K. (2008). Relationships among experiential marketing, experiential value, and customer satisfaction, Journal of Hospitality & Tourism Research, 32(3), 387-410.