TURİZM FAALİYETLERİNDE BULUNAN BİREYLERİN GIDA NEOFOBİSİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 44, 03.07.2023

Baran Arslan , Yonca Bakır

Öz

Bu çalışmanın amacı, turizm faaliyetlerinde bulunan bireylerin demografik faktörleri açısından gıda neofobisi düzeylerindeki farklılıkları belirlemektir. Araştırma amacı doğrultusunda hazırlanan anket Türkiye’de yaşayıp turizm faaliyetlerinde bulunan 986 bireye hem yüz yüze ve hem de çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin dağılımının normalliğini belirlemek için normallik testleri yapılmıştır ve verilerin normal dağılımlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin güvenirliliği Cronbach Alpha ile değerlendirildiğinde oldukça güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ölçeğe ilişkin açıklayıcı faktör analizi yapılmış ve ölçek maddelerinin tek faktör altında toplandığı tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin demografik özellikleri bakımından gıda neofobisi düzeylerindeki farklılığı belirlemeye yönelik t-testi ve anova testi analizi yapılmıştır. Katılımcıların yaşları, eğitim durumları, aylık gelir düzeyleri ve son bir yılda bulundukları turizm faaliyetleri açısından gıda neofobisi düzeylerinde bir farklılık olmadığı ancak aylık gelir düzeyi açısından bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gıda neofobisi, turizm, demografik faktörler

Kaynakça

• Alphan, E. (2017). Turistik Destinasyonlarda Yerel Yiyecek Tüketimine Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Amuquandoh, F. E. (2016). Likes and Dislikes of Local Foods Among Young International Volunteers in Ghana. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 3-13.
• Bertin, A., Arnould, C., Moussu, C., Meurisse, M., Constantin, P., Leterrier, C. & Calandreau, L. (2015). Artificially Increased Yolk Hormone Levels and Neophobia in Domestic Chicks. Animals, 5(4), 1220-1232.
• Boz, B. (2022). Bağlanma Türlerinin Gastronomide Yenilikten Korkma (Neofobi) ve Yenilik Arama (Neofili) Davranışına Etkisi: Geleneksel Yöntemler ve Nöropazarlama Araçlarıyla İncelenmesi. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı
• Caber, M., Yılmaz, G., Kılıçarslan, D. & Öztürk, A. (2018). The Effects of Tour Guide Performance and Food Involvement on Food Neophobia and Local Food Consumption Intention. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(3), 1472-1491.
• Camarena, D. M., Sanjuán, A. I. & Philippidis, G. (2011). Influence of Ethnocentrism and Neo-Phobia on Ethnic Food Consumption in Spain. Appetite, 57, 121-130.
• Can, A. (2022). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Pegem Akademi, Ankara.
• Ceylan, V. & Şahingöz, S. A. (2019). Yetişkin Bireylerde Gıda Neofobi Düzeyinin Belirlenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 772-784.
• Choe, J. Y. & Cho, M. S. (2011). Food Neophobia and Willingness to Try Non-Traditional Foods for Koreans. Food Quality and Preference, 22(7), 671-677.
• Dovey, T. M., Staples, P. A., Gibson, E. L. & Halford, J. C. (2008). Food Neophobia and ‘Picky/Fussy’eating in Children: A Review. Appetite, 50(2-3), 181-193.
• Fenko, A., Leufkens, J. M. & Hoof, J. J. (2015). New Product, Familiar Taste: Effects of Slogans on Cognitive and Affectiveresponses to An Unknown Food Product Among Food Neophobicsand Neophilics. Food Quality and Preference, 39, 268-276
• Fernández-Ruiz, V., Claret, A. & Chaya, C. (2013). Testing A Spanish-Version af The Food Neophobia Scale. Food Quality and Preference, 28(1), 222-225.
• Flight, I., Leppard, P. & Cox, D. N. (2003). Food Neophobia and Associations with Cultural Diversity and Socio-Economic Status Amongst Rural and Urban Australian Adolescents. Appetite, 41(1), 51-59.
• Fischler, C. (1988). Food, Self And İdentity. Social Science İnformation, 27(2), 275-292.
• Galloway, A. T., Lee, Y. & Birch, L. L. (2003). Predictors and Consequences of Food Neophobia and Pickiness in Young Girls. Journal of The American Dietetic Association, 103(6), 692-698.
• Henriques, A. S., King, S. C. & Meiselman, H. L. (2009). Consumer Segmentation Based on Food Neophobia and Its Application to Product Development. Food Quality and Preference, 20(2), 83-91.
• Hoş, K. & Çiftçi, E. Z. (2022). Tüketicilerin Yaşam Tarzı ve Gıda Neofobi Eğilimi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 139-162.
• Hursti, U. K. K. & Sjoden, P. O. (1997). Food and General Neophobia and Their Relationship with Self-Reported Food Choice: Familial Resemblance in Swedish Families with Children of Ages 7–17 Years. Appetite, 29(1), 89-103.
• Keleş, M. (2020). Gaziantep’i Ziyaret Eden Yerli Turistlerin Yiyecek Neofobisi ve Çeşitlilik Arayışı Eğilimlerinin Yerel Yemek Tüketimine Etkisi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Keleş, M. Ç. & Özkaya, F. (2022). Gaziantep’i Ziyaret Eden Yerli Turistlerin Yiyecek Neofobisi ve Çeşitlilik Arayışı Eğilimlerinin Yerel Yemek Tüketimine Etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 365-381.
• Keskin, E. c& Sezen, N. (2020). Restoranları Deneyimleyen Misafirlerin Neofobi ve Neofili Düzeylerinin Belirlenmesi: Kapadokya Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2): 1592-1606.
• Lafraire, J., Rioux, C., Giboreau, A. & Picard, D. (2016). Food Rejections in Children: Cognitive and Social/Environmental Factors Involved in Food Neophobia and Picky/Fussy Eating Behavior. Appetite, 96, 347-357.
• Lopes, F. D. A., Cabral, J. S. P., Spinelli, L. H. P., Cervenka, L., Yamamoto, M. E., Branco, R. C. & Hattori, W. T. (2006). Eating Or Not Eating, That's The Question: Gender Differences on Food Neophobia. Psicousf, 11(1), 123-125.
• Martins, Y. & Pliner, P. (2005). Human Food Choices: An Examination of The Factors Underlying Acceptance/Rejection of Novel and Familiar Animal and Nonanimal Foods. Appetite, 45(3): 214-224
• Meiselman, H. L., King, S. C. & Gillette, M. (2010). The Demographics of Neophobia in A Large Commercial Us Sample. Food Quality and Preference, 21(7), 893-897.
• Muhammed, R., Abdullah, K. M., Zahari, M. S. M. & Sharif, S. M. (2015). Revealing The Scenario of Food Neophobia Among Higher Learning Institution Students From Klang Valley, Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 170, 292-299.
• Muhammad, R., İbrahim, A. M., Ahmad, R. & Hanan, F. (2016). Pyschological Factors on Food Neophobia Amang The Young Culinarian in Malaysia: Novel Food Preferences. Social and Behavioral Science, 222, 358-366.
• Olabi, A., Najm, N. E. O., Baghdadi, O. K. & Morton, J. M. (2009). Food Neophobia Levels of Lebanese and American College Students. Food Quality and Preference, 20(5), 353-362.
• Pliner, P. & Hobden, K. (1992). Development of A Scale To Measure The Trait of Food Neophobia in Humans. Appetite, 19(2), 105-120.
• Pliner, P. & Salvy, S. J. (2006). Food Neophobia in Humans. In The Psychology of Food Choice, (75-92). Wallingford Uk: Cabi.
• Rızaoğlu, B., Ayazlar, R. A. & Gençer, K. (2013). Yiyecek Deneyimiyle İlgili Bireysel Eğilimlerin Sosyo-Demografik Özellikler Açısından Değerlendirilmesi: Kuşadası'na Gelen Yabancı Turistler Örneği. 14. Ulusal Turizm Kongresi, 5-8 Aralık, Kayseri, 669-687.
• Ristic, R., Johnson, T. E., Meiselman, H.L., Hoek, A.C. & Bastian, S. E. P. (2016). Towards Development of A Wine Neophobia Scale (Wns): Measuring Consumer Wine Neophobia Using An Adaptation of The Food Neophobia Scale (Fns). Food Quality and Preference, 49, 161-167.
• Siegrist, M., Hartmann, C. & Keller, C. (2013). Antecedents of Food Neophobia and Its Association with Eating Behavior and Food Choices. Food Quality and Preference, 30(2), 293-298.
• Soylu, A. G., Taştan, H., Fatma, E. B. A. N. & Aslantürk, E. (2021). Tüketicilerin Sokak Lezzetlerine Yaklaşımlarının Neofobi Tutumları Açısından Değerlendirilmesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 151-167.
• Tuorila, H., Lähteenmäki, L., Pohjalainen, L. & Lotti, L. (2001). Food Neophobia Among The Finns and Related Responses To Familiar and Unfamiliar Foods. Food Quality and Preference, 12(1), 29-37.
• Tüfekci Ö. K., Kalkan G. & Tüfekci N. (2016). Eğirdir Destinasyonunun Marka Kimlik Unsurlarının İncelenmesi Gastronomi Kimliğine Yönelik Bir Çalışma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 200-214.
• Tüfekci Ö. K. & Kalkan G. (2015). Evaluation of Egirdir Destination Brand Identity Elements: A Study on the Gastronomic Identity. Journal of Strategic Research in Social Science, 1, 63-76.
• Üzülmez, M. (2018). Yabancı Turistlerin Türk Mutfağı Seçim Motivasyonlarının Neofobi ve Neofili Düzeylerine Göre İncelenmesi: İstanbul'da Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yücel, E. K. (2020). Neofobinin (Yenilik Korkusunun) Hedonik Tüketim Üzerine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 21(1), 31-45.