Mimarlık tasarımında form kavramı, tarih öncesi dönemlerden beri tartışılmaktadır. En yalın haliyle, form, yapının şekli, kabuğu, içinde yaşanan hacim olarak ifade edilebilir. Çalışmada hedeflenen, tarihsel süreçteki formun değişimini ve evrimini analiz ederek yeni anlamlarını ve potansiyellerini keşfedebilmek ve form üzerine eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmektir. Bu hedef doğrultusunda çalışma üç ana eksen üzerinde kurgulanmıştır. İlk aşamada, tarihsel süreçte formun evrimini analiz etmek için tasarlanmış bir haritalama yer almaktadır. Bu haritalama ile kronolojik olarak, formun ele alınış biçimindeki değişimler, form tasarım ve üretim tekniklerine odaklanılarak tartışılmaktadır. Bu aşama ile, formun artık sadece çizimlerle temsil edilen ya da statik olarak üretilen nihai bir ürün olmadığı, aksine zaman-mekânsal bir düzlemde, tasarımında ya da üretiminde süreç ve dinamizm içeren bir kavram olduğu anlaşılmaktadır. İkinci aşamada ise, formun evrimi 'canlı form' (vital form) olarak ifade edilen yeni bir kavram üzerinden tartışılmaktadır. Form, statik veya durağanı temsil ederken, canlı form, dinamik ve devingen bir hal tarif etmektedir. Form, tasarımcı tarafından yukarıdan aşağıya sembolik olarak tasarlanan veya oluşturulanı ifade ederken, canlı form, tasarım veya üretimine etkide bulunan aktörlerin etkisiyle aşağıdan yukarıya oluşan, otonom olan bir hal ifade etmektedir. Ardından, çalışma kapsamında önerilen model üzerinde, form ve canlı form arasındaki ilişkiler, geçişler, etkileşimler, değişimler; kuramsal tartışmalardan elde edilen kavram setleri ve üretim, tasarım süreçlerindeki açılımları birlikte ele alınmakta ve yorumlanmaktadır. Mimarlıkta forma ilişkin böyle bir okumanın, farkındalığın, günümüz form kavrayışına, tasarlama ve üretme pratiklerine yeni açılımlar getireceğine inanılmaktadır.
The concept of form in architectural design has been debated since prehistoric times. In its most straightforward meaning, form can be defined as the shape, shell, and inhabited volume of a structure. This study aims to explore the historical process of the transformation and evolution of form, as well as to discover new meanings and potentials of form through analysis, and to develop a critical perspective on form. The study is structured around three main axes. In the first stage, a mapping is designed to analyze the evolution of form throughout history. This mapping focuses on the changes in the approach to form, design, and making techniques chronologically. This stage reveals that form is no longer merely a final product represented by drawings or statically produced, but rather a concept that involves process and dynamism in a temporal-spatial dimension, whether in its design or production. In the second stage, the evolution of form is discussed through a new concept called ‘vital form’. While form represents something static or stationary, vital form signifies a dynamic and fluid state. While form is symbolically designed or produced by the designer from top to bottom, vital form represents a bottom-up, autonomous state formed by the influence of actors involved in design or production. Subsequently, the relationships, transitions, interactions, and changes between form and vital form, as well as their interpretations, are discussed within the proposed model in the study, based on conceptual sets derived from theoretical debates and the implications in design and making processes. It is believed that such exploration and awareness of form in architecture will bring new dimensions to the contemporary understanding, design, and making practices of form.
architectural form form design form making form production vital form form
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Mimari Tarih, Teori ve Eleştiri, Mimari Tasarım, Mimarlık ve Tasarımda Bilgi Teknolojileri |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 4 Sayı: 2 |
JCoDe makaleleri "Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License" altında yayınlanmaktadır.