Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 6, 1 - 5

Bahar Ürün Ünal , Burcu Gök Erdoğan , Ayşegül Yıldırım

Öz

Öz
Amaç: Sağlık okuryazarlığı, toplumdaki sağlık taleplerini karşılamak için kişilerin bilgi ve yeterliliklerini içerir. Bu çalışmanın amacı Aile Hekimliği Polikliniği’ne başvuran bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeyinin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, 03.03.2025 ve 07.03.2025 tarihleri arasında Türkiye'deki bir üniversite hastanesinin aile hekimliği bölümüne başvuran 18 yaş ve üzeri 115 hastayı içeren kesitsel tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. 9 sorudan oluşan bir anket formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı-32 ölçeği (TSOY-32) yüz yüze uygulandı.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 36,78±12,16 idi, %72,2’si kadındı. Katılımcılarım %32,2’si yeterli sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipti. İlkokul düzeyinde eğitime sahip olan katılımcıların hiçbiri yeterli ve mükemmel seviyede sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip değildi, üniversite ve üzeri düzeyde eğitime sahip katılımcıların ise %18,8’i mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipti. Katılımcıların cinsiyeti, medeni durumu, çalışma ve gelir durumu ile sağlık okuryazarlığı düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı.
Sonuç: Çalışmamızda yetersiz ve sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip katılımcıların oranı %50,4 olarak tespit edildi. Eğitim düzeyi yüksek olan katılımcılarda sağlık okuryazarlığı düzeyinin anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptandı. Sağlık okuryazarlığı düzeyinin artışı; hastaların uygun sağlık hizmetlerine ulaşması, önerilen tedavileri uygulayabilmesi, koruyucu sağlık hizmetlerine ulaşımını arttıracaktır. Bu durum sağlık hizmetlerinde maliyeti düşürebilir, verimi arttırabilir ve sağlık sektöründe memnuniyet oranının artmasını sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Okuryazarlığı , Aile Hekimliği , TSOY-32

Etik Beyan

Araştırma protokolü Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından onaylandı (Karar No: 2025/77).

Health Literacy Level Of Individuals Who Apply to The Family Medicine Polyclinic

Öz

Abstract
Aim: Health literacy includes the knowledge and competence of people to meet the health demands in the society. The aim of this study is to examine the level of health literacy in individuals who apply to the Family Medicine Polyclinic.
Material and Method: Study is a cross -sectional descriptive study containing 115 patients aged 18 years and older who applied to the Family Medicine Department of a University Hospital in Türkiye between 03.03.2025 and 07.03.2025. A survey form consisting of 9 questions and Türkiye Health Literacy-32 Scale (TSOY-32) were applied face-to-face.
Results: The average age of the participants was 36.78 ± 12.16, and 72.2 %were female. 32.2 %of my participants had sufficient health literacy. None of the participants with primary school levels had sufficient and excellent health literacy levels, and 18.8 %of the participants with university and higher levels of education had excellent health literacy level. There was no significant difference between the gender, marital status, work and income status of the participants and health literacy levels.
Conclusion: In our study, the proportion of participants with inadequate and problematic health literacy level was determined as 50.4 %. It was found that the level of health literacy in the participants with a high level of education was significantly higher. Increased health literacy level; The fact that patients reach appropriate health services, to apply proposed treatments will increase their transportation to preventive health services. This may reduce costs in health services, increase the yield and increase the satisfaction rate in the health sector.

Anahtar Kelimeler

Health Literacy , Family Medicine , TSOY-32

Etik Beyan

The research protocol was approved by the Selçuk University Faculty of Medicine Ethics Committee (Decision No: 2025/77).

Kaynakça

• 1. Sørensen K, Van den Broucke S, Fullam J, Doyle G, Pelikan J, Slonska Z, et al. Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health. 2012;12:80.
• 2. World Health Organization. Health literacy development for the prevention and control of noncommunicable diseases: volume 4: case studies from WHO national health literacy demonstration projects. Geneva: WHO; 2022.
• 3. Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Crotty K. Low health literacy and health outcomes. Ann Intern Med. 2011;155(2):97-107.
• 4. Wolf MS, Gazmararian JA, Baker DW. Health literacy and functional health status among older adults. Arch Intern Med. 2005;165(17):1946–52.
• 5. Morrison AK, Glick A, Yin HS. Health literacy: implications for child health. Pediatr Rev. 2019;40(6):263-77.
• 6. Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, Ganahl K, Slonska Z, Doyle G, et al. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). Eur J Public Health. 2015;25(6):1053-8.
• 7. Tavousi M, Mohammadi S, Sadighi J, Zarei F, Kermani RM, Rostami R, et al. Measuring health literacy: A systematic review and bibliometric analysis of instruments from 1993 to 2021. PLoS One. 2022;17(7):e0271524.
• 8. Paasche-Orlow MK, Parker RM, Gazmararian JA, Nielsen-Bohlman LT, Rudd RR. The causal pathways between limited health literacy and health outcomes. Am J Health Behav. 2005;31(Suppl 1):S19–S26.
• 9. Toci E, Burazeri G, Kamberi H, Jerliu N, Sørensen K, Brand H. Health literacy in primary care patients. Br J Gen Pract. 2014;64(621):e751–8.
• 10. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması (HLS-TR). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 940; 2014.
• 11. Tanrıverdi D, Yıldırım A, Bektaş H. Sağlık okuryazarlığı ve etkileyen faktörler: Türkiye örneği. Florence Nightingale Hemş Derg. 2021;29(3):350–60.
• 12. Wieczorek M, Meier C, Kliegel M, Maurer J. Relationship between health literacy and unhealthy lifestyle behaviours in older adults living in Switzerland: does social connectedness matter? Int J Public Health. 2023;68:1606210.
• 13. El Harakeh R, Soubra M, Aoun M, et al. Health literacy and its association with health outcomes among hospitalized adults in Lebanon. BMC Public Health. 2025;25(1):112.
• 14. Yıldız M, Kaya Ş, Akyol AD. Sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Türkiye’de yaşlı bireyler üzerine bir çalışma. Geriatr Gerontol Int. 2023;23(4):456-63.
• 15. Okyay P, Abacıgil F, editor. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1025; 2016. Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sağlık%20Okur%20Yazarlığı.pdf
• 16. Tanrıöver MD, Yıldırım HH, Demiray FN, et al. Turkey Health Literacy Study. Hacettepe Univ J Health Sci. 2014;23(4):606–15.
• 17. Saçıkara Z, Duran G, Cingil D. Determination of technology usage skills and health literacy level in the elderly. Hacettepe Univ Fac Nurs J. 2024;11(2):160-8.
• 18. Kobayashi LC, Wardle J, Wolf MS, von Wagner C. Aging and health literacy: a systematic review. J Gen Intern Med. 2015;30(4):485–95.
• 19. Koduah AO, Asare M, Appiah SCY, et al. Health literacy and healthcare utilization in Ghana: a cross-sectional study. PLoS One. 2021;16(3):e0248101.
• 20. Stormacq C, Van den Broucke S, Wosinski J. Does health literacy mediate the relationship between socioeconomic status and health disparities? Health Promot Int. 2019;34(5):e1–e17.
• 21. Coleman C. Teaching health care professionals about health literacy: a review of the literature. Nurs Outlook. 2011;59(2):70–8.