Demir Profilaksisi Alan Çocukların Dokuzuncu ve Yirmi Dördüncü Ayda Demir Eksikliği Durumu

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 1, 16 - 0, 01.04.2019

Zehra Mutafoğlu Bahar Kural

https://doi.org/10.5222/j.child.2019.46503

Öz

Amaç: Demir eksikliği dünyada 4-24 ay arası çocuklarda aneminin en sık nedenidir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığının önerisi üzerine, 2004 yılından beri tüm çocuklara 4. aydan itibaren demir proflaksisi başlanmaktadır. Çalışmanın amacı, demir proflaksi alan çocuklarda 9. ayda demir eksikliği anemisi sıklığı araştırmak ve 1. yaşa kadar proflaksiye devam edilen veya demir eksikliği anemisi tedavisi alan çocukların 24 aylıkken demir eksikliği anemisi sıklığını belirlemektir. Yöntem: Bu retrospektif tanımlayıcı çalışma, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlıklı Çocuk İzlem Polikliniğinde izlenen 54’ü erkek, 42’si kız olmak üzere toplam 96 çocuk verileri incelenerek yapılmıştır. Dördüncü ayda demir profilaksisi başlanan çocuklarda doğum ağırlıkları, 9.aydaki ağırlık ve kan hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi, eritrosit dağılım genişliği, demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin değerleri ölçümü ile demir eksikliği anemisi sıklığı araştırılmıştır. Dokuzuncu ayda demir eksikliği anemisi tanısı alan çocuklara tedavi dozunda demir başlanırken, anemi saptanmayanlara proflaksi dozunda demir 12. aya kadar devam edilmiştir. Çocuklar 24 aylık olduğunda, aynı parametreler üzerinden yeniden değerlendirilmiş, demir eksikliği anemisi sıklığı araştırılıp, 9. ve 24. aylarındaki demir eksikliği anemisi durumları karşılaştırılmıştır. Çalışma grubunun sosyoekonomik düzeyinin belirlenmesi için ebeveynlerin eğitim durumları araştırılmıştır. Bulgular: Demir proflaksisi 4. ayda başlanan çocuklarda, 9. ayda demir eksikliği anemisi sıklığı %44,8’dir. Demir proflaksisi veya demir tedavisi 12. ayda kesilen çocuklarda demir eksikliği anemisi sıklığı 24. ayda %33 saptanmıştır. İki yaşta anemi saptanan vakaların %56,3’ünün 9. ayda da anemik olduğu görülmiştür. Sonuç: Sağlıklı çocuk izlem polikliniğinde rutin takipleri yapılan, yüksek sosyoekonomik düzeye sahip ailelerin çocuklarında demir eksikliği anemisi bir sağlık problemi olmaya devam etmektedir

Anahtar Kelimeler

Demir eksikliği anemisi, demir profilaksisi, demir eksikliği tedavisi

Iron Deficiency Status of Infants at 9 and 24 Months Who Received Iron Prophylaxis

Öz

Objective: Iron deficiency is the most frequent cause of anemia in children aged 4-24 months in the world. In our country, since 2004, iron prophylaxis is been started to all children from the 4th month on upon the recommendation of the Ministry of Health. The aim of this study is to determine the frequency of iron deficiency anemia in children with iron prophylaxis at 9 months of age and to determine the frequency of iron deficiency anemia at 24 months of age for those who were continuing to receive prophlaxis or treatment for iron deficiency until 1 years of age. Methods: This retrospective descriptive study was performed on a total of 96 children, 54 of whom were male and 42 were female, followed up in Healthy Child Outpatient Clinic of Bakirkoy Sadi Konuk Education and Research Hospital. The frequency of iron deficiency anemia was studied by measuring birth weights, weight and blood hemoglobin, hematocrit, mean erythrocyte volume, erythrocyte distribution width, iron, iron binding capacity, ferritin values in children at the 9th months, who were started iron prophlaxis at 4 months. Children who were diagnosed with iron deficiency anemia at the 9th months were started on iron at a treatment dose whereas children who were normoanemic continued to receive iron prophylaxis until 12 months of age. When children were 24 months old, they were re-evaluated with the same parameters, frequency of iron deficiency anemia was investigated and iron deficiency anemia at 9th and 24th months were compared. In order to determine the socioeconomic level of the study group, the educational status of the parents were investigated. Results: Iron deficiency anemia was seen in 44,8% of the 9 months-old children whose iron prophylaxis was started at postnatal 4. months. Iron deficiency anemia was seen in 33% of 24 monthsold children whose iron prophylaxis, or treatment was discontinued when they were 12 months old. Anemic children at 2 years of age were also anemic when they were 9 months old. Conclusion: Iron deficiency anemia continues to be a health problem in the children of families with high socioeconomic status who are followed-up routinely in healthy child follow-up clinic.

Anahtar Kelimeler

Iron deficiency anemia, iron prophylaxis, iron deficiency treatment

Kaynakça

• 1. WHO (2008). Worldwide prevalence of anaemia 1993– 2005: WHO global database on anemia. Geneva: World Health Organization; 2008. Erişim 18/03/19, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43 894/9789241596657_eng.pdf?ua=1
• 2. Pasricha S, Hayes E, Kalumba K, Biggs B. Effect of daily iron supplementation on health in children aged 4-23 months: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Lancet Glob Health 2013;1: e77-86. https://doi.org/10.1016/S2214-109X(13)70046-9
• 3. Ezzati, Majid, Lopez, Alan D, Rodgers, Anthony A & Murray, Christopher JL. (2004). Comparative quantification of health risks: global and regional burden of disease attributable to selected major risk factors / edited by Majid Ezzati et al. Geneva: World Health Organization.
• 4. WHO (2001). Iron Deficiency Anaemia Assessment, Prevention, and Control.A guide for programme managers. Geneva: World Health Organization; 2008. Erişim 18/03/19, https://www.who.int/nutrition/publications/micronutrients/anaemia_iron_deficiency/WHO_ NHD_01.3/en/
• 5. T.C.Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Demir Gibi Türkiye Projesi Genelgesi 2004 / 21. Erişim 18/03/19.
• 6. T.C. Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı. Bebek, Çocuk, Ergen İzlem Protokolleri. Son erişim tarihi: 18/03/2019. https://sbu.saglik.gov.tr/ Ekutuphane/Yayin/420
• 7. Yalçın SS, Tezel B, Yurdakök K, Pekcan G, Ozbaş S, Köksal E, et al. A community-based iron supplementation program, “Iron-Like Turkey”, and the following prevalence of anemia among infants aged 12-23 months. Turk J Pediatr. 2013 Jan-Feb;55(1):16-28.
• 8. Semedo RM, Santos MM, Baião MR, Luiz RR, da, Veiga GV. Prevalence of anaemia and associated factors among children below five years of age in Cape Verde, West Africa. J Health Popul Nutr. 2014;32(4):646-57.
• 9. Ali NS, Zuberi RW. The relationship of sociodemographic factors with iron deficiency anaemia in children of 1-2 years of age. J Pak Med Assoc. 2001;51:130-2.