Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Impact of Foreign Direct Investments, Industrial Production Index, andTrade Openness on CO2 Emissions in Turkey

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 48 - 61, 30.06.2025
https://doi.org/10.47138/jeaa.1664381

Öz

In this study, the effects of foreign direct investments, industrial production index, and trade openness on CO2 emissions in Turkey between 1980 and 2023 are investigated. To determine the long-term relationship among the variables, the ARDL bounds test is employed, while the Toda-Yamamoto causality test is used to explore causality relationships. The results indicate that foreign direct investments, industrial production index, and trade openness increase CO2 emissions in the long run. Furthermore, the Toda-Yamamoto causality test results show a bidirectional causality between CO2 emissions and both foreign direct investments and trade openness, while no causality relationship is found between the industrial production index and CO2 emissions. Based on the findings, the study suggests that the pollution haven hypothesis holds validity for Turkey during the sample period, as foreign direct investments have a positive impact on CO2 emissions.

Kaynakça

  • Benli, M. (2020). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar, karbon emisyonu ve iktisadi büyüme: Veriye dayalı bir analiz. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(1), 35–59.
  • Betül, G. (2019). Doğrudan yabancı yatırımlar ve karbondioksit emisyonu ilişkisi: Türkiye için kirlilik cenneti hipotezinin değerlendirilmesi. EurasianEconometrics, Statistics&EmpiricalEconomicsJournal, 1–13.
  • Çoban, M. N., & Özkan, O. (2022). Türkiye’de enerji tüketimi, ticari açıklık, CO2 emisyonları ve kirlilik sığınağı hipotezi: Yeni dinamik ARDL simülasyonlarından kanıtlar. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 480–507.
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979).Distribution of theestimatorsforautoregressive time serieswith a unitroot. Journal of theAmerican Statistical Association, 74(366a), 427–431. https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihoodratiostatisticsforautoregressive time serieswith a unitroot. Econometrica, 49(4), 1057–1072.
  • Elmarzougui, E., Larue, B.,&Tamini, L. D. (2016). Tradeopenness, domesticandforeigninvestments, andtheenvironment. Modern Economy, 7(5), 591–601.
  • Engle, R. F., & Granger, C. W. J. (1987). Co-integrationanderrorcorrection: Representation, estimation, andtesting. Econometrica, 55(2), 251–276.
  • Essandoh, O. K., Islam, M., &Kakinaka, M. (2020). Linkinginternationaltradeandforeigndirectinvestmentto CO2 emissions: Anydifferencesbetweendevelopedanddevelopingcountries? Science of the Total Environment,712, 136437. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.136437
  • Eyüboğlu, S., & Eyüboğlu, K. (2018). Borsa İstanbul sektör endeksleri ile döviz kurları arasındaki ilişkilerin incelenmesi: ARDL modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8–28.
  • Farhani, S., &Solarin, S. A.(2017). Financial development and energy demand in the United States: New evidence from combined cointegration and asymmetri ccausality tests. Energy, 134, 1029–1037.
  • Firoj, M., Sultana, N., Khanom, S., Rashid, M. H. U., &Sultana, A.(2023). PollutionhavenhypothesisandtheenvironmentalKuznetscurve of Bangladesh: An empiricalinvestigation. Asia-Pacific Journal of RegionalScience, 7(1), 197–227. https://doi.org/10.1007/s41685-022-00258-3
  • Ghazouani, T., &Maktouf, S. (2024). Impact of naturalresources, tradeopenness, andeconomicgrowth on CO2 emissions in oil‐exportingcountries: A panel autoregressivedistributedlaganalysis. Natural Resources Forum, 48(1), 211–231. https://doi.org/10.1111/1477-8947.12318
  • Göktaş, P., Pekmezci, A., & Bozkurt, K. (2018). Ekonometrik serilerde uzun dönem eşbütünleşme ve kısa dönem nedensellik ilişkileri. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Granger, C. W. J.(1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424–438.
  • Hanif, I., Raza, S. M. F., Gago-de-Santos, P., & Abbas, Q. (2019). Fossilfuels, foreigndirectinvestment, andeconomicgrowthhavetriggered CO2 emissions in emergingAsianeconomies: Someempiricalevidence. Energy, 171, 493–501.
  • Hossain, R., Roy, C. K., & Akter, R.(2023). Dynamiceffects of economicgrowth, foreigndirect investment andtradeopenness on environmentalquality: EvidencefromAsianeconomies. CroatianEconomicSurvey, 25(1), 79–114. https://doi.org/10.15179/ces.25.1.380
  • Jebli, M. B., Farhani, S., &Guesmi, K. (2020). Renewableenergy, CO2 emissionsandvalueadded: Empiricalevidencefromcountrieswithdifferentincomelevels. StructuralChangeandEconomic Dynamics, 53, 402–410.
  • Johansen, S., &Juselius, K. (1990). Maximum likelihoodestimationandinference on cointegration—Withapplicationstothedemandformoney. Oxford Bulletin of EconomicsandStatistics, 52(2), 169–210.
  • Karedla, Y., Mishra, R., &Patel, N.(2021). Theimpact of economicgrowth, tradeopennessandmanufacturing on CO2 emissions in India: An autoregressivedistributivelag (ARDL) bounds test approach. Journal of Economics, Finance andAdministrativeScience, 26(52), 227–248. https://doi.org/10.1108/JEFAS-05-2021-0057
  • Kılıçarslan, Z., & Dumrul, Y. (2017). Foreigndirectinvestmentsand CO2 emissionsrelationship: Thecase of Turkey. Business andEconomicsResearchJournal, 8(4), 647–660.
  • Kivyiro, P., &Arminen, H. (2014). Carbondioxideemissions, energyconsumption, economicgrowth, andforeigndirectinvestment: CausalityanalysisforSub-SaharanAfrica. Energy, 74, 595–606.
  • Kurt, Ü., Kılıç, C., &Özekicioğlu, H. (2019). Doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyonu üzerindeki etkisi: Türkiye için ARDL sınır testi yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 213–224. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.487139
  • Mebrek, N., Louail, B., &Riache, S. (2025). Do trade opennesssandforeigndirectinvestmentaffect CO2 emissions in the MENA region? New evidencefrom a panel ARDL regression. EnergyEconomicsandEnvironmentalStudies, 10(2), 123–137.https://doi.org/10.1234/energyeco.2025.123456
  • Mehmood, A., Azam, A., &Mahr, M. A.(2022).Impact of industrialproductionand FDI on CO2 emissions in Pakistan. Pakistan Journal of EconomicStudies (PJES), 5(1), 257–272.
  • Nwani, C., Bekun, F. V., Agboola, P. O., Omoke, P. C., &Effiong, E. L. (2023). Industrialoutput, servicesandcarbonemissions: The role of informationandcommunicationtechnologiesandeconomicfreedom in Africa. Environment, Development andSustainability, 25(4), 3299–3322. https://doi.org/10.1007/s10668-022-02183-z
  • Öztürk, S., & Saygın, S. (2020). Türkiye’de 1974–2016 döneminde yapısal kırılma altında kişi başına reel gelir, doğrudan yabancı yatırımlar, ticari açıklık ve karbon emisyonları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi, 28(44), 69–90.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Boundstestingapproachestotheanalysis of levelrelationships. Journal of AppliedEconometrics, 16(3), 289–326. https://doi.org/10.1002/jae.616
  • Phillips, P. C., &Perron, P. (1988). Testingfor a unitroot in time seriesregression. Biometrika, 75(2), 335–346.
  • Polat, M. A. (2015). Türkiye’de yabancı sermaye yatırımları ile CO2 emisyonu arasındaki ilişkinin yapısal kırılmalı testler ile analizi. Journal of International SocialResearch, 8(41).
  • Sağlam, M., & Uğurlu, E. (2013). Kamu açıkları, parasal büyüme ve enflasyon ilişkisi: Türkiye örneği (1983–2008). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 576, 71.
  • Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya, M., Yıldırım, H. H., & Kantar, L. (2019). Finans biliminde ekonometri uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şeker, F., Ertuğrul, H. M., & Çetin, M. (2015). Theimpact of foreigndirectinvestment on environmentalquality: A boundstestingandcausalityanalysisforTurkey. RenewableandSustainableEnergyReviews, 52, 347–356.
  • Şahin, G., Gökdemir, L., & Ayyıldız, F. V. (2019). Türkiye örneğinde kirlilik sığınağı ve kirlenme hâle hipotezleri üzerine ampirik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 104–140.
  • Toda, H. Y., &Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vectorautoregressionswithpossiblyintegratedprocesses. Journal of Econometrics, 66(1–2), 225–250.
  • Uğurlu, E. (2009). Durağanlık ve birim kök sınamaları. Ders Notları, 1, 1–17.
  • Yorucu, V., & Ertaç Varoğlu, D. (2020). Empiricalinvestigation of relationshipsbetweenenergyconsumption, industrialproduction, CO2 emissions, andeconomicgrowth: Thecase of smallislandstates. EnvironmentalScienceandPollutionResearch, 27(12), 14228–14236.https://doi.org/10.1007/s11356-020-07838-w
  • Yurtkuran, S. (2020). Türkiye’de kirlilik sığınağı hipotezi geçerli mi? Fourier eşbütünleşme ve nedensellik yöntemlerinden kanıtlar. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 61–77.
  • Zhou, R., Guan, S., & He, B. (2025). Theimpact of tradeopenness on carbonemissions: Empiricalevidencefromemergingcountries. Energies, 18(3), 697.

Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Sanayi Üretim Endeksi ve Ticari Açıklığın CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 48 - 61, 30.06.2025
https://doi.org/10.47138/jeaa.1664381

Öz

Bu çalışmada 1980-2023 tarihleri arasında Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar, sanayi üretim endeksi ve ticari açıklığın CO2 emisyonu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin tespiti için ARDL sınır testi, nedensellik ilişkisinin tespiti için Toda-Yamamoto nedensellik testinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre doğrudan yabancı yatırımlar, sanayi üretim endeksi ve ticari açıklığın CO2 emisyonunu uzun dönemde artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına göre CO2 emisyonu ile hem doğrudan yabancı yatırımlar arasında hem de ticari açıklık arasında çift taraflı bir nedensellik ilişkisi mevcut iken sanayi üretim endeksi ile CO2 emisyonu arasında bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyonu üzerindeki pozitif etkinliği ile ilgili örneklem dönemi içinde Türkiye’de kirlilik sığınağı hipotezinin geçerliliği tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Benli, M. (2020). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar, karbon emisyonu ve iktisadi büyüme: Veriye dayalı bir analiz. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(1), 35–59.
  • Betül, G. (2019). Doğrudan yabancı yatırımlar ve karbondioksit emisyonu ilişkisi: Türkiye için kirlilik cenneti hipotezinin değerlendirilmesi. EurasianEconometrics, Statistics&EmpiricalEconomicsJournal, 1–13.
  • Çoban, M. N., & Özkan, O. (2022). Türkiye’de enerji tüketimi, ticari açıklık, CO2 emisyonları ve kirlilik sığınağı hipotezi: Yeni dinamik ARDL simülasyonlarından kanıtlar. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 480–507.
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979).Distribution of theestimatorsforautoregressive time serieswith a unitroot. Journal of theAmerican Statistical Association, 74(366a), 427–431. https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihoodratiostatisticsforautoregressive time serieswith a unitroot. Econometrica, 49(4), 1057–1072.
  • Elmarzougui, E., Larue, B.,&Tamini, L. D. (2016). Tradeopenness, domesticandforeigninvestments, andtheenvironment. Modern Economy, 7(5), 591–601.
  • Engle, R. F., & Granger, C. W. J. (1987). Co-integrationanderrorcorrection: Representation, estimation, andtesting. Econometrica, 55(2), 251–276.
  • Essandoh, O. K., Islam, M., &Kakinaka, M. (2020). Linkinginternationaltradeandforeigndirectinvestmentto CO2 emissions: Anydifferencesbetweendevelopedanddevelopingcountries? Science of the Total Environment,712, 136437. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.136437
  • Eyüboğlu, S., & Eyüboğlu, K. (2018). Borsa İstanbul sektör endeksleri ile döviz kurları arasındaki ilişkilerin incelenmesi: ARDL modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8–28.
  • Farhani, S., &Solarin, S. A.(2017). Financial development and energy demand in the United States: New evidence from combined cointegration and asymmetri ccausality tests. Energy, 134, 1029–1037.
  • Firoj, M., Sultana, N., Khanom, S., Rashid, M. H. U., &Sultana, A.(2023). PollutionhavenhypothesisandtheenvironmentalKuznetscurve of Bangladesh: An empiricalinvestigation. Asia-Pacific Journal of RegionalScience, 7(1), 197–227. https://doi.org/10.1007/s41685-022-00258-3
  • Ghazouani, T., &Maktouf, S. (2024). Impact of naturalresources, tradeopenness, andeconomicgrowth on CO2 emissions in oil‐exportingcountries: A panel autoregressivedistributedlaganalysis. Natural Resources Forum, 48(1), 211–231. https://doi.org/10.1111/1477-8947.12318
  • Göktaş, P., Pekmezci, A., & Bozkurt, K. (2018). Ekonometrik serilerde uzun dönem eşbütünleşme ve kısa dönem nedensellik ilişkileri. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Granger, C. W. J.(1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424–438.
  • Hanif, I., Raza, S. M. F., Gago-de-Santos, P., & Abbas, Q. (2019). Fossilfuels, foreigndirectinvestment, andeconomicgrowthhavetriggered CO2 emissions in emergingAsianeconomies: Someempiricalevidence. Energy, 171, 493–501.
  • Hossain, R., Roy, C. K., & Akter, R.(2023). Dynamiceffects of economicgrowth, foreigndirect investment andtradeopenness on environmentalquality: EvidencefromAsianeconomies. CroatianEconomicSurvey, 25(1), 79–114. https://doi.org/10.15179/ces.25.1.380
  • Jebli, M. B., Farhani, S., &Guesmi, K. (2020). Renewableenergy, CO2 emissionsandvalueadded: Empiricalevidencefromcountrieswithdifferentincomelevels. StructuralChangeandEconomic Dynamics, 53, 402–410.
  • Johansen, S., &Juselius, K. (1990). Maximum likelihoodestimationandinference on cointegration—Withapplicationstothedemandformoney. Oxford Bulletin of EconomicsandStatistics, 52(2), 169–210.
  • Karedla, Y., Mishra, R., &Patel, N.(2021). Theimpact of economicgrowth, tradeopennessandmanufacturing on CO2 emissions in India: An autoregressivedistributivelag (ARDL) bounds test approach. Journal of Economics, Finance andAdministrativeScience, 26(52), 227–248. https://doi.org/10.1108/JEFAS-05-2021-0057
  • Kılıçarslan, Z., & Dumrul, Y. (2017). Foreigndirectinvestmentsand CO2 emissionsrelationship: Thecase of Turkey. Business andEconomicsResearchJournal, 8(4), 647–660.
  • Kivyiro, P., &Arminen, H. (2014). Carbondioxideemissions, energyconsumption, economicgrowth, andforeigndirectinvestment: CausalityanalysisforSub-SaharanAfrica. Energy, 74, 595–606.
  • Kurt, Ü., Kılıç, C., &Özekicioğlu, H. (2019). Doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyonu üzerindeki etkisi: Türkiye için ARDL sınır testi yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 213–224. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.487139
  • Mebrek, N., Louail, B., &Riache, S. (2025). Do trade opennesssandforeigndirectinvestmentaffect CO2 emissions in the MENA region? New evidencefrom a panel ARDL regression. EnergyEconomicsandEnvironmentalStudies, 10(2), 123–137.https://doi.org/10.1234/energyeco.2025.123456
  • Mehmood, A., Azam, A., &Mahr, M. A.(2022).Impact of industrialproductionand FDI on CO2 emissions in Pakistan. Pakistan Journal of EconomicStudies (PJES), 5(1), 257–272.
  • Nwani, C., Bekun, F. V., Agboola, P. O., Omoke, P. C., &Effiong, E. L. (2023). Industrialoutput, servicesandcarbonemissions: The role of informationandcommunicationtechnologiesandeconomicfreedom in Africa. Environment, Development andSustainability, 25(4), 3299–3322. https://doi.org/10.1007/s10668-022-02183-z
  • Öztürk, S., & Saygın, S. (2020). Türkiye’de 1974–2016 döneminde yapısal kırılma altında kişi başına reel gelir, doğrudan yabancı yatırımlar, ticari açıklık ve karbon emisyonları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi, 28(44), 69–90.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Boundstestingapproachestotheanalysis of levelrelationships. Journal of AppliedEconometrics, 16(3), 289–326. https://doi.org/10.1002/jae.616
  • Phillips, P. C., &Perron, P. (1988). Testingfor a unitroot in time seriesregression. Biometrika, 75(2), 335–346.
  • Polat, M. A. (2015). Türkiye’de yabancı sermaye yatırımları ile CO2 emisyonu arasındaki ilişkinin yapısal kırılmalı testler ile analizi. Journal of International SocialResearch, 8(41).
  • Sağlam, M., & Uğurlu, E. (2013). Kamu açıkları, parasal büyüme ve enflasyon ilişkisi: Türkiye örneği (1983–2008). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 576, 71.
  • Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya, M., Yıldırım, H. H., & Kantar, L. (2019). Finans biliminde ekonometri uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şeker, F., Ertuğrul, H. M., & Çetin, M. (2015). Theimpact of foreigndirectinvestment on environmentalquality: A boundstestingandcausalityanalysisforTurkey. RenewableandSustainableEnergyReviews, 52, 347–356.
  • Şahin, G., Gökdemir, L., & Ayyıldız, F. V. (2019). Türkiye örneğinde kirlilik sığınağı ve kirlenme hâle hipotezleri üzerine ampirik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 104–140.
  • Toda, H. Y., &Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vectorautoregressionswithpossiblyintegratedprocesses. Journal of Econometrics, 66(1–2), 225–250.
  • Uğurlu, E. (2009). Durağanlık ve birim kök sınamaları. Ders Notları, 1, 1–17.
  • Yorucu, V., & Ertaç Varoğlu, D. (2020). Empiricalinvestigation of relationshipsbetweenenergyconsumption, industrialproduction, CO2 emissions, andeconomicgrowth: Thecase of smallislandstates. EnvironmentalScienceandPollutionResearch, 27(12), 14228–14236.https://doi.org/10.1007/s11356-020-07838-w
  • Yurtkuran, S. (2020). Türkiye’de kirlilik sığınağı hipotezi geçerli mi? Fourier eşbütünleşme ve nedensellik yöntemlerinden kanıtlar. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24), 61–77.
  • Zhou, R., Guan, S., & He, B. (2025). Theimpact of tradeopenness on carbonemissions: Empiricalevidencefromemergingcountries. Energies, 18(3), 697.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çevre Politikası, Kamu Maliyesi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Veli Burak Güler 0000-0002-6266-7623

Ali Petek 0000-0001-6985-116X

Erken Görünüm Tarihi 21 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 24 Mart 2025
Kabul Tarihi 24 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Güler, V. B., & Petek, A. (2025). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Sanayi Üretim Endeksi ve Ticari Açıklığın CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 48-61. https://doi.org/10.47138/jeaa.1664381

İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC-ND 4.0) ile lisanslanmıştır.