Hizmet İçi Eğitimin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Üzerine Etkisi

Yıl 2022, , 263 - 300, 31.12.2022

Ender Dombaycı Nurdan Gürkan

https://doi.org/10.7596/jebm.31122022.006

Öz

İşletmelerin mevcut insan kaynağının niteliklerinin artırılması ve örgüte olan bağlılıklarının sağlanması için başvurduğu yöntemlerden biri hizmet içi eğitim faaliyetleridir. Hizmet içi eğitimin etkin bir biçimde düzenlendiği işletmelerde çalışan iş görenlerin kendilerine yapılan yatırımın artması sebebiyle işletmede kalmaya devam edebileceklerine ve kazanımlarını artırabileceklerine olan inançları artmaktadır. İş görenler üzerinde oluşturduğu bu olumlu algı sebebiyle hizmet içi eğitim, iş görenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine etki eden önemli faktörlerden biri olmaktadır.
Buradan hareketle araştırmada termik santrallerde çalışan beyaz yakalı iş görenlerin almış oldukları hizmet içi eğitimler ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki incelenmektedir. Bu amaç doğrultusunda Zonguldak ilinde termik santrallerde çalışan 369 beyaz yakalı iş görenden anket formu ile veri toplanmıştır. Araştırma hipotezleri regresyon analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre iş görenlere sağlanan hizmet içi eğitim olanaklarının duygusal, devam ve normatif bağlılık olmak üzere üç örgütsel bağlılık türü üzerinde de etkili olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hizmet İçi Eğitim, Örgütsel Bağlılık, Duygusal Bağlılık, Devam Bağlılığı, Normatif Bağlılık

Kaynakça

• Aktuğ, S. (2016). Hizmet İçi Eğitimin Örgütsel Bağlılık Düzeyi ve Algılanan Çalışan Performansı Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Allen, N.J. & Meyer, J.P. (1990). “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Ataklı, A. (1992). “Eğitim ve Mesleki Başarı”, Verimlilik Dergisi, (1), 67.
• Aydın, S. (2008). Büro Yönetimi ve Sekreterlik Bölümü Öğrencilerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Bu Düzeylerin Akademik Başarıları ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Bartlett, K.R. (2001). “The Relationship Between Training and Organizational Commitment: A Study in the Health Care Field”, Human Resource Development Quarterly, 12(4), 335-352.
• Barutçugil, İ. (2002). Performans Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Benson, G.S. (2006). “Employee Development, Commitment and Intention to Turnover: A test of ‘Employability’ Policies in Action”, Human Resource Management Journal, 16(2), 173-192.
• Bozkurt, E. (2011). İnsan Kaynaklarının Bir Fonksiyonu Olarak Eğitim ve Geliştirme Faaliyetleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bucak, T. (2011). İşletmelerde Hizmet İçi Eğitim. İzmir: İlya Yayınevi.
• Campbell, C.P. (1998). “Training Course/Program Evaluation: Principles and Practices”, Journal of European Industrial Training, 22(8), 323-344.
• Canman, D. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Yargı Yayınevi.
• Chang, E. (1999). “Career Commitment as a Complex Moderator of Organizational Commitment and Turnover Intention”, Human Relations, 52(10), 1257-1278.
• Chow, I.H.-S. (1994). “Organizational Commitment and Career Development of Chinese Managers in Hong Kong and Taiwan”, The International Journal of Career Management, 6(4), 3-9.
• Çulha, O. (2008). Konaklama İşletmelerinde Hizmet İçi Eğitim ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Fiorito, J., Bozeman, D.P., Young, A. & James, M.A. (2007). “Organizational Commitment, Human Resource Practices, and Organizational Characteristics”, Journal of Managerial Issues, 19(2), 186-207.
• George, D. & Mallery, P. (2016). IBM SPSS Statistics 23 Step by Step: A Simple Guide and Reference. Fourteenth Edition, New York: Routledge.
• Gül, H. (2002). “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 37-55.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe – Yöntem – Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. & Anderson, R.E. (2014). Multivariate Data Analysis. 7th Edition, Essex, Harlow: Pearson New International Edition.
• İnce, M. & Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Karakulle, İ. (2020). Çalışanların İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Yönelik Algılarının, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerine Etkileri: Hizmet Sektöründe Bir Uygulama. Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• Kerse, G. (2016). “Motivasyon Araçlarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Kamu Kurumlarındaki X ve Y Kuşağı Karşılaştırması”, Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(1), 1-23.
• Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Third Edition, New York: The Guilford Press.
• Korkmaz, İ. (2009). Ortaöğretim Okulları Yönetici ve Öğretmenlerinin Hizmet içi Eğitime ve Personelin Geliştirilmesine İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• McDonald, D. & Makin, P.J. (2000). “The Psychological Contract, Organizational Commitment and Job Satisfaction of Temporary Staaff”, Leadership and Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (1984). “Testing the Side-Best Theory of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations”, Journal of Applied Psychology, 69(3), 372-378.
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (1991). “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (1997). Commitment in the Workplace Theory: Research and Application. London: Sage Publications Inc.
• Meyer, J.P. & Herscovitch, L. (2001). “Commitment in the Workplace Toward a General Model”, Human Resource Management Review, 11(3), 299-326.
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (2004). TCM Employee Commitment Survey Academic Users Guide. Canada: Department of Psychology The University of Western Ontario.
• Meyer, J.P., Allen, N.J. & Smith, C.A. (1993). “Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization”, Journal of Applied Psyhology, 78(4), 538-551.
• Mowday, R.T., Porter, L.W. & Steers, R.M. (1982). Employee-Organization Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism, and Turnover. New York: Academic Press.
• Nunnally, J.C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric Theory, Third Edition, New York: McGraw-Hill Inc.
• Öztürk, M. (2013). Örgütsel Bağlılık ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, M. & Sancak, S. (2007). “Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarının Çalışma Hayatına Etkileri”, Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.
• Rençber, İ. (2014). İnsan Kaynakları Yönetim Uygulamaları, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Sezgin, E. K. (2010). Mutfak Personelinin Hizmet İçi Eğitiminin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminine Etkisi Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taymaz, A.H. (1997). Hizmet İçi Eğitim: Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: TAKAV Matbaası.
• Terzi, A.R. (2000). Örgüt Kültürü. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Tolay, E. (2003). Eğitimin Örgütsel Bağlılığa Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yap, M., Holmes, R.M., Hannan, C. & Cukier, W. (2010). “The Relationship Between Diversity Training, Organizational Commitment, and Career Satisfaction”, Journal of European Industrial Training, 34(6), 519-538.
• Yaşar, M. (2014). Yerel Yönetimlerde Örgütsel Bağlılığın Güçlendirilmesinde Hizmet İçi Eğitimin Rolü: Gaziantep Nizip Belediye Başkanlığı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yaylı, A. & Temiraliyeva, K. (2006). “Otel İşletmelerinde İşe Alıştırma Eğitiminin İşgören Performansına Etkisi Üzerine Kazakistan’da Bir Uygulama”, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 97–120.
• Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.