MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ ile MESLEKİ ve TEKNİK ANADOLU LİSESİ’NİN KARŞILAŞTIRILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 21

Tuncay Yavuz Özdemir Abdulvahap Doğan Esengül Ceylan Murat Demirkol

Öz

Bu araştırmada MESEM ile MTAL arasında işlevsel açıdan, hitap ettiği bireyler açısından, işleyiş ve eğitim biçimi bakımından ne gibi fark veya benzerliklerin olduğunu tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle okul yöneticileri ve öğretmenlerin, bu iki kurum arasındaki fark ve benzerliklere ilişkin görüşlerinden hareketle bu araştırma yürütülmüştür. Bu çalışma, olgubilim deseninin kullanıldığı nitel bir araştırmadır. Çalışmanın katılımcıları Elazığ ilinde, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında MESEM uygulamasının entegre olduğu okullarda görev yapan okul yöneticileri ve öğretmenlerden oluşan toplam 26 katılımcıdan seçilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre MESEM ve MTAL okul türlerinin, öğrencilere meslek lisesi diploması, ustalık belgesi ve iş yeri açma belgesi alma imkânı sunarak benzer nitelikli sertifikasyon fırsatları sağladığı tespit edilmiştir. MTAL bünyesinde MESEM’lerin bulunmasının hem olumlu hem de olumsuz yönleri bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca özellikle MESEM'in, öğrencilere daha pratik ve uygulamalı bir eğitim sunduğu ve MESEM ve MTAL'lerin mesleki ve teknik eğitimdeki rollerini ve sektörel ihtiyaçlara ne ölçüde cevap verdiklerini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

MESEM, MTAL, Mesleki eğitim

TEACHER OPINIONS ON THE COMPARISON OF MESEM AND MTAL

Öz

In this research, it is aimed to determine what differences or similarities there are between MESEM and MTAL in terms of functionality, the individuals they address, and the way they operate and education. For this reason, this research was conducted based on the opinions of school administrators and teachers regarding the differences and similarities between these two institutions. This study is a qualitative research using the phenomenological design. The participants of the study were selected from a total of 26 participants, consisting of school administrators and teachers working in schools where the MESEM application was integrated in the 2023-2024 academic year in Elazığ province. According to the results of the study, it was determined that MESEM and MTAL school types provide similar qualified certification opportunities by offering students the opportunity to obtain a vocational high school diploma, mastery certificate and business opening certificate. It has been determined that the presence of MESEMs within MTAL has both positive and negative aspects. In addition, it has been revealed that especially MESEM offers students a more practical and applied education and the roles of MESEM and MTALs in vocational and technical education and to what extent they respond to sectoral needs.

Anahtar Kelimeler

MESEM, MTAL, Vocational education

Kaynakça

• Albayrak, O. (2020). Eğitim ve mesleki eğitim, sorunları ve çözüm önerileri, mesleği eğitimin cazip hale gelmesi için bir öneri. Mimar Mühendisler Dergisi, 1-23.
• Atik İ. (2018). Nitelikli işgücü için etkin mesleki eğitim konusuna çözüm olarak fen, teknoloji, mühendislik, matematik (FTMM) eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 8(2), 254-263. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.268
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Bozgeyikli, H. (2020). Mesleki eğitimde paradigma değişimi: Türkiye'nin mesleki eğitimle imtihanı üzerine. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(22), 349-362.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Clarke, L. and Winch, C. (Eds.). (2012). Vocational education: ınternational approaches, developments and systems. London and Newyork Routledge.
• Demir, E. ve Şen, H. (2009). Cumhuriyet dönemi mesleki ve teknik eğitim reformları. Ege Eğitim Dergisi, 10 (2), 39-58.
• Dinçer, E. M., Yılmaz, P. K., ve Ekşi, H. (2023). Fenomenoloji: nitel desenler. Edam Yayınevi.
• Doğan, H. (2019). Mesleki ve teknik eğitimin ilkeleri ve gelişmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(1), 167-181. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000941
• Finlay, I., Niven, S. and Young, S. (2005). Changing vocational education and training: an international comparative perspective. London Routledge.
• Gliner, J. A, Morgan, G. A. ve Leech, N. L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gültekin, M. Ş. (2023). Mesleki ve teknik eğitimde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. ENTIS-Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 11-18. DOI:10.5281/zenodo.10041627
• Gündüz, C. ve Gündüz, S. (2023). Mesleki eğitimde toplam kalite yönetimi ve verimlilik: niksar mesleki eğitim merkezi üzerine bir uygulama. The Journal Of Social Sciences, 4(11), 925-940.
• Güzen, B., ve Erbaş, Y. H. (2023). Ortaöğretim kurumlarında mesleki ve teknik eğitimin sorunları ve çözüm önerileri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 82-104. doi: 10.53629/sakaefd.1280501
• Horoz, O. R. (2017). Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi (Bartın ili örneği) [Yüksek Lisans tezi], Bartın Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/254
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Kazdal, Y., ve Tuna, C. (2024). Eğitim yöneticilerinin görüşlerine göre mesleki eğitim merkezi programının uygulanmasında karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri. Kosova Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(43), 2-22. DOI : 10.29228/kerjournal.74049
• Kılınç, M. (2012). Türkiye’de mesleki teknik eğitimi şekillendiren eğitim kurumlarından ahilik, gedik, lonca, enderun mektebi’nin tarihi gelişimleri. Vocational Education, 7(4), 63-73.
• Kocabıyık, O. O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Kozludere, Ö. (2022). Mesleki ve teknik eğitimin gelişim politikası ve modernizasyonunun değerlendirilmesi. Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 12-28.
• MEB (2018). Türkiye’de meslekî ve teknik eğitimin görünümü. https://mtegm.meb.gov.tr/www/mte-raporlar/icerik/2222 adresinden 25 Mart 2024 tarihinde alınmıştır.
• MEB, (2017). Millî eğitim bakanlığı ortaöğretim kurumları yönetmeliği. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/20161748_MYLLY_EYYTYM_BAKANLIYI_ORTAYYRETYM_KURUMLARI_YYNETMELYYY.pdf adresinden 26 Mart 2024 tarihinde alınmıştır.
• Olgun, R., Özdemir, A., Doğan, E., Çıtak, N. ve Akgül, H. (2024). Daha yetenekli öğrencilerin meslek liselerini tercih etmelerini sağlamak için yapılabilecek çalışmalar. ISPEC Uluslararası Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8 (1), 1–19. https://doi.org/10.5281/zenodo.10803170
• Öğütlü, M. (2022). Türkiye’de mesleki eğitim ve ekonomik büyüme ilişkisinin bölgesel analizi [Yüksek Lisans tezi], Pamukkale Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/45622.
• Özer M., (2018). 2023 Eğitim vizyonu ve mesleki ve teknik eğitimde yeni hedefler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 8(3), 425-435. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.284
• Özer, M. (2020). Mesleki eğitimde paradigma değişimi: Türkiye'nin mesleki eğitim ile imtihanı. Maltepe Üniversitesi Kitapları
• Özer, M. (2021). A new step towards narrowing the achievement gap in Turkey:“1,000 schools in vocational education and training” project. Bartın University Journal of Faculty of Education, 2021(1), 97-108.
• Özer, M. ve Suna, H. E. (2020). The linkage between vocational education and labor market in Turkey: Employability and skill mismatch. Kastamonu Education Journal, 28(2), 558-569. doi:10.24106/kefdergi.704878
• Özgüven, E. (1987). Ülkemizin üst düzey teknisyen ihtiyacı ve eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 190-202.
• Özkan, N. ve Göktürk, Ş. (2023). Mesleki ve teknik eğitim kurumlarında mesleki eğitim merkezi uygulamasının okul paydaşları açısından incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(11), 2153-2175.
• Payas, S. Z. (2022). Meslek liselerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. [Yüksek lisans Tezi], İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12436/4585.
• Resmi Gazete. (1973, 24 Haziran). 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu (Yayın no. 14574). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf
• Resmi Gazete. (1986, 19 Haziran). 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu (Yayın no. 19139).https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3308&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Resmi Gazete. (2011, 14 Eylül). 652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (Yayın no.28054). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914-1.htm
• Resmi Gazete. (2016, 9 Aralık). 6764 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri hakkında kanun hükmünde kararname ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına dair Kanun (Yayın no. 29913). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/12/20161209-5.htm
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(3), 459-496.
• Somuncu, A. (2020). Türkiye'de mesleki eğitim ve istihdam-hayaller beyaz olsa da gerçekler mavi yaka. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 177-194.
• Tekindal, M., ve Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
• Ünlü, D. (2016). Mesleki eğitimin tarihi süreci. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(4), 89-98.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.