Aşı Kabulünü Etkileyen Faktörler
Yıl 2016,
, 16 - 24, 01.02.2016
Neslihan Argüt
,
Aylin Yetim
Gülbin Gökçay
Öz
Sağlığın korunması ve sürdürülebilmesi için en etkili yön- temlerden biri aşı uygulamalarıdır. Çocuklarda aşılama, sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmeleri için büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda aileler tarafından farklı nedenlere bağlı olarak dile getirilen çekinceler aşı kabulü- nü etkileyebilmektedir. Bu nedenle aşı kabulünü etkileyebi- lecek faktörlerin incelenmesi, aşı uygulamalarının güçlen- dirilmesine ve çekingenliğin azaltılmasına katkı sağlaya- caktır. Bu yazıda, aşı kabulünü etkileyen faktörler hakkın- daki yayınların sentezlenmesi amaçlanmıştır
Kaynakça
- Hacettepe Üniversitesi. Halk Sağlığı Kavramı. (Ulaşım Tarihi: 06.07.2015, http://www.halksagligi.hacettepe. edu.tr/hakkinda/kavram.php )
- Healthy People. Immunization and infectious diseases. (Ulaşım Tarihi: 29.07.2015, http://www.healthypeople. gov/2020/topicsobjectives/topic/immunization-and- infectious-diseases)
- UNICEF. Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu (2011). s.36.
- WHO, UNICEF, World Bank. State of the World’s Vaccines And İmmunization, 3rd Ed. Geneva, World Health Organization, 2009.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. Ankara. 2008.
- WHO, The SAGE Vaccine Hesitancy Working Group. What Influences Vaccine Acceptance: A Model of Determinants of Vaccine Hesitancy. (Ulaşım Tarihi: 16.07.2015, http://www.who.int/immunization/sage/ meetings/2013/april/1_Model_analyze_driversofvacci- ne Confidence_22_March.pdf)
- Davies P, Chapman S, Leask J. Antivaccination activists on the world wide web. Arch Dis Child 2002;87:22-5. https://doi.org/10.1136/adc.87.1.22
- KataA. A postmodern Pandora’s Box: Anti-vaccination misinformation on the internet. Vaccine 2010;28(7): 1709-16. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2009.12.022
- tuduk m. Yanlış Aşısıyla Karartılan Hayatlar. Radikal Gazetesi, 2011 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www. radikal.com.tr/saglik/yanlis-asisiyla-karartilan- hayatlar-1044667/
- Aydın E. Bayat aşı Berat’ı yatağa bağımlı hale getirdi. Hürriyet Gazetesi, 2015 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.hurriyet.com.tr/bayat-asi-berati-yataga- bagimli-hale-getirdi-27889956)
- çuhadar B. Aşıyla otizm arasında bilimsel bir ilişki yok. Radikal Gazetesi, 2015 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.radikal.com.tr/hayat/asiyla-otizm-arasinda- bilimsel-bir-iliski-yok-1397353/)
- çelikkol B. Anne ve babalar bu habere dikkat Habertürk Gazetesi, 2011 Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.haberturk.com/saglik/haber/657929-anne- ve-babalar-bu-habere-dikkat)
- Pakkan Ş. Ünlüler aşıya soğuk bakıyor. Milliyet Gazetesi, 2009 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.milliyet. com.tr/unluler-asiya-soguk-duruyor-magazin-1164553/)
- Yiğitalp G, Ertem m. Diyarbakır ilinde 0-12 aylık çocukların aşıya devamsızlık nedenleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008;7(4):277-84.
- Reading R, Surridge H, Adamson R. Infant immuniza- tion and family size. J Public Health 2004;26(4):369-71.
- https://doi.org/10.1093/pubmed/fdh173
- Gülgün m, Fidancı K, Karaoğlu A, Güneş ö, Kesik V, Altun S, et al. Bir askeri hastanenin çocuk poliklini- ğine başvuran çocukların 0-24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2014;56:13-6.
- Kurçer mA, Şimşek Z, Solmaz A, Dedeoğlu Y. Şanlıurfa Harrankapı Sağlık Ocağı Bölgesi’nde 0-2 yaş çocuk ve gebelerde aşılanma oranları ve aşılanmada sorunlar. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;2(2):10-5.
- Gust DA, Strine tW, maurice E, Smith P, Yusuf H, Wilkinson m, et al. Underimmunization among child- ren: Effects of vaccine safety concerns on immunizati- on status. Journal of the American Academy of Pediatrics 2004;114(1). https://doi.org/10.1542/peds.114.1.e16
- Simpson N, Lenton S, Randall R. Parental refusal to have children immunised: Extent and reasons. Br Med J 1995;310(6974):227. https://doi.org/10.1136/bmj.310.6974.225
- Ayçiçek A. Şanlıurfa kırsal alanında 2-23 aylık çocuk- ların aşılanma hızları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2004;47:183-8.
- Babadağlı F. Yalova Devlet Hastanesi’ne başvuran 12-36 ay arası çocuklarda aşı eksiklikleri ve bunu etki- leyen faktörler. İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü, 2007, İstanbul.
- Kondro W. Mandatory vaccinations: The international ladscape. Canadian Med Assoc J 2012;184(13):1456-7. https://doi.org/10.1503/cmaj.109-3993
- özkan ö, çatıker A. Bolu il merkezindeki çocukların aşılılık durumları ve engelleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006;15(10):171-8.
- Smailbegovic mS, Laing GJ, Bedford H. Why do parents decide against immunization? The effect of health beliefs and health professionals. Child: Care, Health Development 2003;29(4):303-11. https://doi.org/10.1046/j.1365-2214.2003.00347.x
- işler A, Esenay FI, Kurugöl Z, Conk Z, Koturoğlu G. Annelerin aşılar konusundaki bilgi ve davranışları. Ege Pediatri Bülteni 2009;14(1):1-17.
- Gellin BG, maibach EW, marcuse EK. Do Parents Understand Immunizations? A National Telephone Survey. Pediatrics 2000;106(5):1097-102. https://doi.org/10.1542/peds.106.5.1097
- Nisar N, mirza m, Qadri mH. Knowledge, attitude and ractices of mothers regarding immunization of one year old child at mawatch goth, Kemari Town, Karachi. Pakistan J Med Sci 2010;26.
- American Academy of Pediatrics. 2010. Frequently Asked Questions American Academy of Pediatrics Immunization Resources Addressing Common Concerns of Vaccine-Hesitant Parents. (Ulaşım Tarihi: 19.04.2016, https://www.aap.org/en-us/Documents/ immunization_reducingvaccineliability.pdf)
- Ataç ö, Aker AA. Aşı karşıtlığı. SD Platform Dergisi, 2014 (Ulaşım Tarihi: 17.05.2015, http://www.sdplat- form.com/Dergi/777/Asi-karsitligi.aspx)
- European Center for Disease Prevention and Control. 2015. Rapid Literature Review on Motivating Hesitant Population Groups in Europe to Vaccinate. Stockholm. DOI: 10.2900/702238
- Larson H, Karafillakis E. Vaccine hesitancy among healthcare workers and their patients in Europe: A Qualitative Study, p.1-32, 2015. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2016.08.029
- iskit A. Klinik ilaç araştırmaları. Hacettepe Tıp Dergisi 2006;37:78-83.
- özen m, Doğan N, Demirel S. Aşı-hastalık ilişkisi: söylenti mi, gerçek mi? Klinik Gelişim Dergisi 2012; 25(1):16-20. (Ulaşım Tarihi: 12.06.2015, http://www.klinikgelisim. org.tr/kg_25_1/4.pdf)
The Factors Affecting Vaccination Acceptance
Yıl 2016,
, 16 - 24, 01.02.2016
Neslihan Argüt
,
Aylin Yetim
Gülbin Gökçay
Öz
Vaccination is one of the most effective implementation for the protection and maintenance of healthy state. It is important to immunize children against vaccine preventab- le diseases for healthy growth and development. In recent years some families have concerns about vaccination beca- use of different causes which may affect their acceptance of vaccination. Therefore, examination of the causes that may affect vaccine acceptance may contribute to reinfor- cing vaccination practices and alleviate hesitancy against vaccination. In this review, it is aimed to synthesise studies and publications about factors that can affect vaccination acceptance
Kaynakça
- Hacettepe Üniversitesi. Halk Sağlığı Kavramı. (Ulaşım Tarihi: 06.07.2015, http://www.halksagligi.hacettepe. edu.tr/hakkinda/kavram.php )
- Healthy People. Immunization and infectious diseases. (Ulaşım Tarihi: 29.07.2015, http://www.healthypeople. gov/2020/topicsobjectives/topic/immunization-and- infectious-diseases)
- UNICEF. Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu (2011). s.36.
- WHO, UNICEF, World Bank. State of the World’s Vaccines And İmmunization, 3rd Ed. Geneva, World Health Organization, 2009.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. Ankara. 2008.
- WHO, The SAGE Vaccine Hesitancy Working Group. What Influences Vaccine Acceptance: A Model of Determinants of Vaccine Hesitancy. (Ulaşım Tarihi: 16.07.2015, http://www.who.int/immunization/sage/ meetings/2013/april/1_Model_analyze_driversofvacci- ne Confidence_22_March.pdf)
- Davies P, Chapman S, Leask J. Antivaccination activists on the world wide web. Arch Dis Child 2002;87:22-5. https://doi.org/10.1136/adc.87.1.22
- KataA. A postmodern Pandora’s Box: Anti-vaccination misinformation on the internet. Vaccine 2010;28(7): 1709-16. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2009.12.022
- tuduk m. Yanlış Aşısıyla Karartılan Hayatlar. Radikal Gazetesi, 2011 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www. radikal.com.tr/saglik/yanlis-asisiyla-karartilan- hayatlar-1044667/
- Aydın E. Bayat aşı Berat’ı yatağa bağımlı hale getirdi. Hürriyet Gazetesi, 2015 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.hurriyet.com.tr/bayat-asi-berati-yataga- bagimli-hale-getirdi-27889956)
- çuhadar B. Aşıyla otizm arasında bilimsel bir ilişki yok. Radikal Gazetesi, 2015 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.radikal.com.tr/hayat/asiyla-otizm-arasinda- bilimsel-bir-iliski-yok-1397353/)
- çelikkol B. Anne ve babalar bu habere dikkat Habertürk Gazetesi, 2011 Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.haberturk.com/saglik/haber/657929-anne- ve-babalar-bu-habere-dikkat)
- Pakkan Ş. Ünlüler aşıya soğuk bakıyor. Milliyet Gazetesi, 2009 (Ulaşım tarihi: 12.04.2016, http://www.milliyet. com.tr/unluler-asiya-soguk-duruyor-magazin-1164553/)
- Yiğitalp G, Ertem m. Diyarbakır ilinde 0-12 aylık çocukların aşıya devamsızlık nedenleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008;7(4):277-84.
- Reading R, Surridge H, Adamson R. Infant immuniza- tion and family size. J Public Health 2004;26(4):369-71.
- https://doi.org/10.1093/pubmed/fdh173
- Gülgün m, Fidancı K, Karaoğlu A, Güneş ö, Kesik V, Altun S, et al. Bir askeri hastanenin çocuk poliklini- ğine başvuran çocukların 0-24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2014;56:13-6.
- Kurçer mA, Şimşek Z, Solmaz A, Dedeoğlu Y. Şanlıurfa Harrankapı Sağlık Ocağı Bölgesi’nde 0-2 yaş çocuk ve gebelerde aşılanma oranları ve aşılanmada sorunlar. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;2(2):10-5.
- Gust DA, Strine tW, maurice E, Smith P, Yusuf H, Wilkinson m, et al. Underimmunization among child- ren: Effects of vaccine safety concerns on immunizati- on status. Journal of the American Academy of Pediatrics 2004;114(1). https://doi.org/10.1542/peds.114.1.e16
- Simpson N, Lenton S, Randall R. Parental refusal to have children immunised: Extent and reasons. Br Med J 1995;310(6974):227. https://doi.org/10.1136/bmj.310.6974.225
- Ayçiçek A. Şanlıurfa kırsal alanında 2-23 aylık çocuk- ların aşılanma hızları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2004;47:183-8.
- Babadağlı F. Yalova Devlet Hastanesi’ne başvuran 12-36 ay arası çocuklarda aşı eksiklikleri ve bunu etki- leyen faktörler. İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü, 2007, İstanbul.
- Kondro W. Mandatory vaccinations: The international ladscape. Canadian Med Assoc J 2012;184(13):1456-7. https://doi.org/10.1503/cmaj.109-3993
- özkan ö, çatıker A. Bolu il merkezindeki çocukların aşılılık durumları ve engelleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006;15(10):171-8.
- Smailbegovic mS, Laing GJ, Bedford H. Why do parents decide against immunization? The effect of health beliefs and health professionals. Child: Care, Health Development 2003;29(4):303-11. https://doi.org/10.1046/j.1365-2214.2003.00347.x
- işler A, Esenay FI, Kurugöl Z, Conk Z, Koturoğlu G. Annelerin aşılar konusundaki bilgi ve davranışları. Ege Pediatri Bülteni 2009;14(1):1-17.
- Gellin BG, maibach EW, marcuse EK. Do Parents Understand Immunizations? A National Telephone Survey. Pediatrics 2000;106(5):1097-102. https://doi.org/10.1542/peds.106.5.1097
- Nisar N, mirza m, Qadri mH. Knowledge, attitude and ractices of mothers regarding immunization of one year old child at mawatch goth, Kemari Town, Karachi. Pakistan J Med Sci 2010;26.
- American Academy of Pediatrics. 2010. Frequently Asked Questions American Academy of Pediatrics Immunization Resources Addressing Common Concerns of Vaccine-Hesitant Parents. (Ulaşım Tarihi: 19.04.2016, https://www.aap.org/en-us/Documents/ immunization_reducingvaccineliability.pdf)
- Ataç ö, Aker AA. Aşı karşıtlığı. SD Platform Dergisi, 2014 (Ulaşım Tarihi: 17.05.2015, http://www.sdplat- form.com/Dergi/777/Asi-karsitligi.aspx)
- European Center for Disease Prevention and Control. 2015. Rapid Literature Review on Motivating Hesitant Population Groups in Europe to Vaccinate. Stockholm. DOI: 10.2900/702238
- Larson H, Karafillakis E. Vaccine hesitancy among healthcare workers and their patients in Europe: A Qualitative Study, p.1-32, 2015. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2016.08.029
- iskit A. Klinik ilaç araştırmaları. Hacettepe Tıp Dergisi 2006;37:78-83.
- özen m, Doğan N, Demirel S. Aşı-hastalık ilişkisi: söylenti mi, gerçek mi? Klinik Gelişim Dergisi 2012; 25(1):16-20. (Ulaşım Tarihi: 12.06.2015, http://www.klinikgelisim. org.tr/kg_25_1/4.pdf)