Tasarım Sürecinde Ölçme Aracı Olarak Yorumlama ve Biçimleri

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 47 - 66, 31.03.2021

Meryem Nurefşan Yabanigül

Öz

Bu makalede tasarım; ortaya konulan bir probleme dönük sorgulayıcı bakış açısı ile çözüm arayış eylemlerinden oluşan bir izlek boyunca, bilginin farklı adımları ve bu adımlar arasında sürekli biçimde bilginin genişletilmesi ve işlenmesi ile kurulan ilişkiler bütünü olarak incelenmektedir. Tasarım süreci yapma-yorumlama zinciri ile ürünün ve ürüne yaklaşımın sürekli sorgulandığı ve yeniden ölçüldüğü döngüsel bir devinime sahiptir. Yapma ve yorumlama zincirinde eylemlerin başlangıcı ya da bitişi keskin çizgiler ile sınırlanamaz, her adım, her an birbiri ile ilişkilidir. Fakat tasarım sürecini ve kurduğu ilişkileri anlamak için yürütülen çalışmalarda sürecin aşamalara ayrılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Makalemizde araştırmacıların belirlediği tasarım sürecinin aşamaları ve yorumlama ile bu aşamalar arasında kurulan ilişkiler, analiz edilmeye çalışılmıştır. Literatürde bulunan araştırmalarda, tasarım sürecindeki yorumlama, her bir araştırmada farklı bir kavramla ifade edilmektedir. Yapılan literatür taraması sonucunda belirli bir tasarım sürecinden bağımsız olarak ele alınan tasarım süreci, aşamaları ve yorumlama aracılığıyla kurdukları ilişkiler yeniden kurgulanmıştır. Her yorumlama biçiminin farklı işlev barındırdığı düşünülen bu makalede, tasarım süreci içindeki yorumlama birden çok kavrama ayrılmıştır. Bunun yanı sıra yorumlama biçimleri, tasarım sürecindeki hipotezlerin testlerinden ve soruların çözümlerinden edinilen bilgilerin, süreç içindeki çeşitli aşamalara aktarılması, geliştirilmesi ve tanımlanması için ölçme biçimi olarak ele alınmıştır. Makalede diyagramlar üzerinden sürecin aşamaları ve yorumlama ile kurdukları ilişkileri açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Biliş, Hermenötik, Ölçme, Tasarım süreci, yorumlama

Kaynakça

• Cannaerts, C. (2009). Models of/Models for Architecture: Physical and Digital Modelling in Early Design Stages. Computation: The New Realm of Architectural Design: 27th eCAADe Conference Proceedings, 781–786.
• Cramer-Petersen, C. L., & Ahmed-Kristensen, S. (2015). Reasoning in design: Idea generation condition effects on reasoning processes and evaluation of ideas. Proceedings of the 22nd Innovation and Product Development Management Conference. https://orbit.dtu.dk/en/publications/reasoning-in-design-idea-generation-condition-effects-on-reasoning
• Cross, N. (2001). Design cognition: Results from protocol and other empirical studies of design activity. Design Knowing and Learning: Cognition in Design Education, 79–103. https://doi.org/10.1016/B978-008043868-9/50005-X
• Cross, N. (2007). Designerly ways of knowing. Birkhäuser. https://books.google.com.tr/books?id=0NF38jrs7cAC
• Dorst, K. (2011). The core of “design thinking” and its application. Design Studies, 32(6), 521–532. https://doi.org/10.1016/j.destud.2011.07.006
• Gallagher, S. (2004). Hermeneutics and the cognitive sciences. Journal of Consciousness Studies, 11(10–11), 162–174. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.710.8964&rep=rep1&type=pdf
• Goldschmidt, G. (1988). Interpretation: its role in architectural designing. Design Studies, 9(4), 235–245. https://doi.org/10.1016/0142-694X(88)90009-9
• Goldschmidt, G. (1991). The dialectics of sketching. Creativity Research Journal, 4(2), 123–143. https://doi.org/10.1080/10400419109534381
• Gürer, E. (2014). Tasarımda sayısal düşünmenin fenomenolojisi. [Doctoral dissertation, Istanbul Technical University]
• Gürer, E., Özkar, M., & Çağdaş, G. (2015). A hermeneutical sketch of design computation. METU Journal of the Faculty of Architecture, 32(1), 165–183. https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2015.1.9
• Gürer, E., Özkar, M., & Çaǧdaş, G. (2014). The role of interpretation in basic design. A|Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, 11(1), 158–171. ISSN: 2564-7474 / 2564-7474
• Kızılkaya, G., & Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yansitici düşünme becerisi ölçeǧinin geliştirilmesi. Egitim ve Bilim, 34(154), 82–92. ISSN: 1300-1337 / 1300-1337
• Kosslyn, S. M. (1995). Mental imagery. An Invitation to Cognitive Science, 2, 267–296. https://doi.org/10.7551/mitpress/3965.003.0010
• Lawson, B., & Dorst, K. (2009). Design expertise. Design Expertise. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315072043
• Maturana, H., & Varela, F. (1987). The tree of knowledge: The biological roots of human understanding. Shambhala. ISBN: 9780877736424
• Oxman, R. (2002). The thinking eye: Visual re-cognition in design emergence. Design Studies, 23(2), 135–164. https://doi.org/10.1016/S0142-694X(01)00026-6
• Schön, D. A. (1987). Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions. Jossey-Bass Inc., Ingland. ISBN: 978-1555422202
• Sharif, H. R., Abhar, H., & Goudarzi, F. (2014). The role of interpretation in architectural design thinking. Advances in Environmental Biology, 8(5), 1409–1414.
• Sharif, S. (2013). Material cognition: Designer’s perception of material in a creative design process. Proceedings of the 17th Conference of the Iberoamerican Society of Digital Graphics (SIGraDi), ISBN: 978-956-7051-86-1
• Snodgrass, A., & Coyne, R. (2013). Interpretation in architecture: Design as a way of thinking. Interpretation in Architecture Design as Way of Thinking. https://doi.org/10.4324/9780203873366
• Soares, L., & Pombo, F. (2010). Interpretation as a design method. Conference Proceedings of Design & Complexity: Design Research Society International Conference, 1350–1357.
• Stiny, G. (2006). Shape: Talking about seeing and doing. MIT Press.
• Urey, Z. Ç. U. (2019). The cognitive use of prior knowledge in design cognition: the role of types and precedents in architectural design. Journal of Contemporary Urban Affairs, 3(3), 39–50. https://doi.org/10.25034/ijcua.2019.v3n3-4
• Verstijnen, I. M., Hennessey, J. M., Van Leeuwen, C., Hamel, R., & Goldschmidt, G. (1998). Sketching and creative discovery. Design Studies, 19(4), 519–546. https://doi.org/10.1016/S0142-694X(98)000