COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNİN ŞARKİYATÇI VE KOLONYAL SÖYLEM TEZAHÜRLERİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 17, 12.06.2023

Recep Elmas , Mehmet Nazım Uygur

https://doi.org/10.47138/jeaa.1300387

Öz

Şarkiyatçılık, Doğu’yu Batı'nın gözünden ele alan bir temsil sistemidir ve Doğulu kültürlere yönelik önyargıları, yanlış algıları ve klişeleri içermektedir. Bu süreçte, Doğu kültürleri ve insanları Batı'nın egemenlik ve üstünlük duygularını besleyen bir "öteki" olarak sunulur. Said’in birer temsiller olarak gördüğü Şarkiyatçı söylem, günümüzde de çeşitli açılardan tekrar etmektedir. COVID-19 pandemisi sırasında, Doğu ve Batı arasındaki kültürel ayrılıkların yanı sıra, özellikle Asya ülkelerindeki COVID-19 vakalarının yayılması, Şarkiyatçılığın çeşitli tezahürlerini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışma COVID-19 pandemisinin Doğu toplumlarına yönelik yaygın yanlış anlamaları ve önyargıları tetikleyen içerimlere sahip olduğunu göstermeyi ve bu içerimleri Şarkiyatçı düşünceyle ilişkilendirerek değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Sözü edilen önyargılar arasında, Doğu toplumların hijyenik olmayan, modern tıbbi bilgiye sahip olmayan, cahil, vahşi, fanatik, yabancı düşmanı, terörist eğilimli ve yoksul oldukları gibi sömürge kalıntılarına da rastlanabilecek kanılar yer almaktadır. Pandeminin sorumlusu olarak Çin’in gösterilmesi, pandemi yönetiminde Doğu ve Asya ülkelerinin mücadele yöntemlerine yönelik eleştiriler, aşı çalışmalarında sadece belli ülkelerdeki aşılara yönelik onay ve güven ile Batı dışı ülkelerde görünür hale gelen sömürge mirasından kaynaklı sorunlar gibi söylem ve tutumlar bu çalışmada bir soruşturmaya tabi tutulan temel meselelerdir. Çalışma, sömürge mirasının daha diri ve Şarkiyatçı söylemin canlı olduğunu gözler önüne sermekte ve yaşanan felaketlerin günah keçileri olarak Doğu ve eski sömürgelerin ilan edildiğine tanıklık etmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Pandemi, Şarkiyatçılık, Sömürge, Çin

Orientalist and Colonial Discourse Manifestations of the Covid-19 Pandemic Process

Öz

Orientalism is a system of representation that interprets the East from a Western perspective, involving biases, misconceptions, and stereotypes about Eastern cultures. In this process Eastern cultures and individuals are portrayed as an "other" which reinforces the Western notions of dominance and superiority. The Orientalist discourse, which Edward Said views as forms of representation, persists and reappears in various forms in the present era. The COVID-19 pandemic has revealed various forms of Orientalism, as the spread of COVID-19 cases in Asian countries and cultural differences between the East and the West have come to the forefront. This research aims to illustrate that the pandemic perpetuates narratives that trigger widespread misunderstandings and biases against Eastern societies, and to assess these narratives in relation to Orientalist thinking. These biases include remnants of colonial beliefs, such as portraying Eastern societies as unclean, lacking modern medical knowledge, ignorant, primitive, fanatical, xenophobic, and prone to poverty and terrorism. The study examines discourses and attitudes such as assigning blame to China as the cause of the pandemic, criticizing the pandemic management strategies of Eastern and Asian countries, and placing trust only in vaccines developed by certain countries, thus highlighting the challenges stemming from the colonial legacy in non-Western nations. This research underscores the enduring presence of a vivid colonial legacy and an ongoing Orientalist discourse, revealing how Eastern societies and former colonies are scapegoated in times of crisis.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Pandemic, Orientalism, Colonial, China

Kaynakça

• Abdool Karim, S. S., De Oliveira, T., & Loots, G. (2021). “Appropriate names for COVID-19 variants”. Science, 371(6535), 1215-1215.
• Anderson, C., Arnold, D., De Barros, J., Bair, L. and Peckham, R. (2021). “Epidemics in the Past and Now: A Roundtable on Colonial and Postcolonial History”. Journal of Colonialism and Colonial History 22 (1). doi:https://doi.org/10.1353/cch.2021.0003.
• Angus Reid Institute. (2020). 85% of Canadians say Chinese government has not been honest or transparent about pandemic, available at http://angusreid.org/covid19-china/ (Accessed on 10.05.2023).
• Artvinli, F. (2020). “Salgınların Tarihi: Toplumsal ve Siyasal Açıdan Kısa Bir Bakış”, Türk Tabipler Birliği Covid-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu, Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part9.pdf
• Arukwe, N. O. (2022). COVID-19 Pandemic in Africa,“Copy-and-Paste” Policies, and the Biomedical Hegemony of “Cure”. Journal of Black Studies, 53(4), 385-410.
• Banerjee, D., Kallivayalil, R. A., & Rao, T. S. (2020). “The 'othering' in pandemics: Prejudice and orientalism in COVID-19”, Indian Journal of Social Psychiatry, 36(5), 102.
• Bogen, C. (2023). “The Covid-19 Pandemic as a Test Case of Cultural Values”, BOAS insights, 2023, 27-62.
• Bulut, Y. (2012). “Oryantalizm'in Ardından”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, Cilt 3, Sayı 24, s. 1-57.
• Bump J B, Baum F, Sakornsin M, Yates R, HofmanK. (2021). “Political economy of covid-19: extractive, regressive, competitive”, BMJ ; 372 :n73 doi:10.1136/bmj.n73.
• Callinicos A. (2013). Toplum Kuramı: Tarihsel Bir Bakış, (Çev. Yasemin Tezgiden), İletişim Yayınları.
• Cevizci A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları.
• Chakrabarty, D. (2012). Avrupa’yı Taşralaştırmak: Postkolonyal Düşünce ve Tarihsel Farklılık, (Çev. İlker Cörüt), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Chatterjee P. (1996). Milliyetçi Düşünce Sömürge Dünyası, Çeviren Sami Oğuz, İletişim Yayınları
• Clifford J. (2007). “Oryantalizm Üzerine”, (Çev. Ferit Burak Aydar), Doğu Batı Yayınları, s. 134-158.
• Connolly, W. E. (1995). Kimlik ve Farklılık: Siyasetin Açmazlarına Dair Demokratik Çözüm Önerileri, (Çev. Fermâ Lekesizalın), Ayrıntı Yayınları.
• Çırakman A. (2002). “Oryantalizmin Varsayımsal Temelleri: Fikri Sabit İmgelem ve Düşünce Sabiti”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı 20, s. 181-197.
• Dirlik, A. (2006) “Avrupamerkezcilikten Sonra Tarih Var mı?: Küreselcilik, Sömürgecilik-sonrasi ve Tarihin İnkârı”, (Ed. Veysel Batmaz), Global Modernite ve Sosyalizm: Üçüncü Dünya Hayaleti, Globalizasyon ve Çin Halk Cumhuriyeti, (Çev. Kenan Erçel), Salyangoz Yayınları, İstanbul.
• Dirlik, A. (2010). Postkolonyal Aura: Küresel Kapitalizm Çağında Üçüncü Dünya Eleştirisi, (Çev. Galip Doğduaslan), (2. Baskı), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• Doğru, A. (2020). “Africa calls on China to stop COVID-19 discrimination”, Anadolu Agency, https://www.aa.com.tr/en/africa/africa-calls-on-china-to-stop-covid-19-discrimination/1802375 (Accessed on 06.05.2023).
• Dörrenbächer, C., Sinkovics, R. R., Becker-Ritterspach, F., Boussebaa, M., Curran, L., de Jonge, A., and Khan, Z. (2021). “The Covid-19 pandemic: Towards a societally engaged IB perspective”, Critical perspectives on international business, 17(2), 149-164
• Fallah, M. P. and Ali, S. H. (2022). “When maximizing profit endangers our humanity: vaccines and the enduring legacy of colonialism during the COVID-19 pandemic”, Studies in Political Economy, 103(1), 94-102.
• Flounders, S. (2022). Demanding China’s exclusion U.S. blocks world access to vaccines, https://www.workers.org/2022/05/64474/ (Accessed on 09.05.2023).
• Gandhi L. (1998). Postcolonial Theory: A critical introduction, Allen and Unwin.
• Gayırhan G. (2019). Postyapısalcı Siyasal Epistemoloji, Ekin Yayınevi.
• Gayırhan G. (2021). Edmund Burke’te Politik Akıl ve Modernite Eleştirisi, Dün Bugün Yarın Yayınları.
• Godamunne, V. (2020). ‘Pandemic Orientalism and some realities’, https://vichitra-ksg.medium.com/pandemic-orientalism-and-some-realities-76eca70455b6 (accessed on 09.05.2023). Goodin, R. E. and Saward, M. (2005). “Dog whistles and democratic mandates”, The Political Quarterly, 76(4), 471-476.
• Gramsci A. (1986). Hapishane Defterleri: Tarih, Politika, Felsefe ve Kültür Sorunları Üzerine Seçme Metinler, (Çev. Kenan Somer), Onur Yayınları.
• Karan, A. and Khan, M. (2020). The Ghosts of Colonialism Are Haunting the World’s Response to the Pandemic. NPR. https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/05/29/862602058/opinion-the-ghosts-of-colonialism-are-haunting-the-worlds-response-to-the-pandem (Accessed on 04.05.2023).
• Karatoprak H. İ. (2017), “Descartes ve Bacon Bağlamında Modern Bilincin Epistemolojik Çıkmazı Olarak Rasyonalizm ve Ampirizm”, Turkish Studies, Cilt 12, Sayı 31, s. 169-181.
• Keyman E. F. (2002). “Globalleşme, Oryantalizm ve Öteki Sorunu: 11 Eylül Sonrası Dünya ve Adalet”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı 20-2, s. 11-32.
• Kim, J. (2022). “Orientalism Restated in the Era of COVID-19”, Asian American Literature: Discourses & Pedagogies, 11(1), 4.
• Kong, B. (2019). “Pandemic as Method”, Prism: Theory and Modern Chinese Literature, 16(2), 368-389. Kömeçoğlu U. (2002). “Oryantalizm, Belirsizlik, Tahayyül, 11 Eylül”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı 20-2, s. 33-50.
• Kurilla, R. (2021). “Kung Flu”—The Dynamics of Fear, Popular Culture, and Authenticity in the Anatomy of Populist Communication. Frontiers in Communication, 6, 624643.
• Küçükalp K. (2003). “Edward W. Said’in Şarkiyatçılık Düşüncesinin Felsefî Arkaplanı”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, s. 268-278.
• Küçükalp K., Cevizci A. (2010). Batı Düşüncesi: Felsefi Temeller, Türk Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi. Lai, F. T. T. and others (2022). “Self-reported reactogenicity of CoronaVac (Sinovac) compared with Comirnaty (Pfizer-BioNTech): a prospective cohort study with intensive monitoring”, Vaccine, 40(10), 1390-1396
• Li, Y., & Nicholson Jr, H. L. (2021). “When “model minorities” become “yellow peril” Othering and the racialization of Asian Americans in the COVID‐19 pandemic”, Sociology Compass, 15(2), e12849.
• Meinhof, M. “Othering the Virus.” Discover Society, March 21, 2020. https://archive.discoversociety.org/2020/03/21/othering-the-virus/
• Miyake, T. (2021). ‘Cin ciun cian’(ching chong): Yellowness and neo-orientalism in Italy at the time of COVID-19. Philosophy & Social Criticism, 47(4), 486-511.
• Nature. (2020). “Stop the Coronavirus Stigma Now.” Nature, April 7, 2020: 580. Accessed January 29, 2021. https://www.nature.com/articles/d41586-020-01009-0.
• Rakel, R. E. (2021, February 21). Therapeutics. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/science/therapeutics
• Ristić, D., & Marinković, D. (2022). “Biopolitics of othering during the COVID-19 pandemic”, Humanities and Social Sciences Communications, 9(1), 1-8.
• Roberto, K. J., Johnson, A. F., & Rauhaus, B. M. (2020). “Stigmatization and prejudice during the COVID-19 pandemic”, Administrative Theory & Praxis, 42(3), 364-378.
• Rogers, K., Jakes, L., & Swanson, A. (2020). Trump defends using ‘Chinese virus’ label, ignoring growing criticism. The New York Times, 18.
• Said, E. (2016), “Edward Said ile ‘Oryantalizm’e Dair…”/Raportör: Sut Jhally, Çeviren Adem Köroğlu, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 41, Sayı 41 s. 167-178.
• Said, E. (2016), Kültür ve Emperyalizm, (Çev. Necmiye Alpay), Hil Yayınları.
• Said, E. W. (2013) Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları, (Çev. Berna Ülner), Metis Yayınları.
• Scauso, M. S., FitzGerald, G., Tickner, A. B., Behera, N. C., Pan, C., Shih, C. Y., & Shimizu, K. (2020). “COVID-19, democracies, and (de) colonialities”, Democratic Theory, 7(2), 82-93.
• Smith, A. (2002). Ulusların Etnik Kökeni, (Çev. Sonay Bayramoğlu ve Hülya Kendir), Dost Yayınları.
• Spivak G. C. (2016). Madun Konuşabilir mi?, (Çev. Dilek Hattatoğlu vd.), Dipnot Yayınları.
• Spivak, G. C. (2016). “Cultural Pluralism?”, Philosophy and Social Criticism, C. 42 S. 4-5, 2016, ss. 448-455.
• Turner, B. S. (2003), Oryantalizm, Postmodernizm ve Globalizm, (Çev. İbrahim Kapaklıkaya), Anka Yayınları.
• Vox. (2020, March 6). How wildlife trade is linked to coronavirus [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=TPpoJGYlW54.
• Zimmer, B. (2020). Why Trump intentionally misnames the coronavirus. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/culture/archive/2020/03/why-trump-intentionally-misnames-coronavirus/607900/.