Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri İçin Paket Programı Seçimi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 21, 31.03.2019

Burak Yeşilyurt Kübra Karakuş Şeyda Gür , Tamer Eren

Öz

Günümüz sağlık sektörlerinde yaşanan
gelişmelere ayak uydurmak, işletmelerin rekabet gücünü korumak, kurumlarda yapılan süreç ve iş takibini dijital ortamlara aktarmak için
çeşitli yazılım paketlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Sağlık kuruluşlarının
tamamında hasta memnuniyeti ve güveni, hastanenin hizmeti ve işleyişi, bununla
birlikte hasta takibi bilgisayar aracılığıyla Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri
yazılım paket programları sayesinde yapılmaktadır. Bilgi aktarımını ve paylaşımı
sağlayan yazılım, her işin kolayca üstesinden gelme yeteneğine
sahiptir. Hastanelerin hem yönetimde ki hem de hizmet alanındaki tüm
bilgilerin toplanmasına yardımcı olan HBYS yazılım paket programı, hastane
randevu sistemi ile bağlantılı olarak çalışmaktadır. Ayrıca her hasta için ayrı
açılan hasta dosyalarının arşivlenmesini kolaylaştırmakta ve hızlandırmaktadır.
Bu şekilde hastanın ve hastanenin tüm bilgileri bu programda kolayca
görülmektedir. Bu çalışmada AHP, TOPSIS ve PROMETHEE yöntemleri ile
hastanelerde HBYS yazılım paket programının seçim problemi ele alınmıştır. Yazılım
teknolojileri ve kullanım kolaylığı, bakım onarım, istatiksel bilgi kayıt,
randevu sistemleri, güvenlik ve firma, maliyet kriterleri
değerlendirilerek medisoft, intermedia, sisoft, bilsam, akgün yazılım,
monad ve pusula alternatifleri sıralaması
yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

AHP, TOPSIS, PROMETHEE, HBYS, yazılım programı

Kaynakça

• Ak, B. (2009). Türkiye’de sağlık bilişimi, bir kişisel değerlendirme ve uluslararası bir başarı öyküsü: CorTTex. Akademik Bilişim’09- XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 333-341.
• Aktaş, A., Zayim, N. & Saka, O. (2007). Sağlıkta insan-bilgisayar etkileşimi. Akademik Bilişim’07- IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 31 Ocak – 2 Şubat, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, 425-430.
• Akkoç, L. (2009). Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS)’Nin Isparta’da Bulunan Sağlık Kuruluşları Üzerindeki Etkililiğinin Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Alp, S. & Engin, T. (2011). Trafik Güvenliğini Etkileyen Faktörlerin AHP Ve Bulanık AHP Yöntemleri Kullanılarak Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(19), 65-87.
• Arslan, T. & Khisty J. (2006). A rational approach to handling fuzzy perceptions in route choice. European Journal of Operational Research 168(2), 571-583.
• Ayan, E., Cihan, Ş., Eren, T., Topal, T., & Yıldırım, E. K. (2016). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Ekokardiografi Cihazı Seçimi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(1), 41-49.
• Bağ, N., Özdemir, M. & Eren, T., (2012). 0-1 Hedef Programlama ve ANP Yöntemi ile Hemşire Çizelgeleme Problemi Çözümü. International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 2-6.
• Bal, H. (2001). Bilimsel araştırma yöntem ve teknikleri, Isparta: SDÜ yayın no:20, Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi.
• Bedir, N. & Eren, T. (2015). AHP-PROMETHEE yöntemleri entegrasyonu ile personel seçim problemi: perakende sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 4(4), 46-58.
• Brans, J. P. (1982). The engineering of decision: Elaboration instruments of decision support method PROMETHEE. Laval University, Quebec, Canada.
• Brzozowski, M., & Birfer, I. (2017). Applications of MCDM Methods in the ERP System Selection Process in Enterprises. Handel Wewnętrzny, (3 (368) Tom I), 40-52.
• Çağlıyan, V. (2012). Kurumsal Kaynak Planlama Yazılımı Kullanımının İşletme Performansı Üzerine Etkisi: Örnek Olay Çalışması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 5(1), 159.
• Çakır, B.Ö. & Bedük, A. (2013). Çalışanların Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Değerlendirmeleri ve Kurumsallaşma Algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 30, 81-91.
• Çavuş, M. F., & Gemici, E. (2013). Sağlık sektöründe toplam kalite yönetimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 238-257.
• Demirbilek, S., & Çolak, M. (2008). Sağlık hizmetlerinde kalite: Manisa ili örneği, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 81-111.
• Ertuğrul, İ. & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance evaluation of Turkish cement firms with fuzzy analytic hierarchy process and TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
• Farshidi, S., Jansen, S., de Jong, R., & Brinkkemper, S. (2018). A decision support system for software technology selection. Journal of Decision Systems, 27(sup1), 98-110.
• Günden, C. & Miran, B. (2008). Bulanık analitik hiyerarşi süreci kullanılarak çiftçi kararlarının analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 45(3).
• Görgülü, İ., Korkmaz, M. & Eren, T. (2013). Analytic network process and TOPSIS methods with selection of optimal investment strategy. Sigma 31,203-213.
• Gür, Ş. & Eren, T. (2016). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle İşletmeler İçin CRM Paket Programlarının Seçimi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (2), 212-229.
• Herroelen, W. (2005). Project scheduling—Theory and practice. Production and operations management 14(4), 413-432.
• Hwang, C. & Yoon, K. (1981). Methods for multiple attribute decision making. Multiple attribute decision making. Springer, Berlin, Heidelberg, 58-191.
• Işık, O. & Akbolat M., (2010). Bilgi Teknolojileri ve Hastane Bilgi Sistemleri Kullanımı: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Bilgi Dünyası 11, 365-89.
• Keçek, G, & Yüksel, R. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve PROMETHEE Teknikleriyle Akıllı Telefon Seçimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 46-62.
• Keçek, G. & Yıldırım, E. (2010). Kurumsal kaynak planlama (ERP) sisteminin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile seçimi: otomotiv sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15(1), 193-211.
• Köksal, A. & Esatoğlu A. E. (2005). Ankara ilindeki üniversite ve özel hastanelerde kullanılan elektronik hastane bilgi sisteminin analizi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1), 53-65.
• Köstence, N.T. (2009). Kurumsal kaynak planlama yazılım paketleri ve kuruma özel yazılımların seçim aşamasında karşılaştırılması. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Mareschal, B. (2013). Visual PROMETHEE 1.4 Manual. Visual PROMETHEE, 1.
• Nursal, A. T., Omar, M. F., & Nawi, M. N. M. (2018). The Application of Fuzzy TOPSIS to the selection of Building Information Modeling Software. Journal of Telecommunication, Electronic and Computer Engineering (JTEC), 10(1-10), 1-5.
• Ömürbek, N., Makas Y. & Ömürbek, V. (2015). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Kurumsal Proje Yönetim Yazılımı Seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21, 59-83.
• Özcan, E.C., Ünlüsoy, S. & Eren, T. (2017). A combined goal programming–AHP approach supported with TOPSIS for maintenance strategy selection in hydroelectric power plants. Renewable and Sustainable Energy Reviews 78, 1410-1423.
• Özbek, A. & Eren, T. (2013). Çok Ölçütlü Karar Verme Teknikleri ile Hizmet Sağlayıcı Seçimi. Akademik Bakış Dergisi, 36, 1-22.
• Özdağoğlu, A. (2008). Bulanık analitik hiyerarşi süreci yönteminde duyarlılık analizleri: yeni bir alternatifin eklenmesi-enerji kaynağının seçimi üzerinde bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(14), 15-34.
• Özder, E., Gür Ş. & Eren T. (2016). İşletmelerde Yönetimin Etkinliğini Arttırmak İçin ANP Ve TOPSIS Yöntemleri İle Muhasebe Paket Programı Seçimi, The 13th International Accounting Conference, s. 13-14, İzmir, Turkey, October 20-21, 2016.
• Ömürbek, N., Demirgubuz Ö.M. & Tunca M.Z. (2013). Hastanelerdeki Bilişim Sistemlerinden Klinik Bilgi Sistemlerinin Kullanımına Yönelik Bir Araştırma: Denizli ve Isparta Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 13(25), 301-328.
• Rodoplu, D. (2007). Bilgi teknolojileri uygulamalarına karşı çalışan direnci; hastane bilgi sistemi üzerinde bir uygulama. Review of Social, Economic& Business Studies, (9)10, 409-438.
• Rodrigues, L. & How, J.P. (2003). Observer-basedcontrol of piecewise-affine systems. International Journal of Control, 76(5), 459-477.
• Sağlık Bakanlığı, (2008). Türkiye sağlıkta dönüşüm programı ilerleme raporu. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:749.
• Rađenović, Žarko, & Ivana Veselinović. (2017). Integrated AHP-TOPSIS Method for the Assessment of Health Management Information Systems Efficiency. Economic Themes 55(1), 121-142.
• Selçuk, A. & Gündoğdu, C.E. (2012). Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi prosesi ve bulanık analitik hiyerarşi prosesi uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14(1), 07-25.
• Şimşek, A., Catır, O. & Ömürbek, N. (2014). Turizm Sektöründe Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci İle Personel Seçimi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 147-169.
• Tapan, B., Çapraz, N., & Kanar D. S. (2016). Sağlık hizmetlerinde kalite yönetimi, http://acikerisim.istanbulbilim.edu.tr. Erişim Tarihi: 25.05.2016.
• Temur, G. T., & Bolat, B. (2018). A robust MCDM approach for ERP system selection under uncertain environment based on worst case scenario. Journal of Enterprise Information Management, 31(3), 405-425.
• Yaralıoğlu, K. (2010), Karar Verme Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Wind, Y. & Saaty, T.L. (1980). Marketing applications of the analytic hierarchy process. Management science 26(7), 641-658.
• Yıldız, A. & Doğan Y. (2014). Bulanık TOPSIS Yöntemiyle Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılım Seçimi. Business & Economics Research Journal 5(1).
• Yıldız, M. S. & Aksoy, S. (2015). Analitik hiyerarşi prosesi ile personel seçimi üzerine bir çalışma." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, (1), 59-83.
• Yalçınkaya, Y. (2010). Bilginin farkındalık ve farklılığında organizasyonların gelecek alanı: İnovasyon. Türk Kütüphaneciliği 24(3), 373-403.
• http://www.akgunyazilim.com.tr/cat/saglik-cozumleri (07.12.2018)
• 1https://dijitalhastane.saglik.gov.tr/TR,4881/hbys-hastane-bilgi-yonetim-sistemi.html (06.12.2018)
• 2http://www.bilsam yazilim.com.tr/(07.12.2018)
• 3https://www.yazilimgelistiricileri.com/c-hastane-otomasyonu/ (09.12.2018)
• 4http://www.biltas.com.tr/portfolio-items/bakim-ve-onarim-yonetim-sistemi/ (09.12.2018).