Yükseköğretim Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımları ve Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 209 - 232, 02.10.2023

Melis Karakuş , Ahmet Tarhan

https://doi.org/10.59534/jcss.1300658

Cited By: 2

Öz

İletişim teknolojileri ve özellikle internet, insan hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. İnternetin gelişmesi ile birlikte, toplumun her kesiminden insanın hayatında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişimler arasında en önemlilerinden biri de sosyal medya araçlarıdır. Sosyal medya araçları, günümüzde her yaştan, cinsiyetten, eğitim ve gelir seviyesinden insanın hayatında yer almaktadır. Sosyal medyanın, insanların hayatlarına getirdiği yeniliklerden biri de, sanal ortamda gerçekleşen iletişim ve ilişkilerdir. Sosyal medya araçları, kullanıcıların ilgi alanlarına göre özelleştirilebilmesi ve sosyalleşme fırsatı sunması nedeniyle popülerliğini korumaktadır. Sosyal medya, insanların sosyalleşmesine sağlamakta ve karşılıklı bir iletişim ortamına imkân vermektedir. Ancak, sosyal medya araçlarının yalnızlık gibi sorunları da tetiklediği bilinmektedir. Toplumda giderek artan yalnızlık durumunun sosyal medya araçlarından beslendiğini söylemek mümkündür. Yalnızlık sosyal medya kullanımının hem sebebi hem de sonucu olmaktadır.
Yalnızlık yaşayan bireylerin çözüm arayışlarında da sıklıkla sosyal medya araçlarına başvurdukları görülmektedir. Bu nedenle, sosyal medya kullanımı ve yalnızlık ilişkisi daha detaylı bir şekilde araştırılmalıdır. Özellikle gençlerin sosyal medya araçlarını diğer yaş gruplarına oranla daha yoğun kullandığı düşünüldüğünde, bu konuda yapılacak araştırmaların gençler üzerine odaklanması gerektiği açıktır.
Araştırmada, özellikle genç insanların tercih ettiği sosyal medya araçlarının kullanımı ve yalnızlık durumunu ölçebilmek adına rastlantısal örneklem tekniği kullanılarak seçilen Selçuk Üniversitesi’nde eğitim gören 461 öğrenci üzerinde anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, U.C.L.A Yalnızlık ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılara ölçekte yer alan sorulara ek olarak ankette, sosyal medya araçlarını kullanım alışkanlıklarını, yaş ve cinsiyet gibi demografik sorular sorulmuştur Saha çalışmasının yanıtları, faktör analizi Ki-kare testi, tek yönlü varyans gibi istatistiki testler kullanılarak yorumlanmış ve faktörler açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, araştırmaya katılanların sosyal medya kullanım süreleri en az 45 dakika en fazla 600 dakika olduğu, kadınların erkeklere oranla sosyal medyada daha fazla zaman geçirdiği ve katılımcıların %78.5 oranında orta derecede yalnız oldukları görülmektedir. Orta derece yalnızlık çeken katılımcılar arasında kadınların erkeklere oranla daha yalnız oldukları bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Kullanımı, Yalnızlık, Yeni Medya, Sosyal Medya.

The Relationship Between Higher Education Students' Social Media Use and Levels of Loneness

Öz

Kaynakça

• Altunay, A. (2015). Bir Sosyalleşme Aracı Olarak Yeni Medya. Selçuk İletişim, 9(1),410-428.
• Akgül, A., & Çevik, O. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS'te İşletme Yönetimi. Ankara: Emek Ofset.
• Artut, S. (2014). Teknoloji İnsan Birlikteliiği. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Atabek, Ü. (2005). İletişim Teknolojileri ve Yerel Medya İçin Olanaklar. S. Alankuş içinde, Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya (s. 61-90). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Balcı, Ş., & Tiryaki, S. (2014). Facebook Addiction among High School Students inTurkey. 10th Academic Conference (s. 120-134). Vienna : IISES the International Institute of Social and Economic Sciences.
• Biçer, S. (2013). Facebook Sosyal Ağ Sitelerinde Akademisyenlerin Kendilik Sunumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Buluş, M. (1997). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(3), 82-90.
• Burger, J. (2006). Kişilik. (İ. D. Sarıoğlu Erguvan, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Burke, M., Marlow, C., & Lento, T. (2010). Social Network Activity and Social Well-Being. Proceedings of the 28th International Conference on Human Factors in Computing Systems (s. 1909-1912). CHI ’10.
• Cardoso, G. (2006). The Media in The Network Society Browsing News, Filters and Citizenship. Lisbon: Centre For Research and Studies in Sociology.
• Choudhury, N. (2014). World Wide Web and Its Journey from Web 1.0 to Web 4.0. International Journal of Computer Science and Information Technologies, 5(6), 8096-8100.
• Demir, A. (1989). Ucla Yalnızlık Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 23(7), 14-18.
• Demir, Y., & Öztürk, M. (2023). Ağ Toplumunda Kurumsal İletişim: Üniversitelerin Twitter Kullanımı Üzerine Sosyal Ağ Analizi. TOJDAC, 13(2), 519-532.
• Doğan, T. (2009). İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi(10), 271-277.
• Doğan, U., & Karakuş, Y. (2016). Lise Öğrencilerinin Sosyal Ağ Siteleri Kullanımının Yordayıcısı Olarak Yalnızlık. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 6(1), 57.
• Erbaşlar, G. (2013). Sosyal Medya'da Mısınız Asosyal Medya'da Mısınız? Ankara: Nobel Yayınları.
• Eröz, S. S., & Doğdubay, M. (2012). Turistik Ürün Tercihinde Sosyal Medyanın Rolü ve Etik İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 133-157.
• Erözkan, A. (2004). Lise Öğrencilerinin Bağlanma Stilleri ile Yalnızlık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 155-175.
• Erten, Y. (2016). Yalnızlık Yanlışlık. T. Parman içinde, Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Eskin, M. (2001). Ergenlikte Yalnızlık, Başetme Yöntemleri ve Yalnızlığın İntihar Davranışı ile İlişkisi. Klinik Psikiyatri(4), 5-11.
• Genç, Z. (2010). Web 2.0 Yeniliklerin Eğitimde Kullanımı: Bir Facebook Eğitim Uygulaması. Akademik Bilişim Konferansı. Muğla: Muğla Üniversitesi.
• Gezer, S. (2019). Yeni Medya, Veri Tabanı Sineması, Sinegratografi ve Greenaway’in Suitcase Sineması. Bilim Armonisi Dergisi, 87-97.
• Güler, Ş., Şahin, Y., & Balcı, E. V. (2022). Sosyal Medyada Çevrimiçi Benlik Sunumunun Öznel İyi Oluş Üzerine Etkisi: Instagram Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 9(5), 361-380.
• Gürcan, N., & Hamarta, E. (2013). Problemli İnternet Kullanımı. M. Kalkan, & C. Kaygusuz içinde, İnternet Bağımlılığı Sorunlar ve Çözümler (s. 95-114). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Halston, A., Iwamato, D., Aguilar, C. R., & Chun, H. (2020). The Relationship of Online Social Networking and Various Psychological Behaviors. Journal of Education, Teaching and Social Studies, 2(1), 34-42.
• Haltson, A., Iwamato, D., Junker, M., & Chun, H. (2019). Social Media and Loneliness. International Journal of Psychological Studies, 11(3), 27-38.
• Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. ournal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768.
• Karaduman, M. (2005). İnternet ve Gazetecilik. S. Alankuş içinde, Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya (s. 141-154). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Karagülle, E. A., & Çaycı, B. (2014). Ağ Toplumunda Sosyalleşme Ve Yabancılaşma. TOJDAC, 4(1), 1-9.
• Koçak, E. (2008). Ergenlerde Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı ve Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köksal, Y., & Özdemir, Ş. (2013). Bir İletişim Aracı Olarak Sosyal Medyanın Tutundurma Karması İçerisindeki Yeri Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 323-337.
• Köseoğlu, Y., & Al , H. (2013). Bir Siyasal Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya. Akademik İncelemeler Dergis, 8(3), 103-125.
• Kutup, N. (2011). İnternet ve Sanat, Yeni Medya ve net.art. XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (s. 9-20). Muğla: Muğla Üniversitesi.
• Oğuz, E., & Kalkan, M. (2014). Relationship Between Loneliness and Perceived Social Support of Teachers in The Workplace. İlköğretim Online, 13(13), 787-795.
• Öksüz, H. (2013). Algı Yönetimi ve Sosyal Medya. İdarecinin Sesi Dergisi, 156(3), 12-15.
• Özer, Ö. (2016). Doyumun Öyküsü. Konya: Literatürk Yayınları.
• Özgür, H. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal ağ bağımlılığı, etkileşim kaygısı ve yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 6(1), 38.
• Öztürk, M. F., & Talas, M. (2015). Sosyal Medya ve Eğitim Etkileşimi. Journal Of World Of Turks, 7(1), 101-120.
• Pittman, M., & Reich, B. (2016). Social media and loneliness: Why an Instagram picture may be worth more than a thousand Twitter words. Computers in Human Behavior(62), 155-167.
• Ryan, T., & Xenos, S. (2011). Who uses Facebook? An investigation into the relationship between the Big Five, shyness, narcissism, loneliness, and Facebook usage. Computers in Human Behavior, 27(5), 1658-1664.
• Sartori, G. (2006). Görmenin İktidarı. (G. Batuş, & B. Ulukan, Çev.) İstanbul: Kara Kutu Yayınevi.
• Savcı, M., & Aysan , F. (2016). Relationship between Impulsivity, Social Media Usage and Loneliness. Relationship between Impulsivity, 5(2), 106-115.
• Sayımer, İ. (2014). Yeni Medya Ortamlarında Ağlar Oluşturan Toplumsal Hareket Deneyimleri. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi(2), 97-112.
• Seçim, Ö., Alpar, Ö., & Algür, S. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık: Akdeniz Üniversitesinde Yapılan bir Amprik Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 48(13), 200-215.
• Sennet, R. (1992). Otorite. (K. Durand, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Stevenson, S. (2008). Medya Kültürleri Sosyal Teori ve Kitle İletişimi. (G. Orhon, & B. E. Aksoy, Çev.) Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Tarhan, N. (2005). Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Telli, A. (2012). Mısır Devrimi'nde Sosyal Medyanın Rolü. Bilge Strateji, 7(4), 65-91.
• Torun, F. (2016). Yalnızlık. Gelişim Dergisi(2), 2-7.
• Tuncer, S. (2013). Sosyal Medyanın Gelişimi. Z. Özata içinde, Sosyal Medya (s. 2-25). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Tutar, H. (2007). Katı Olan Her “İş” Sanallaşıyor veya İşgörenin Artan Yalnızlığı Üzerine: Kuramsal Bir Yaklaşım, “İş,Güç”. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(2), 116-141.
• Uzun, Ö., Yıldırım, V., & Uzun, E. (2016). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Ergenlerde Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Sosyal Medya Bağımlılığı, Benlik Saygısı ve Algılanan Sosyal Destek İlişkisi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 12-147.
• Yang, C. (2016). Instagram Use, Loneliness, and Social Comparison Orientation: Interact and Browse on Social Media, But Don't Compare. Cyberpsychol Behavir Social Networking, 19(12), 703-708.
• Yaşar, R. (2007). Yalnızlık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 237-260.
• Yavuzer, H. (1984). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Yengin, D. (2015). Yeni Medyanın Olanakları: Semantik Web. TOJDAC, 5(1), 44-53.
• Yu, S., Wu, A., & Pesigan, I. (2015). Cognitive and Psychosocial Health Risk Factors of Social Networking Addiction. Int J Ment Health Addiction, 14(4), 550-564.
• Zhang, S., Tian, Y., Sui, Y., Zhang, D., Shi, J., Wang, P., Si, Y. (2018). Relationships Between Social Support, Loneliness, and Internet Addiction in Chinese Postsecondary Students: A Longitudinal Cross-Lagged Analysis. Educational Psychology, 1-13.